Blijvende zwangerschapsdementie na de bevalling?

Dat we tijdens de zwangerschap van alles vergeten en de afstandsbediening terugvinden in de koelkast, is niets vreemds. Maar zwangerschapsdementie na de bevalling? Ja, dat bestaat ook. Hoe dat precies zit, wanneer je brein weer op zijn normale formaat is en wat je zelf kunt doen aan je vergeetachtigheid? Je leest het allemaal in dit artikel.

Waarom heb je last van zwangerschapsdementie?

Uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat je hersenen krimpen tijdens de zwangerschap. In 2002 werd bovendien ontdekt dat het nog tot zes maanden na de bevalling duurt voor je brein weer zijn oorspronkelijke grootte heeft (bron). Dit heeft evolutionair nut: je focus ligt voornamelijk op je baby en diens welzijn. Daarnaast spelen andere zaken mee, zoals het verbruik van bepaalde vitaminen en mineralen, een verminderde nachtrust en hormonen.

Hoewel je brein zijn oude formaat terugkrijgt, veranderen de hersenen van zwangere moeders blijvend – zo blijkt uit redelijk recente onderzoeken. De theorie hierachter is dat bepaalde delen van je brein zich specialiseren en voorbereiden op de nieuwe levensfase die je ingaat. Aan de ene kant krimpt de hippocampus (waardoor geheugenfunctie tijdelijk afneemt) en aan de andere kant neemt de ‘grijze stof’ in de hersenschors blijvend af. Mogelijk om moeders zich beter te kunnen laten inleven in anderen (wat tijdens het ouderschap geen overbodige luxe is).

Hoe merk je dat je last hebt van zwangerschapsdementie?

Veel moeders merken een zekere warrigheid. Je vergeet continu waar je je sleutels laat, probeert thee te zetten en vergeet de stekker van de waterkoker in het stopcontact te steken. Je ooit zo goede geheugen lijkt een allesverslindende bermuda driehoek voor gedachten. En het voelt alsof je continu een soort mist in je hoofd hebt. Dit gevoel staat ook wel bekend als het mom brain of mamabrein.

Welke oorzaken zijn er voor zwangerschapsdementie?

Choline

De choline is een essentiële voedingsstof. Om te kunnen voldoen aan de behoeften van je ongeboren kindje, wordt aangeraden extra choline te nemen tijdens je zwangerschap (80 milligram per dag). Daarnaast zit de stof van nature rijkelijk in moedermelk, omdat pasgeboren baby’s dit nog niet kunnen aanmaken. Omdat choline een rol speelt bij de prikkeloverdracht in je hersenen, is het belangrijk dat je in elk geval voldoende binnenkrijgt. Je vindt de stof o.a. in dierlijke producten, volkoren graanproducten, bepaalde oliën en groente en fruit.

Hormonen

Een bijwerking van het hormoon progesteron, dat noodzakelijk is voor een goed verloop van de zwangerschap. Tegelijkertijd heeft het veel invloed op de werking van je geheugen, zoals je hier kunt lezen. Progesteron zorgt namelijk dat je minder goed kunt onthouden én herinneren. Na de bevalling neemt de hoeveelheid progesteron in je lijf weliswaar snel af, maar de effecten kunnen nog even aanblijven. Vooral in combinatie met andere factoren, zoals stress en slaaptekort.

Stress

Het krijgen van een kindje kan behoorlijk wat stress opleveren, zeker als je onzeker bent en bang om iets verkeerd te doen. Je wil het graag perfect doen, waardoor een, ogenschijnlijk, eenvoudige keus nu plots onrust oplevert:

• Welke kleur krijgt de babykamer?
• Is alles op tijd af?
• Blijf je enthousiast over de babynaam die jullie zo leuk vonden?
• Zal de baby jou wel leuk vinden?
• Vind jij de baby na de geboorte wel leuk?

Doordat het piekeren veel tijd in beslag neemt, blijft er minder ruimte over voor dagelijkse zaken als je boodschappenlijstje. Je zal dus niet de eerste zijn die thuiskomt met drie pakjes boter in plaats van de spaghetti die je zo hard nodig had.

Tekort aan goede nachtrust

Al tijdens de laatste maanden van je zwangerschap slaap je slechter, doordat je moet plassen, heftige dromen of omdat je ligt te piekeren. Wanneer de baby er is, blijven die gebroken nachten. Nu omdat je je kindje moet voeden, je baby een nieuwe luier moet of onrustig slaapt. Je komt dus veel minder tot rust dan normaal. Slecht slapen zorgt voor minder energie, waardoor je nieuwe informatie minder goed kunt opnemen.

Verandering van de hersenen

Als eerder gezegd, je hersenen veranderen van grootte en zelfs van samenstelling. Dus ook om die reden werken ze minder goed en kan dat, zowel voor als na de bevalling, zorgen voor een gevoel van zwangerschapsdementie.

Volledige focus op je baby

Zeker tijdens de zwangerschap en de eerste maanden na de geboorte draait je leven volledig om jullie kleine baby. Gaat alles goed, moet er alweer gevoed worden, is dat rode plekje geen voorteken van iets geks, hebben baby’s al zweetvoetjes, faal je als moeder wanneer je het gehuil na twee weken nog niet snapt? Op dat moment ben je echt niet meer bezig met ‘aardse zaken’ als wat je net ook alweer wilde vertellen.

Oplossingen tegen zwangerschapsdementie

Gebruik vaste plekken

Het helpt wanneer je alles een vaste plek geeft. Zet een bakje neer in de gang voor alle sleutels, kies een vaste plaats voor je portemonnee en telefoon. Dit is uiteraard geen volledige garantie voor succes, maar de kans is wel groter dat je je spullen terugvindt als je ze zoekt.

Maak lijstjes

Het is bijvoorbeeld handig om een lijstje te hebben met:

• belangrijke telefoonnummers
• de precieze inhoud van je vluchtkoffer
• wat er sowieso mee moet in de luiertas
• je weekschema (of als de baby er is: een schema waarop je per dag kan afstrepen of je alle vitamines hebt gedaan en welke borst je als laatst hebt gegeven)

Deel dit eventueel met je partner, zodat die er ook van op de hoogte is.

Schrijf alles op

Post-its zijn de redder in nood voor zwangere vrouwen (en daarna). Je plakt ze overal op en het helpt enigszins om deze periode te overleven. Het is slim om volledige omschrijvingen te gebruiken. Korte, vage trefwoorden als ‘roze hond’ roepen bijvoorbeeld meer vragen op dan antwoorden.

Slik vitamines

Omdat het mamabrein voort kan komen uit een gebrek aan vitamines, kan het handig zijn extra supplementen te gebruiken. Zeker als je het lastig vindt om gezond en gebalanceerd te eten in deze periode. Kies dan voor een speciaal preparaat voor zwangere vrouwen of voor na de bevalling.

Zwangerschapsdementie na de bevalling: de meest gestelde vragen.

Hoe lang blijf je vergeetachtig?

Dit verschilt per persoon. De één is er bijna direct vanaf, een ander zal anderhalf jaar na de geboorte nog steeds het gevoel hebben niet zichzelf te zijn. Bovenstaande remedies kunnen je echt helpen. Zo goed mogelijk slapen, vitamines slikken en jezelf ondersteunen met lijstjes en post-its geven meer zelfvertrouwen en helpen je bovendien ook om langzaam je geheugen op te bouwen. Probeer ook bewust je geheugen te trainen, bijvoorbeeld door iets nieuws te leren of luister muziek en beweeg regelmatig. Dat heeft meer effect dan een extra sudoku of kruiswoordraadsel, zo blijkt uit onderzoek. 

Hoe ga je om met zwangerschapsdementie (na de bevalling) op je werk? 

Allereerst is het belangrijk je direct leidinggevende en naaste collega’s op de hoogte te houden dat je geheugen niet helemaal werkt zoals zou moeten. Je doet het uiteindelijk niet expres; het is een lichamelijke kwaal. Zolang zij zien dat je echt je best doet en dat het geen onwil is, zullen ze over het algemeen veel begripvoller reageren. Probeer jezelf te ondersteunen met vaste plekken, briefjes en een goed georganiseerde agenda. 

Wat kan je doen om geen steken te laten vallen in de verzorging van je kindje? 

Je kunt er weliswaar niets aan doen dat je nog steeds dingen vergeet, maar het is wel lastig wanneer het de verzorging van je kindje in de weg staat. Bijvoorbeeld omdat je vergeet vitamines te geven of geen erg hebt om schone luiers in de luiertas te stoppen. Maak daarom handige checklists en help jezelf een handje. Zeker als je meerdere kinderen hebt die allemaal hun eigen schema volgen.

Merel: ‘Onze middelste dochters schelen slechts elf maanden. In hun baby- en dreumestijd liepen de voedings- en slaapschema’s nogal door elkaar heen, wat erg verwarrend werkte. Daarbij was ik in twee jaar tijd bijna anderhalf jaar lang zwanger geweest, dus mijn toch al beroerde hersencapaciteit leek nu helemaal niets meer waard. Ik besloot een lijst te maken met alles wat op een dag moest gebeuren en we kruisten dit af tot alles meer vanzelf ging. Het schema bleek echt een redder in nood.’

Zwangerschapsdementie na de bevalling kan dus een echt probleem zijn. Je hersenen veranderen blijvend en het kan zomaar gebeuren dat je tot (ver) na de geboorte van jullie kindje vergeetachtig blijft. Met bovenstaande tips help je jezelf in elk geval om bepaalde dingen te kunnen onthouden. En dat je nu weet dat het van tijdelijke aard is, scheelt hopelijk ook. Bleef jij ook zoveel vergeten na de bevalling? We zijn benieuwd naar jullie verhalen (en misschien blunders) door de zwangerschapsdementie!

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Nicoleta Ionescu – Shutterstock