Column | Mag het soms ook gewoon even kut gaan?

Pardon my French. Meestal gebruik ik geen scheldwoorden online maar in dit geval maak ik een uitzondering. Waar ik me namelijk over verwonder is de zoektocht naar geluk, dat we vinden dat iemand sterk omgaat met zijn verdriet als de tranen uitblijven en dat we het liefst willen oplossen. Maar waarom? Is een goede huilbui op zijn tijd niet gewoon heel lekker en gezond?

De collectieve obsessie voor geluk

Als er iets is dat onze tijd kenmerkt, is het wel de levenslange zoektocht naar geluk. We vergapen ons massaal aan grote influencers die het rijke leven leiden van only the happy few, vergelijken ons met anderen die een gelikter interieur/strakker lijf/een bovenmenselijke portie innerlijke zen bezitten en hebben het gevoel dat je móet genieten. Doe je dat niet dan is dat verloren tijd.

De gelukszoekers en coaches vliegen ons op social media dan ook om de oren, allemaal met de belofte je naar een beter leven te helpen. De een beweert dat vrijheid het ware geluk is en adviseert om je hele inboedel te verpatsen in ruil voor een hippiewaardig leven op Ibiza, de ander vindt dat je moet investeren in zelfzorg en me-time of heeft tips om 24/7 intens te genieten van je kinderen. Kortom, we moeten het onderste uit de kan des levens vissen, opdat je niet op je tachtigste weemoedig terugkijkt en baalt van alle momenten die je verspilde aan negativisme.

Als het leven citroenen geeft, zijn ze soms zuur

Maar is het haalbaar om daadwerkelijk ‘het geluk’ te vinden – de heilige graal van de eenentwintigste eeuw? Moet je altijd gelijk in de aanslag staan met een lading suiker en je citruspers om limonade te maken van citroenen, zoals het Amerikaanse spreekwoord tipt? Volgens mij niet. Citroenen zijn toch gewoon zuur? En zo is het in het leven ook. Bepaalde zaken zijn niet te relativeren en kunnen niet direct worden opgelost. Hoe graag jij of je omgeving dat misschien zou willen. Anders gezegd: soms mag het even rot gaan, zonder dat je daar direct een oplossingsgerichte actie aan verbindt.

Verdriet mag er zijn? In de praktijk niet echt

Brooke Siler vraagt zich af op HuffPost.com waarom verdriet zo’n issue lijkt. Komt het doordat we allemaal werden grootgebracht met de opvattingen dat je als kind moest stoppen met huilen (en daarmee automatisch je verdriet leert opkroppen en verbergen)? Misschien. Zelf maak ik me er ook nog te vaak schuldig aan: als één van de meiden huilt, sus ik ze ook. ‘Stil maar lieverd, het komt wel goed.’

Maar heb je daar wel een boodschap aan? Nee. Soms is het gewoon even kut en is er niets mis mee om dat te erkennen. Je kan en mag bovendien geen waardeoordeel verbinden aan de oorzaak. Als de zoveelste gekleide olifant van je kind kapot valt, lijkt er voor jou geen man overboord: er staan immers nog vijftien bijna identieke bouwwerkjes in de vensterbank. Voor je kind, dat bloed, zweet en tranen in haar (dan ineens) lievelingsolifant stak, is het wel een ramp. En dat zou eigenlijk gewoon moeten kunnen.

Even een flink potje huilen is gezond

Eigenlijk is het sussen en stil krijgen van je kind een tegennatuurlijke reactie. Een goede huilbui is namelijk wetenschappelijk bewezen gezond, iets dat je misschien zelf ook weleens hebt ervaren: huilen lucht op. In dit interessante stuk van Psychology Today kan je lezen over het onderzoek van Dr. William Frey (Minneapolis). Hij ontdekte dat de tranen die in je ogen schieten om ze te beschermen 98% zout water bevatten. Tijdens een emotionele huilbui verandert die samenstelling: naast zout water vonden de onderzoekers ook bepaalde afvalstoffen terug die een negatieve invloed hebben op je stressniveau. Je ontdoet je hier dus letterlijk van tijdens een flink potje janken. Verder bleek uit vervolgstudies dat je lijf daarbij ook endorfine aanmaakt. Vandaar dus dat er een last van je schouders gevallen lijkt na afloop.

Sterk omgaan met verdriet

Toch zien we het als maatschappij nog steeds niet zo. Zo kreeg ik zelf na Nova’s overlijden vaak te horen dat ik me zo sterk hield. Waarschijnlijk omdat ik redelijk snel weer functioneerde en openlijk sprak over het verlies van onze dochter. Hoewel ik zelf ook weleens zeg dat een ander sterk is, blijft het een opmerkelijk fenomeen. Impliceert dit dan dat je minder sterk bent wanneer je maandenlang onder je dekbed ligt te huilen?

Om mezelf nog even als voorbeeld te nemen: ik ben helemaal geen sterk mens. Verschillende factoren (dat je doormoet voor je andere dochters, een man hebt die je steunt en dat ik bepaalde dingen heb meegemaakt) zorgen ervoor dat ik nu los van mijn pijn kon blijven genieten. Maar onder het harde pantser zit gewoon hetzelfde watje dat ik altijd al was; doodsbang voor wespen, koningin van het denken in doemscenario’s en overgevoelig. Dat is niet zozeer sterk, meer ervaren in het omgaan met verdriet. Het enige dat ik dit keer anders deed, is mijn gevoel accepteren. Gebroken zijn is oké. Soms is pijn er simpelweg niet om opgelost te worden; bijvoorbeeld wanneer je een kindje verliest. Het blijft voor altijd bij je waar zij had moeten zijn.

Moet je dan per se huilen?

Nee, zo is het ook niet. Als je veel huilt ben je niet per se opgeluchter of gelukkiger dan iemand die dat nauwelijks doet, blijkt uit ander onderzoek. Zoals ieder mens een eigen karakter heeft, zo huilt de één nu eenmaal makkelijker dan de ander. Dat zegt niets over je mate van verwerking. Natuurlijk moet je alert zijn op gezondheidsklachten: voel je je wekenlang slecht over je leven, huil je jezelf elke avond in slaap of lijkt de zon voor jou nooit meer te gaan schijnen? Dan loont het zeker de moeite om daar met iemand over te praten die je kan helpen. Maar af en toe een avondje doorhalen in een zwembad vol zelfmedelijden? Vrijwillig Celine Dion opzetten omdat ze op dat moment de enige lijkt die je écht begrijpt? Of gewoon janken tot je tranen op zijn? Dat kan heerlijk opluchten.

Van geluk naar erkennen dat het soms kut gaat

Gelukkig (toepasselijk woord in deze context) zien we steeds meer een kentering ontstaan. Bijna als recalcitrante lichtpuntjes: mensen die durven laten zien dat hun interieur op sommige plekken dankzij duct tape aan elkaar hangt. Ouders die toegeven dat ze hun dag niet hebben en daarvan balen, omdat de kinderen nu ook niet meer te genieten zijn. En iemand die hardop zegt dat het haar geen zak kan schelen dat ze geen vijf Lamborghini’s voor de deur heeft en oprecht gelukkig is met haar derdehands Fiat Panda of geen snars van make-up begrijpt en het dus lekker laat staan.

Ironisch genoeg lijkt daar dan misschien wel het ware geluk in te schuilen: doorvoelen wat je meemaakt, wat het met je emoties doet en daar vrede mee hebben. Dus eigenlijk gewoon accepteren wie jij bent en hoe je met het leven omgaat. Zonder het te willen veranderen, het op te hoeven lossen of je daarbij met een ander te hoeven vergelijken.

Het is wat het is en dat is meer dan oké.

Vind jij het ook weleens lastig om op social media zo vaak de boodschap te krijgen dat het goed met je moet gaan, dat geluk het hoogste goed is en tranen gedroogd moeten worden? Of ben je juist blij met die gelikte plaatjes en zoektocht naar #genieten omdat het je inspireert en stimuleert meer uit het leven te halen?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.