Zakgeld en kleedgeld: dit geef je je tiener

Tieners hebben iets meer uitgaven dan jongere kinderen. Dat roept waarschijnlijk vragen op. Wat is een schappelijk bedrag aan zak- en kleedgeld op deze leeftijd? Wanneer mag je kind zelf aan de slag gaan om wat bij te verdienen en met welke wettelijke bepalingen moet je dan rekening houden? Deze blog beantwoordt al je vragen over financiële zaken in de puberteit! 

Grotere zelfstandigheid, je tiener heeft meer zakgeld nodig

Dat je puber langzaam zelfstandiger de wijde wereld intrekt, heeft ook financiële gevolgen. Waar je vroeger misschien zelf de kosten droeg voor cadeaus bij kinderfeestjes, doen ze dat nu zelf. Misschien willen ze een keer iets lekkers halen in de kantine op school en aan het eind van de puberteit komen er ook zaken kijken als sparen voor een scooter, uitgaan en/of andere grotere kosten als een eigen auto. Kortom, met een paar euro in de week redden ze het niet meer. Maar wat dan wel? Hoeveel zakgeld geef je in de puberteit?

Zakgeld in de puberteit

Het geld dat je aan tieners kan geven is tweeledig. Aan de ene kant heb je het wekelijkse zakgeld, aan de andere kant (drie)maandelijks kleedgeld dat echt alleen bestemd is om kleding van te kopen. Belangrijkste adviseur op dit gebied is natuurlijk het Nibud, dat ouders bijstaat met raad en daad als het gaat om geldkwesties.

Hoeveel zakgeld krijgen tieners gemiddeld per week?

Uit eigen onderzoek van het Nibud blijkt dat kinderen van 12 jaar zo’n € 15-20 per maand krijgen en wanneer ze achttien zijn €25-30. Dat komt dus neer op zo’n € 3,75-5,00 per week en wanneer ze ouder zijn € 6,25-7,50. 

Welke zaken moet je kind betalen van zijn of haar zakgeld?

Het is belangrijk om goede afspraken te maken met je zoon of dochter over waar het zakgeld aan besteed moet worden. Zaken die je daarbij kan afkaarten zijn bijvoorbeeld:

• Cadeautjes voor gezin/familieleden
• Cadeautjes voor vrienden/vriendinnen
• Make-up
• Hobby (muzieklessen, koken/bakken)
• Uitjes
• Iets lekkers in de pauze op school of een rondje trakteren op de voetbal
• Reizen met het openbaar vervoer
• Uitgaven tijdens schoolreisjes of op vakantie
• Eigen huisdieren en benodigdheden
• Kaartjes voor schoolfeesten of bij een jongerenvereniging
• Abonnementen (tijdschrift, telefoon)
• Luxe spullen (laptop, merkkleding)

Ook belangrijk: bedenk hoe je het zakgeld wil geven. Ga je voor cash, dan is een rond bedrag natuurlijk handiger, maak je het liever over dan maakt het precieze bedrag uit. En je kan natuurlijk ook kiezen om vanaf hun twaalfde eens per maand geld te geven in plaats van wekelijks.

Kleedgeld voor tieners

Misschien is je tiener het totaal niet met je eens als je suggesties doet voor nieuwe kleding. Of je wil hen leren hoe duur de wereld kan zijn. In dat geval kan kleedgeld een prima optie zijn. Ze krijgen (drie)maandelijks een bepaald bedrag dat ze naar eigen inzicht mogen besteden. Het voordeel van kleedgeld is dat ze inzicht krijgen in hoe duur hun wensen misschien wel zijn. Een mooie les voor de rest van hun leven.

Hoeveel kleedgeld krijgen kinderen gemiddeld per maand?

Op de site van het Nibud staat dat ouders gemiddeld € 56,00 per maand uitgeven aan kleding. Het gemiddelde kleedgeld is dan ook € 50,00 per maand. Dat scheelt bijna niks. Je kan starten met kleedgeld als je kind een jaar of 12/13 is.

Wat moet je tiener betalen van zijn kleedgeld?

Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je kind alleen de extraatjes haalt. De basis betalen jullie:

• Jassen
• Schoenen
• Ondergoed
• Sokken
• (School)tas
• Die ene mooie jurk voor kerst/een bruiloft
• Gym/sportkleding

Wie betaalt wat? Wanneer ze alles moeten betalen van hun kleedgeld, kan je ze leren sparen. Leg uit dat het verstandig is om vooraf een plan te maken over het komende jaar. Schrijf zelf ook eens alles op dat je haalt op jaarbasis. Zo weet je tiener wat hij kan verwachten en waar hij zijn kleedgeld aan moet besteden. Wanneer verwachten ze een grote uitgave (winterjas, schoenen) en hoeveel geld moeten ze daarvoor ongeveer apart leggen? Kijk ook of het de moeite loont om een jas in de uitverkoop te halen, zodat ze die volgend jaar aan kunnen. Daarmee leren ze verder kijken dan alleen de huidige collectie.

Andere inkomsten naast zakgeld en kleedgeld

Naast zakgeld en kleedgeld krijgen tieners ook op andere manier geld. Hieronder een aantal manieren waarbij suggesties staan over de afspraken die je hierover kunt maken.

Verjaardagsgeld

Vanaf een bepaalde leeftijd vragen kinderen steeds vaker om geld voor hun verjaardag. Dat is vooral handig als ze grotere wensen hebben. Dit bedrag is prima om samen met je kind opzij te zetten op een spaarrekening. Zo leer je hen het nut van sparen en voorkom je dat het wordt uitgegeven aan allerlei ‘nutteloze dingen’ tussendoor. Wanneer je kind ouder is kan je dit steeds meer loslaten.

Extraatje van opa en oma

Opa’s en oma’s vinden het vaak leuk om je tiener iets extra’s toe te stoppen. Bijvoorbeeld bij een goed rapport, voor een vakantie of tijdens de feestdagen. Maak vooraf afspraken wat ze hiermee doen: op de spaarrekening, in de spaarpot of direct uitgeven aan iets wat ze al een tijdje op het oog hebben.

Zakgeld van andere familieleden

Sommige opa’s en oma’s geven hun kleinkind ook zakgeld. Het is belangrijk om vooraf de beslissing te maken wat jullie hiermee willen doen: uitgeven of apart zetten. Bespreek jullie keus ook met opa en oma. Uiteindelijk is het een heel lief gebaar, maar als jullie bijvoorbeeld willen leren dat geld niet aan de boom groeit, kan het handig zijn dit een beetje binnen de perken te houden. En onthoud: welke beslissing je hierin ook maakt, het is jullie opvoeding. Ze hoeven het daarin niet met je eens te zijn.

Wat als het zakgeld niet genoeg is?

Met € 15,00-20,00 zakgeld per maand kan een jonge tiener prima rondkomen. Maar soms zijn de wensen groter dan het budget. In dat geval zijn er nog een aantal opties:

• Oude spullen verkopen op een rommel-/vrijmarkt of via internet
• Klusjes doen voor geld
• Bijbaantje zoeken: oppassen, folders bezorgen etc. (vanaf 13 jaar)

Nadia: ‘Tegen de tijd dat mijn zoon snapt wat geld is, beginnen we met een klein bedrag. Als hij later dure dingen wil, mag hij er zelf voor werken. Moest ik vroeger ook en dat heeft me goed gedaan.’

Bijbaantje als aanvulling op je zakgeld? Dit moet je weten

Vanaf welke leeftijd mag je werken in Nederland?

Officieel mag je starten met werken op je dertiende. Daarvoor is het alleen wettelijk toegestaan in de vorm van een werkstraf. Wat mag je dan doen en hoeveel uren mag je werken?

Wat mag een kind van 13 voor werk doen?

• Klusjes (denk aan het gras maaien, auto wassen, oppassen etc.) bij bekenden
• Licht, niet-industrieel werk
• Meewerken in het bedrijf van hun ouders
• Meedoen aan een uitvoering/reclamespotje/modeshow

(Meer informatie over de precieze voorwaarden waaronder kinderen van 13/14 mogen werken vind je op Rijksoverheid)

Hoeveel uur mag je werken op je dertiende?

• Maximaal 2 uur per dag tijdens schooldagen
• Maximaal 7 uur per dag tijdens vrije dagen

Daarnaast gelden er maxima per week tijdens school- en vakantieweken en mag je op zondag nog niet werken. Bovendien kan je ook niet meer dan drie weken aaneengesloten vakantiewerk doen.

Een bijbaantje zoeken als dertienjarige

Bij bekenden of in loondienst

Wil je zoon of dochter heel graag een extraatje verdienen, dan kan je daarbij helpen. Bedenk samen wat hij of zij graag wil doen en hoe je dat kan aanpakken. Opties:

• Briefjes ophangen bij de supermarkt
• Tijdens een verjaardag vertellen dat je graag zou willen oppassen. Je kan ook direct aan mensen voorstellen dat ze je bellen wanneer ze eens een oppas nodig hebben.
• Actief langsgaan bij de buren en informeren of ze nog hulp nodig hebben bij het maaien van het gras o.i.d. Overigens staat het hen natuurlijk vrij om nee te zeggen; ga er dan niet opnieuw langs. Beetje schot voor open doel misschien, maar toch goed om dit met je kind te bespreken. 
• Solliciteren bij de supermarkt (vakken vullen) of om foldertjes rond te brengen.

Eigen bedrijf starten

De andere optie die je als tiener hebt is het starten van je eigen bedrijf. Uiteraard zijn daar regels aan verbonden en zal je bij voldoende inkomsten deze ook moeten opgeven aan de Belastingdienst, maar het mag dus wel. Daarbij ben je als ouders eindverantwoordelijk en mag je kind tot zijn zestiende jaar nog geen eigen beslissingen maken zonder jullie toestemming.

Hoe je een eigen bedrijf start? Het boekje Een bedrijf starten voor kids voor Dummies helpt je kind daarbij. Het is geschreven door ondernemers Adam en Matthew Toren, die je kind stap voor stap begeleiden. Waarmee zou je kind geld kunnen verdienen? Hoe schrijf je een bedrijfsplan? En hoe bereik je precies je publiek? Het leest lekker weg en bovendien leert je kind van alles over werken en aanpakken.

Het enige dat ontbreekt is een juridisch deel over wat wel en niet mag volgens de wet, hoeveel tijd je kind eraan mag besteden en hoe kan inschrijven bij de KvK wanneer het een groot succes blijkt. Mocht je zoon of dochter deze stap zetten, verdiep je hier dan als ouders goed in zodat jullie niet voor verrassingen komen te staan.

Laatste tips over het omgaan met zakgeld voor kinderen

Omgaan met geld is niet voor iedereen gemakkelijk. Zeker voor tieners, die leven in een wereld vol verleidingen en eindeloze mogelijkheden – als je het geld er maar voor hebt, is het belangrijk om de volgende zaken te bespreken:

Geld lenen

Leg je kind uit dat geld lenen sowieso geen optie is op hun leeftijd. Ze zullen moeten sparen voor wat ze willen. Daarnaast is het ook belangrijk om in te gaan op wat lenen nu precies is en waarom bepaalde leningen heel makkelijk lijken, maar relatief moeilijk af te lossen zijn. Bereken bijvoorbeeld eens samen hoeveel geld het je uiteindelijk zou kosten en vertel dat het aangaan van een telefoonabonnement mét toestel ook een vorm van lenen is.

Pinnen

Het is bewezen dat mensen over het uitgeven van cash geld bewuster nadenken dan een pintransactie. Doe bijvoorbeeld allebei eens een test: jij met het boodschappengeld, je kind met uitgaven in de schoolkantine. Na afloop kan je samen bespreken hoe je het ervaren hebt en of het inderdaad anders voelde dan pinnen.

Kasboekje bijhouden

Een van de manieren om beter zicht te hebben op je inkomsten en uitgaven, is het bijhouden van een kasboekje. Het prettige is dat je zwart op wit ziet staan waar je geld aan uitgeeft, maar ook dat je hierdoor ontdekt dat elke dag een broodje in de kantine je ongemerkt op maandelijkse basis € 20,00 kost. Je leert je kind bewustwording van zijn financiën en geeft hen inzicht. Door de broodjes te schrappen zouden ze bijvoorbeeld geld kunnen sparen voor iets waar ze op termijn meer aan hebben. Handig is bijvoorbeeld deze budgetplanner waarmee je kind meer inzicht krijgt in het omgaan met geld.

Sparen

Ook wanneer je kind geen concreet doel heeft, is het slim om geld apart te leggen. Zo leren ze vast voor later (wanneer ze op zichzelf wonen) én ontdekken dat het uiteindelijk heel prettig is. Stel dat ze over anderhalf jaar toch die ene tas of laptop willen kopen, dan hebben ze al een flink potje achter de hand.

Merel: ‘Op een gegeven moment wilde mijn dochter graag een nieuwe telefoon. Begrijpelijk, maar wij voelen ons er niet prettig bij als ze alles maar in haar schoot geworpen krijgt. Uiteindelijk moet je ook leren sparen. Uiteindelijk ging ze, enigszins mopperend, zelf aan de slag, zocht van alles uit op internet en besloot een refurbished iPhone te halen. De zoektocht leerde haar hoe duur nieuwe toestellen zijn en dat je soms genoegen moet nemen met minder. Ook als ‘de rest van de klas’ er wel eentje krijgt.’

Op is op

Een goede les: wanneer ze alles spenderen, is het op. Komt er dan toch ‘onverwachts’ een verjaardag of feestdag dan is het aan hen daar een creatieve oplossing voor te bedenken. Uiteindelijk zegt de woningbouwvereniging of hypotheekverstrekker later ook niet ‘Joh, dat betalen wij wel voor je’. Die les kan je nu vast leren.

Bewustwording welke impact reclame heeft

Ieder product is het beste in zijn soort en beweert dat je niet zonder kan. Leer je kind daarom mooie marketingpraatjes doorzien en bewust nadenken.

Vergelijken voor je zakgeld uitgeeft

Zeker bij grote aankopen als laptops en telefoons is het belangrijk om te leren vergelijken op het gebie van zowel prijs als kwaliteit. Aan de ene kant kan het je geld schelen door iets beter te zoeken; aan de andere kant is die laptop voor € 50,00 misschien op het oog veelbelovend, maar blijkt hij na het bekijken van de specificaties toch een kat in de zak.

Bekijk regelmatig of de inkomsten de uitgaven nog dekken

Stel dat je zoon graag een telefoonabonnement wil. Jij vindt dat hij dat dan zelf moet betalen, maar daardoor houdt hij maandelijks nog maar een euro over. Blijf je bij je standpunt of is het tijd om te denken aan zakgeldverhoging/klusjes of een bijbaantje voor wat extra geld? Je hoeft immers niet te verhogen, maar het is wel belangrijk te weten in hoeverre ze uitkomen met hun geld.

Handige bronnen over zakgeld bij tieners

• Nibud
• Zakgeldwijzer Nibud (kost slechts € 2,95, maar staat boordevol handige informatie)

Hoe leer jij je kind omgaan met geld? Hoeveel zakgeld krijgt hij per maand en wat vind jij een schappelijke leeftijd om aan het werk te gaan?

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!

Uitgelichte afbeelding ©Vadym Pastukh – Shutterstock