De term curlingouders raakte bekend door de goedlopende televisieserie De Luizenmoeder, maar bestaat al sinds 2004. Wat houdt het precies in? Waarom wil je er geen zijn? En welke gevolgen heeft het uiteindelijk voor kinderen? In dit artikel vind je alle informatie die je wil weten over de curlingouder.
Wat zijn curlingouders?
De oorsprong van de term
De Deense psycholoog Bent Hougaard bedacht de term curlingouders in 2004. Hij trekt daarmee een rake vergelijking met de gelijknamige Olympische sport. Natuurlijk niet omdat deze manier van opvoeding er ook zo hilarisch uitziet, maar omdat ouders die binnen dit kader vallen óók de baan effenen voor hun kind. Door alle mogelijke obstakels uit de weg te ruimen, leert het kind slecht omgaan met tegenslagen en kan zich niet ten volste ontplooien – zo meent hij.
Voorbeeld van curlingouders in de praktijk: strijd om de klassenindeling
In Trouw van 1 september 2017 staat een duidelijk voorbeeld van curlingouders: een 7-jarige (!) leerlinge in Abcoude zou dit schooljaar in een nieuwe klas komen. Haar ouders waren het absoluut niet eens met de nieuwe klassenindeling (waarbij ze niet bij haar vriendinnen terecht kwam én te weinig zou worden uitgedaagd) en spanden een civiele procedure aan. Ja, het staat er echt: een civiele procedure. Om klasgenootjes.
Wat doen curlingouders precies (verkeerd)?
Alle beslissingen nemen voor hun kinderen
Curlingouders beslissen en stellen vragen stellen namens het kind (wat hij eet in een restaurant, wat hij aantrekt of welke weg jullie op moeten). Dat is zonde. Zo leren kinderen niet uit zichzelf praten tegen onbekenden of hoe ze belangrijke beslissingen moeten nemen. Hun ouders houden hen namelijk altijd uit de wind.
Continu bovenop je kind zitten
Wat je ook vaak ziet is dat dit type ouders continu overal bovenop zitten. Ze zijn bang dat er iets misgaat en willen dat vervolgens voorkomen. Denk aan de speeltuin: een ouder die steeds roept dat het kind moet uitkijken, overal naast blijven staan of achteraan lopen. Op die manier krijgen de kinderen geen kans om te leren vallen of zelf te ontdekken.
Curlingouders lossen de ruzies van hun kinderen op
Als kind zal je zelf moeten leren hoe je ruzie maakt en weer oplost. Natuurlijk mag je als ouders prima ingrijpen als dat nodig is (wanneer het uitloopt op een letterlijke slaande ruzie), maar doorgaans is het ook goed om af en toe de boel de boel te laten. Door niet meteen in te grijpen, zal je zien dat de situatie zich vaak makkelijker en sneller oplost dan je had verwacht. Daar leren ze meer van dan wanneer je had geholpen.
Charlotte: ‘Als leerkracht heb ik nogal moeite met de echte curlingouders. Die dus in de eerste maand al vier keer op gesprek zijn geweest, die willen bepalen naast wie het kind wel en vooral niet zit… Sorry maar ik kan daar niet zoveel mee. Daarom probeer ik er nu zelf heel erg op te letten dat ik me, tot op zekere hoogte, niet teveel bemoei. Ik kan niet garanderen dat het helemaal gaat lukken maar ik doe mijn best haha.’
Alles uit handen nemen
Door alles uit handen te nemen, leert je kind niets. Of het nu gaat om het inpakken van de schooltas of het smeren van boterhammen. Waar curlingouders dit allemaal met liefde doen, help je je kind meer met een handreiking en uitleg. Je kunt bijvoorbeeld stimuleren om een lijstje te maken met alles wat in de schooltas moet en dan samen nalopen of alles erin zit. En uitleggen hoe ze hun mes moeten gebruiken en ze daarna zelf aan de slag laten gaan.
De wil van het kind is wet bij curlingouders
Vindt hij spruitjes niet lekker? Dan geef je gewoon een boterham na het eten. Wil hij alleen aardbeienjam, dan staat er standaard een extra pot in de kast. Merk je dat je kind moeite heeft met speelgoed delen? Dan vraag je andere kinderen om daar rekening mee te houden, zonder je eigen peuter of kleuter te corrigeren.
Het is jammer dat kinderen hier niet van leren dat ze nu eenmaal soms ‘nee’ te horen krijgen en dat het leven nu eenmaal soms anders loopt dan je hoopte. Dat je ook weleens iets eet dat je niet lust. Of niet, maar dan is er geen alternatief.
Het liefst willen curlingouders overal bij zijn
Je komt ze weleens tegen. Ouders die elke dag aan de leraar vragen hoe het vandaag op school ging. Of app’en naar de ouders van vriendje X om te controleren of de playdate wel leuk is. En anders wel zorgen dat er zo vaak mogelijk bij jullie wordt gespeeld, zodat je erbij bent.
Het huiswerk maken van je kind
Huiswerk maken voor je kind, spreekbeurten of de surprise in elkaar zetten… Noem maar op. Hiervan leert je kind eigenlijk maar één ding: dat je niks hoeft te doen, omdat je moeder (of vader) alles voor je oplost. En dat terwijl er eigenlijk niks mis mee is om af en toe onderuit te gaan. We maken nu eenmaal allemaal weleens een foutje of verkeerde inschatting, toch? Ook krijgt je kind meer verantwoordelijkheidsgevoel als hij zelf opdraait voor wat misgaat.
Het gezag ondermijnen van andere volwassenen
Curlingouders hebben de neiging om het gezag te ondermijnen van andere volwassenen die voor je kind moeten zorgen:
- Niet vertrouwen op de kundigheid van leraren
- Door het zwembad schreeuwen dat jij het nu wel tijd vindt voor badje 4
- Verhaal halen als hij of zij niet naast een vriendje zit in de klas.
Een beetje zoals het voorbeeld van de klassenindeling in Abcoude dus.
Hanneke: ‘Oeps, ik herken mezelf wel een beetje. Maar, nu mijn oudste op de middelbare school is beland is het een stuk minder. Ik denk dat je alle begeleiding op de lagere school moet zien als investering in je kind. Ze moeten leren hoe ze het beste kunnen leren, plannen en noem maar op. Ik zie daar niks mis mee net zoals de meneer van het Montessori onderwijs. Misschien is het dan ook wel daarom dat mijn kinderen nu op het Dalton zitten.‘
Als een soort Big Brother boven je kind cirkelen
Hierin vertonen curlingouders overlapping met de helikopterouder. Dankzij apps als Magister weet je als ouder precies welke cijfers je kind haalt, of hij alle lessen volgt en in hoeverre het huiswerk gemaakt is. Ook hou je zicht op de uitgaven van je zoon of dochter en weet je precies waar hij uithangt.
Kortom, verstikkend. Kinderen krijgen hierdoor geen ruimte om zelf te ontdekken en eventueel fouten te maken, omdat hun ouders alles in de gaten houden.
Anderen de schuld geven. Van zo’n beetje alles.
Tot slot zijn curlingouders heel goed in het de schuld geven aan anderen wanneer je kind verdriet ervaart. Hierbij leer je dus niet aan je kind dat zij in bijna elke situatie ook een eigen verantwoordelijkheid hebben.
Om maar een voorbeeld te geven: heeft je kind een ‘fout vriendje’, dan is jouw kind nog altijd degene die graag met hem of haar omgaat. Aan jou de nobele taak om het verschil te leren tussen goed en fout gedrag en te hopen dat je kind vanzelf de conclusie trekt.
Curlingouders in De Luizenmoeder
Dankzij De Luizenmoeder kreeg de term curlingouders pas echt bekendheid. Een grappige scène die perfect blootlegt waar het om gaat:
Wat zijn de gevolgen van curlingouderschap voor kinderen?
Zelf ontdekken? Dat lukt niet meer (terwijl het zo belangrijk is)
In ieder leven gebeuren mooie en minder mooie dingen. Zover waren we allemaal wel. Maar als je alle minder mooie dingen probeert weg te poetsen of helemaal bij ze weghaalt, waar leidt dat dan toe? In het NRC vertelt neuropsycholoog en hersenwetenschapper Jelle Jolles dat kinderen en tieners zélf ervaringen moeten opdoen. Anders kunnen ze niet leren hoe het moet en slaan die handelingen niet op. Dus een beetje verdriet, pijn of eenzaamheid kan juist heel leerzaam zijn. Daar krijg je krachtige, zelfredzame mensen van. Haal je negatieve zaken bij ze weg, worden ze later lui of angstig.
Moet je hen alles zelf laten doen?
Nee is weer het andere uiterste. Kinderen blijven kinderen en hebben dus constructieve begeleiding nodig. Ook zelfstandig worden, moeten ze leren. Maar wel met het doel ze uiteindelijk zelf te laten fietsen. Bovendien, zo voegt de neuropsycholoog met een mooie tegeltjeswijsheid toe:
Ouders moeten de weg van hun kinderen niet willen lopen, maar ze kunnen wel helpen de weg te wijzen
Zijn curlingouders altijd slecht voor hun kinderen?
Tegengeluid: curlingouders helpen kind juist op weg
Nee, er zitten ook positieve kanten aan curlingouderschap. Kwestie van omdenken. Zo beschrijft een vader van deze Montessorischool het andersom: hij ziet curling meer als de worp van een steen die telkens anders op zijn doel afgaat. De sporters zetten zich in om de steen richting het doel te krijgen, maar laten hem op gezette tijden ook los: dan mag hij zelf proberen. Hij trekt die metafoor door naar het leven: je kind wordt waar nodig geholpen, maar vervolgens losgelaten om zelf de ingeslagen weg te vervolgen. Als je het zo bekijkt, klinkt het allemaal een stuk positiever. Al zou je natuurlijk nooit een rechtszaak moet aanspannen omwille van een klassenindeling.
Maar balans blijft het sleutelwoord
Tussen het verstikken van je kind en compleet loslaten, zit natuurlijk de gulden middenweg. We zijn misschien allemaal weleens iets meer curlingouder dan we zouden willen of laten te veel los. Dat is ook een kwestie van ouderschap: in de praktijk leer je zelf eveneens. Toch is het belangrijk om in gedachten te houden dat te veel curlingouderschap niet goed is voor de ontwikkeling van je kind. Met bovenstaande punten kan je in elk geval in de gaten houden of je niet te veel ‘doorslaat’.
Hoe sta jij ervoor als curlingouder? Herken je jezelf in bovenstaande punten of juist helemaal niet? En wat vind je van de term zelf? We lezen jullie gedachten hierover graag terug in de reacties!
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Afbeelding – Shutterstock
Wees de eerste om reactie te geven