Groep 5 is, net als groep 3, een bijzonder jaar op de basisschool. Vanaf nu krijgen kinderen namelijk, naast taal en rekenen, allerlei nieuwe vakken. Bovendien leert je zoon of dochter steeds beter lezen. In dit artikel vertellen we wat er allemaal op de planning staat vanaf dit jaar.
Let op! Onderstaande biedt een algemeen beeld. Per school kunnen er (kleine) verschillen zijn.
Wat leren ze in groep 5? De kernvakken (taal en rekenen)
De kernvakken zijn de vakken die de basis vormen voor de rest van je leven: taal en rekenen. In groep 5 ga je de kennis verdiepen die je eerder leerde. Bovendien worden deze kernvakken standaard getoetst in de entreetoetsen in groep 6 en 7, die uiteindelijk leiden tot het voorlopig – en definitieve schooladvies in groep 8.
Begrijpend lezen
Met begrijpend lezen wordt bedoeld dat je kind in groep 5 teksten leest en zelf eruit leert halen wat de kern is. Daarbij worden ook vragen gesteld. Hiervoor gebruiken veel scholen Nieuwsbegrip: een stuk tekst over een actueel onderwerp, waarover kinderen vervolgens vragen moeten beantwoorden. Het laat ze meteen nadenken over belangrijke onderwerpen.
Begrijpend lezen is ontzettend belangrijk, zeker met oog op de middelbare school. Straks moet je kind immers ook hele samenvattingen kunnen maken van een aardrijkskunde of geschiedenis hoofdstuk en voor de toets begrijpen wat precies de hoofd- en bijzaken zijn. Daarom besteden scholen hier relatief veel aandacht aan.
Thuis oefenen?
Je kunt je kind eventueel helpen door samen een tekst door te nemen en na afloop vragen te stellen. En, wanneer je kind er echt moeite mee heeft, op school eens te informeren of je oefenteksten mee naar huis kunt krijgen. Ook kan de juf of meester misschien aangeven waar vooral de knelpunten liggen.
Technisch lezen
Anders dan begrijpend lezen draait technisch lezen om hoeveel woorden je kunt lezen binnen een bepaalde tijd (hoewel ze dit al oefenen voor groep 5). Oftewel: het race- of tempolezen met DMT (Drie Minuten Toets; woordenrijtjes) en AVI. Sommige kinderen vinden het heerlijk om een ‘wedstrijdje’ te doen en zien er een sport in hun eigen records te verbreken, een ander wordt er juist zenuwachtig van.
Thuis oefenen?
Het heeft geen bewezen nut om thuis te oefenen met tempolezen. Uit onderzoek bleek dat kinderen dan wel de woordenrijtjes van het oefenblad onder de knie krijgen, maar bij nieuwe rijen tegen hetzelfde probleem aanlopen als daarvoor. Alleen wanneer je kind faalangst heeft en zenuwachtig raakt van de stopwatch, kan het zin hebben om te oefenen met passende bladen of teksten. Puur om hen te laten wennen aan het lezen onder druk.
Grammatica en woordenschat
Er zijn verschillende manieren waarop wordt geoefend met grammatica en woordenschat. Bijvoorbeeld schrijfopdrachten (brief, boekverslag, verhalen en gedichten), maar ook dictees en oefenen met de spelling.
Thuis oefenen?
Via aanbieders als Squla kan je trainen met woordenschat – zeker als je kind niet zo van lezen houdt. Verder blijft het lezen zelf natuurlijk erg belangrijk, ook voor het aanleren van de juiste grammatica.
Rekenen
De kennis die je kind opdeed in groep 3 en 4 (optellen, aftrekken, tafels en delen) wordt opnieuw toegepast en uitgebreid. Zo leren ze rekenen met getallen onder elkaar, klokkijken en sommen zoals hoeveel millimeter 3 meter is. Hier komen vaak ook de breuksommen bij (hoewel sommige scholen daarmee wachten tot groep 6).
Wat leren ze in groep 5? De zaakvakken (wereldoriëntatie)
Aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek (of biologie) vallen onder de noemer Wereldoriëntatie. Veel scholen kiezen voor een methode met boeken die onderling allemaal op elkaar aansluiten qua onderwerp. Daarmee blijft de stof natuurlijk beter hangen. In groep 5 richt Wereldoriëntatie zich nog vooral op de eigen belevingswereld van je kind. Dat breidt school stapsgewijs uit tot wereldniveau (in groep 8).
Aardrijkskunde en topografie
Aan de ene kant leren kinderen hoe Nederland in eruit ziet en welke twaalf provincies er zijn. Hierover krijgen ze vaak huiswerk mee voor een overhoring. Verder krijgen ze les over de verschillende grondsoorten en gaan ze werken met een atlas. Dat betekent dat ze dus ook ontdekken hoe een plattegrond gelezen moet worden.
Biologie of Natuur & Techniek
Het wisselt een beetje per school of biologie wordt gegeven of het modernere vak Natuur & Techniek. Dat laatste bereid al een beetje voor op natuurkunde, zodat de overgang op de middelbare school minder groot is. De kennis die je hierbij opdoet, sluit vaak aan op de andere zaakvakken (aardrijkskunde en geschiedenis). Daarbij kan je denken aan zaken als voeding, maar ook energiebronnen en seizoenen.
Geschiedenis
Tegenwoordig wordt het vak geschiedenis aangeboden in tijdvakken. Daarbij voert de zogeheten vaderlandse geschiedenis de boventoon. Je leert in groep 5 welke tijdvakken er allemaal zijn, maar start ook met echte lessen over het verleden. Hierbij leren ze spelenderwijs een begin maken met samenvattingen.
Godsdienstig- of Humanistisch Vormingsonderwijs (GVO of HVO)
In groep 5 krijg je op openbare scholen de keus tussen Godsdienst of HVO. Beide leren je iets over een levensvisie. GVO laat je kennismaken met verschillende godsdiensten (hoewel in de praktijk dit vaak neerkomt op de protestants-christelijke leer), terwijl HVO op een seculiere (niet-godsdienstige manier) en soms ook filosofische vertelt over het leven. Je leert hier bijvoorbeeld over andere meningen, pesten, discriminatie en het maken van keuzes.
Op een school met Christelijke grondslag is er over het algemeen geen keus. Daar wordt alleen Godsdienst aangeboden en vaak al vanaf de lagere klassen.
Gymlessen
In groep 5 krijgen de kinderen doorgaans twee keer per week een uur gymles. Een uur gegeven door de vakdocent, het andere uur door de leerkracht zelf. Lekker bewegen is ontzettend belangrijk. Merk je dat je kind (onfris) naar zweet ruikt? Het kan dan geen kwaad hem of haar een deodorant mee te geven, aldus kinderarts Peter Jan Rake. In dit artikel lees je meer over het hoe en waarom.
Verkeerslessen
Tot slot krijgt je kind ook in groep 5 vaak ook verkeerslessen. Waar je in groep 3 en 4 vooral oefent met de verkeersregels als je te voet gaat, komt daar nu ook het fietsen bij. Dit alles natuurlijk ter voorbereiding op het verkeersexamen in groep 7. Al houden sommige scholen het met de verkeerslessen alleen bij groep 7. Ook leer je hoe je veilig over straat kunt (goed zichtbare en werkende verkeerslichten in het donker).
Andere belangrijke ontwikkelingen in groep 5
De bewegingsvrijheid van je kind wordt groter
Langzaam gaat je kind zelf verder weg en neemt eigen beslissingen. Als ouder kan dat best wennen zijn. Je kind kan zelf op pad naar vrienden en vergroot daarmee zijn of haar leefruimte. Het is verder afhankelijk van het karakter van je kind en je eigen gevoel wat je daarin toestaat. De één laat je sneller die drukke weg over fietsen dan de ander. In sommige gevallen kan het daardoor ook tijd zijn voor een eerste mobieltje of horloge met GPS tracker.
Meer begrip van de wereld
Mede door het lezen van de nieuwsberichten in Nieuwsbegrip en de vakken die vallen onder Wereldoriëntatie krijgt je kind steeds iets meer begrip van de wereld. Hoewel de teksten in eerste instantie meer betrekking hebben op zijn leefwereld, zal hij ongetwijfeld met vragen komen te zitten. Jullie gesprekken veranderen dus vaak naar een meer inhoudelijk niveau. Een bijzondere, nieuwe en vaak leerzame fase.
Zelfstandig naar school gaan
Wanneer mag je kind zelf naar school lopen? Groep 5 is een prima moment om hiermee te starten – mits je kind dit zelf ook fijn vindt. Zijn er drukke wegen onderweg dan kan je nog even helpen bij het oversteken, maar vaak weten ze op deze leeftijd prima hoe het moet en kijken ze goed uit. Soms is het ook gewoon een beetje loslaten en kijken hoe het gaat.
In groep 5 leren kinderen dus meer dan voorheen. Vooral de zaakvakken (Wereldoriëntatie) en GVO/HVO zijn nieuw dit jaar, net als het huiswerk. Je zal dus ook merken dat je thuis andere gesprekken krijgt. Je kind is meer op de hoogte van de wereld en wat er speelt en zal daar graag met jou over willen praten. Zit jouw kind al in groep 5? En wat merkte jij van de veranderingen?
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!
Afbeelding, Rido – Shutterstock
