Pasgeboren baby wakker maken voor de voeding?

Als je net bevallen bent en je kindje slaapt al wat meer door, voelt het waarschijnlijk tegennatuurlijk om hem toch wakker te maken voor de voeding. Uiteindelijk is het toch lekker als ze al meteen meer dan vier uur achter elkaar doorslapen. Toch luidt het advies dat je maximaal vier uur tussen twee voedingen laat zitten. Maar waarom eigenlijk? Is het echt nodig je pasgeboren baby wakker te maken voor de (borst)voeding en vanaf welke leeftijd hoeft dat niet meer?

Disclaimer: de genoemde tijden en cijfers in dit artikel zijn richtlijnen. Neem bij twijfel altijd contact op met je lactatiekundige of verloskundige. Zij zijn op de hoogte van de meest recente onderzoeken én jullie persoonlijke situatie. Daarom kunnen zij je het best helpen.

Mijn pasgeboren baby slaapt door, wat nu?

Ik zie ons nog zitten. Kort na de geboorte van Rose lag onze baby in diepe slaap, waarschijnlijk nog doodop van de bevalling. We moesten haar wakker maken voor de volgende voeding, want de maximale vier uur waren verstreken en de kraamzorg had ons op het hart gedrukt dat we niet langer moesten wachten. Uiteindelijk besloten we, omdat je het toch goed wil doen als kersverse ouders, een nat washandje te pakken. Dat streken we heel zachtjes over haar gezicht. Zonder enig effect trouwens, ze sliep stug door. Uiteindelijk duurde het nog zo’n 20-30 minuten voor ze ontwaakte.

Enkele weken later werd ze zo’n beetje om het uur wakker. Met een zucht dacht ik aan onze – uiteindelijk – succesvolle pogingen om haar elke nacht te wekken. Hadden we onze pasgeboren baby niet gewoon kunnen laten doorslapen? Dan hadden we nu misschien nog wat nachtrust over gehad. Elf maanden later kwam May. Opnieuw een doorslaper. Ik besloot dit keer maar aan de kraamverzorgster te vragen waarom je een pasgeboren baby eigenlijk moet wakker maken voor de voeding. Helaas voor onze nachtrust bleek dat het wel degelijk nuttig is.

Waarom moet je een pasgeboren baby wakker maken voor de voeding?

In de oertijd bestonden toch ook geen wekkers?

In de adviezen rondom borstvoeding zit enige tegenstrijdigheid. Aan de ene kant lees je overal terug dat we moeten meegaan in het natuurlijke drinkpatroon van onze kinderen. Waarom wordt dan toch geadviseerd dit nachtritme te ‘verstoren’ voor voedingen door een wekker te zetten? In de oertijd hadden ze die toch immers ook niet? Of is het wakker maken van je pasgeboren baby toch ergens goed voor?

Mijn eigen moeder herkent het verhaal niet van het verplicht wakker maken om de paar uur. ‘Jij werd wakker als je honger had,’ vertelt ze, ‘maar je zusje huilde regelmatig. Die liet ik lekker liggen als ze sliep. Speciaal wakker maken deed ik niet, ik voedde naar behoefte. Dat resulteerde niet perse in doorslapers, jullie sliepen allebei niet door. Ik kan me voorstellen dat het belang van ‘s nachts wekken voor de voeding bij vroeggeboren kindjes en kleine baby’s veel groter is dan bij zwaardere.’

Waarom zou je een pasgeboren baby wakker maken als hij langer slaapt dan vier uur?

Als je baby net geboren is, kan hij nog geen goed onderscheid maken tussen dag en nacht. Daarvan was in de baarmoeder immers ook geen sprake. Om te kunnen groeien heeft je baby twee dingen nodig: slaap en voeding. Na een periode van 3-4 uur zakt de glucosespiegel (bloedsuiker) – terwijl ze juist in de groei hun glucose hard nodig hebben. Daarom is het dus slim om ze niet te laten doorslapen, maar gewoon te wekken en voeden. Ook om je melkproductie goed op peil te houden trouwens: door een constante vraag, maak je automatisch genoeg aan voor je kindje

Waarom zijn nachtvoedingen zo belangrijk voor de borstvoeding?

Mijn voormalig kraamverzorgster legt uit wat het belang van nachtvoedingen is: ‘Het prolactinegehalte [hormoon dat zorgt voor aanmaak van borstvoeding] is ‘s nachts het hoogst. Daardoor is de kwaliteit van voeding tijdens de nachtelijke uurtjes optimaal. Sowieso is het niet goed voor baby’s om de hele nacht door te slapen: mogelijk slapen ze te diep en bovendien is het tegennatuurlijk.’ (*) Het is dus heel normaal dat kinderen, ook ‘s nachts, zeer regelmatig aan de borst te drinken en niet doorslapen: zo houden ze de productie goed op gang en zorgen voor een constante toevoer van voedingsstoffen.

Ellen: ‘Ik gaf borstvoeding op verzoek, ‘s nachts kwamen ze ook. Op advies van de verloskundige ben ik de laatste voeding zo laat mogelijk op de avond gaan geven en maakte ik mijn kinderen daarvoor even goed wakker door met ze te spelen. Hierna sliepen ze vaak langer door en wij dus ook. Ik pakte ze eigenlijk alleen wanneer ik last had van stuwing.’

Moet je een pasgeboren baby ook wakker maken bij flesvoeding?

Voordeel aan borstvoeding is dat je volledig naar behoefte kunt geven; kinderen geven dit zelf aan. Flesvoeding daarentegen is een ander verhaal. De voorgeschreven hoeveelheid staat immers op de zijkant van de verpakking. Maak je dan je kind wakker of laat je hem of haar slapen? Advies is sowieso 6-8 voedingen per dag te geven. Wat de grote fabrikanten van flesvoeding adviseren?

Nestlé volgt het advies van een maximum van 4 uur doorslapen bij hele jonge baby’s. Pas vanaf zes maanden mogen kinderen tien uur doorslapen. Verder staat op hun website dat je ook goed moet kijken naar hoe je kindje wakker wordt: is hij suf, dan kan het verstandig zijn om iets minder tijd tussen nu en de volgende voeding te laten. 

Nutrilon adviseert goed overleg met consultatiebureau en dat je bij flesvoeding evengoed op verzoek kunt voeden. In elk geval hoeft het flesje zeker niet leeg: je kindje geeft zelf aan wanneer hij voldoende heeft gedronken.

Overigens adviseren beide websites ook om borstvoeding te geven tot ten minste een halfjaar na de geboorte.

Wat doe je zelf om die gebroken nachten met een pasgeboren baby enigszins goed door te komen?

Dat het wetenschappelijk bewezen is dat je een pasgeboren baby om gezondheidsredenen zou moeten wakker maken na maximaal vier uur, betekent niet dat tussentijds wakker worden automatisch makkelijker wordt. Je wil je kindje zo goed mogelijk ondersteunen, maar dat gaat ook alleen als je zelf voldoende slaap krijgt. Oplossingen?

• Kies voor co-sleeping en maak het geven van borstvoeding zo makkelijk mogelijk voor jezelf.
• Vraag om hulp aan een goede vriendin of familielid die even oppast terwijl jij (overdag) kan bijslapen.
• Dankzij de hormonen val je iets makkelijker in slaap na zo’n nachtvoeding, dat relativeert wellicht een beetje.
• Probeer ook af en toe een middagdutje te doen of eerder te gaan slapen.
• Kolf wat melk af zodat je man ook af en toe kan voeden en jij blijft liggen; je kan hierbij ook kiezen om de nachten af te wisselen, zodat je in elk geval af en toe kan rusten.

Wanneer mag je stoppen met het wakker maken van je baby?

Lactatiekundige Christine Bulsing geeft aan dat bij een gezonde groei je kindje na twee maanden mag doorslapen. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je kind dit daadwerkelijk doet. Hier duurde het namelijk ook zo’n anderhalf jaar tot May voor het eerst een volledige nacht doorsliep en onze jongste wordt nog steeds af en toe wakker. Aan de andere kant schrijft de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde voor dat een kind met normaal geboortegewicht (>2500 gram):

• Tijdens de eerste twee weken minstens zes voedingen moet drinken per 24 uur, er mag maximaal zes uur zitten tussen twee voedingen.
• Tot acht weken verschuift dat naar vijf voedingen en maximaal acht uur tussen twee voedingen.
• Daarna worden het vier voedingen en maximaal twaalf uur.

Voor kindjes met een lager of juist te hoog geboortegewicht gelden aangepaste richtlijnen.

Let op! Een gezonde baby groeit gemiddeld zo’n 150 gram per week. Of je nu kiest om je kindje iets langer te laten liggen dan vier uur of niet, is dit een goede richtlijn.

Conclusie: moet je een pasgeborene nu wakker maken of laten liggen?

De wetenschappelijk onderbouwde conclusie is dat het verstandig is om je baby na maximaal vier uur wakker te maken voor een voeding. Ook als hij anders zou doorslapen. Maar tegelijkertijd is de informatie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde een fijne toevoeging. Dat zou betekenen dat je de eerste twee weken (bij een baby met gezond gewicht) al iets meer kan rekenen dan de vier uur die staan voorgeschreven.

Bij onze jongste zoon lagen we na zijn vroeggeboorte in het ziekenhuis, op de neonatologie. Hij kreeg daar zijn voedingen volgens een redelijk strak schema. Dit hebben we thuis volgehouden tot hij echt wat meer reserve had en, theoretisch gezien, langer kon slapen tussen twee voedingen. Welke keus je ook maakt, hopelijk kan je met bovenstaande richtlijnen verder.

Maakte jij je pasgeboren baby wakker voor de voeding? Of liet je hem liggen als je merkte dat hij toch iets meer slaap nodig had?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©paulaphoto – Shutterstock