Pasgeboren baby wakker maken voor de voeding?

Het voelt soms een beetje tegennatuurlijk wanneer je net bevallen bent en je kindje slaapt vlot door. Het liefst zou je je pasgeboren baby niet wakker maken voor de voeding. Per slot van rekening is het stiekem toch best lekker als hij al snel de hele nacht doorslaapt? En toch luidt het advies: wekken om de vier uur. Maar waarom is dat eigenlijk? Waarom moet je een pasgeboren baby wakker maken voor de (borst)voeding en vanaf welke leeftijd is dat niet meer nodig?

Disclaimer: de genoemde tijden en cijfers in dit artikel zijn richtlijnen. Neem bij twijfel altijd contact op met je lactatiekundige of verloskundige. Zij zijn op de hoogte van de meest recente onderzoeken én jullie persoonlijke situatie. Daarom kunnen zij je hierbij het best helpen.

Mijn pasgeboren baby slaapt door, wat nu?

Ik zie ons nog zitten. Kort na de geboorte van Rose lag onze baby in diepe slaap, waarschijnlijk nog doodop van de bevalling. We moesten haar wakker maken voor de volgende voeding, want de maximale vier uur waren verstreken en de kraamzorg had ons op het hart gedrukt dat we niet langer moesten wachten. Uiteindelijk besloten we, omdat je het toch goed wil doen als kersverse ouders, een washandje te pakken met koud water. Dat streken we heel zachtjes over haar gezicht. Zonder enig effect trouwens, ze sliep stug door. Uiteindelijk duurde het nog zo’n 20-30 minuten voor ze ontwaakte.

Enkele weken later werd ze zo’n beetje om het uur wakker. Met een zucht dacht ik aan onze – uiteindelijk – succesvolle pogingen om haar elke nacht te wekken. Hadden we onze pasgeboren baby niet gewoon kunnen laten doorslapen? Dan hadden we nu misschien nog wat nachtrust over gehad. Elf maanden later kwam May. Opnieuw een doorslaper. Ik besloot dit keer maar aan de kraamverzorgster te vragen waarom je een pasgeboren baby eigenlijk moet wakker maken voor de voeding. Helaas bleek dat het toch wel nuttig is.

Waarom moet je een pasgeboren baby wakker maken voor de voeding?

In de oertijd bestonden toch ook geen wekkers?

In de adviezen rondom borstvoeding zit enige tegenstrijdigheid. Aan de ene kant lees je overal terug dat we moeten meegaan in het natuurlijke drinkpatroon van onze kinderen. Waarom wordt dan toch geadviseerd dit nachtritme te ‘verstoren’ voor voedingen door een wekker te zetten? In de oertijd hadden ze die toch immers ook niet? Of is het wakker maken van je pasgeboren baby toch ergens goed voor?

Mijn eigen moeder herkent het verhaal niet van wakker maken om de paar uur. ‘Jij werd wakker als je honger had,’ vertelt ze, ‘maar je zusje huilde regelmatig. Die liet ik lekker liggen als ze sliep. Speciaal wakker maken deed ik niet, ik voedde naar behoefte. Dat resulteerde niet perse in doorslapers, allebei sliepen jullie niet door. Ik kan me voorstellen dat het belang van ‘s nachts wekken voor de voeding bij vroeggeborenen en kleine baby’s veel groter is dan bij zwaardere.’

Waarom zou je een pasgeboren baby wakker maken als hij langer slaapt dan vier uur?

Als je kindje net geboren is, kan hij nog geen goed onderscheid maken tussen dag en nacht. Daarvan was in de baarmoeder immers ook geen sprake. Om te kunnen groeien heeft je baby twee dingen nodig: slaap en voeding. Na een periode van 3-4 uur zakt de glucosespiegel (bloedsuiker) – terwijl ze juist in de groei hun glucose hard nodig hebben. Daarom is het dus slim om ze niet te laten doorslapen, maar gewoon te wekken en voeden. Ook om je melkproductie goed op peil te houden trouwens: door een constante vraag, maak je automatisch genoeg aan voor je kindje

Waarom zijn nachtvoedingen zo belangrijk voor de borstvoeding?

Mijn voormalig kraamverzorgster legt uit wat het belang van nachtvoedingen is: ‘Het prolactinegehalte [hormoon dat zorgt voor aanmaak van borstvoeding] is ‘s nachts het hoogst. Daardoor is de kwaliteit van voeding tijdens de nachtelijke uurtjes optimaal. Sowieso is het niet goed voor baby’s om de hele nacht door te slapen: mogelijk slapen ze te diep en bovendien is het tegennatuurlijk.’ (*) Het is dus heel normaal dat kinderen, ook ‘s nachts, zeer regelmatig aan de borst te drinken en niet doorslapen: zo houden ze de productie goed op gang en zorgen voor een constante toevoer van voedingsstoffen.

(*) Nog steeds blijft het een tikje dubieus dat het tegennatuurlijk is, wanneer hun lijf hierin zelf aangeeft dat het rust nodig heeft.

Ellen: ‘Ik gaf borstvoeding op verzoek, ‘s nachts kwamen ze ook. Op advies van de verloskundige ben ik de laatste voeding zo laat mogelijk op de avond gaan geven en maakte ik mijn kinderen daarvoor even goed wakker door met ze te spelen. Hierna sliepen ze vaak langer door en wij dus ook. Ik pakte ze eigenlijk alleen wanneer ik last had van stuwing.’

Moet je een pasgeboren baby ook wakker maken bij flesvoeding?

Voordeel aan borstvoeding is dat je volledig naar behoefte kunt geven; kinderen geven dit zelf aan. Flesvoeding daarentegen is een ander verhaal. De voorgeschreven hoeveelheid staat immers op de zijkant van de verpakking. Maak je dan je kind wakker of laat je hem of haar slapen? Advies is sowieso 6-8 voedingen per dag te geven.

Volgens Nestlé mogen hele jonge baby’s maximaal tien uur doorslapen, omdat de glucosespiegel anders zou dalen. Ernstig gevolg daarvan zou bewusteloosheid kunnen zijn (overigens vind ik zelf tien uur slaap achtereen voor een pasgeborene wel heel erg lang, maar goed). Nutrilon adviseert goed overleg met consultatiebureau en dat je bij flesvoeding evengoed op verzoek kunt voeden. Overigens adviseren beide websites ook om borstvoeding te geven tot ten minste een halfjaar na de geboorte.

Wat doe je zelf om die gebroken nachten met een pasgeboren baby enigszins goed door te komen?

Het feit dat wetenschappelijk bewezen is dat je een pasgeboren baby dus om gezondheidsredenen zou moeten wakker maken, betekent niet dat het automatisch leuk is. Je wil je kindje zo goed mogelijk ondersteunen, maar dat gaat ook alleen als je zelf voldoende nachtrust krijgt. Oplossingen?

• Kies voor co-sleeping en maak het geven van borstvoeding zo makkelijk mogelijk voor jezelf
• Vraag om hulp aan een goede vriendin of familielid die even oppast terwijl jij kan bijslapen
• Dankzij de hormonen val je iets makkelijker in slaap na zo’n nachtvoeding, dat relativeert wellicht een beetje
• Probeer ook af en toe een middagdutje te doen of eerder te gaan slapen
• Kolf wat melk af zodat je man ook af en toe kan voeden en jij blijft liggen; je kan hierbij ook kiezen om de nachten af te wisselen, zodat je in elk geval af en toe kan bijkomen

Wanneer mag je stoppen met het wakker maken van je baby?

Lactatiekundige Christine Bulsing geeft aan dat bij een gezonde groei je kindje na twee maanden mag doorslapen. Dat hoeft echter niet te betekenen dat je kind dit daadwerkelijk doet. Hier duurde het namelijk ook zo’n anderhalf jaar tot May voor het eerst een volledige nacht doorsliep. Aan de andere kant schrijft de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde voor dat een kind met normaal geboortegewicht (>2500 gram):

• Tijdens de eerste twee weken minstens zes voedingen moet drinken per 24 uur, er mag maximaal zes uur zitten tussen twee voedingen.
• Tot acht weken verschuift dat naar vijf voedingen en maximaal acht uur tussen twee voedingen.
• Daarna worden het vier voedingen en maximaal twaalf uur.

Voor kindjes met een lager of juist te hoog geboortegewicht gelden aangepaste richtlijnen.

Let op! Een gezonde baby groeit gemiddeld zo’n 150 gram per week. Of je nu kiest om je kindje iets langer te laten liggen dan vier uur of niet, dit is een goede richtlijn om in de gaten te houden.

Conclusie: moet je een pasgeborene nu wakker maken of laten liggen?

De wetenschappelijk onderbouwde conclusie is dat het verstandig is om je baby wakker te maken voor een voeding. Ook als hij anders zou doorslapen. Maar tegelijkertijd is de informatie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde een fijne toevoeging. Dat zou betekenen dat je de eerste twee weken (bij een baby met gezond gewicht) al iets meer kan rekenen dan de vier uur die staan voorgeschreven.

Daarom weet ik niet of ik zo stug zou volhouden aan die voorgeschreven vier uur doen bij ons vierde kindje. Eerlijk gezegd denk ik namelijk dat we best iets meer mogen kijken naar hoelang zij slaapt. Als ik kijk naar de generatie van mijn moeder, gebeurde het ook vaker dat ze hun kinderen lieten liggen tot ze zelf wakker werden. Ze dronken dan vanzelf overdag iets meer. En zolang ze niet langer dan zes uur slapen, zou het in principe kunnen. Maar goed, dit laatste is mijn eigen mening en voornemen. We gaan het zien!

Maakte jij je pasgeboren baby wakker voor de voeding? Of liet je hem liggen als je merkte dat hij toch iets meer slaap nodig had?