7 redenen om een dagboek te starten (én hoe je volhoudt)

Als kind hield ik regelmatig dagboekjes bij. Soms zelfs zo consequent dat ik elke dag zat te schrijven, knippen en plakken (wanneer we ergens waren geweest). Maar ineens kwam de klad erin en dan liet ik mijn ‘lieve’ dagboek weer voor wat het was. Toch zonde, want het bijhouden van een dagboek is eigenlijk heel nuttig. Daarom deel ik in dit artikel niet alleen de redenen waarom je gewoon weer een journal (in het Engels klinkt het toch hipper) zou ‘moeten’ gaan bijhouden, maar ook hoe je dit volhoudt!

Waarom een dagboek bijhouden gezond is én leuk

Ontspanning en rust in je hoofd

Soms loopt je hoofd over van de gedachten. Opschrijven wat er in je gedachten voorbij raast, helpt om weer te kunnen ontspannen. Je dagboek kan dan werken als een soort braindump, zoals ze dat noemen. Hoe vaker je dit doet, des te rustiger je hoofd is en hoe minder dingen je nog ergens op een mentaal to do lijstje hebt staan. Dit werkt in principe ongeveer hetzelfde als een agenda, met als verschil dat je agenda vaak iets openbaarder is dan een dagboek.

Schrijven in een dagboek relativeert

Misschien lig je hele nachten te piekeren over van alles en nog wat. In gedachten kan iets relatief kleins uitgroeien tot een enorme beer op de weg en voelt het wellicht alsof het allemaal onoverkomelijk zwaar is. Hoewel je daadwerkelijk door een diep dal kunt gaan, kan het schrijven in een dagboek relativeren. Juist doordat je opschrijft wat je nu zo dwars zit, krijg je iets meer zicht op het geheel. Vaak voel je tijdens het uitwerken van je angsten of verdriet een bepaalde vorm van rust over je heen komen – eenzelfde soort effect dat je krijgt door het tegen iemand anders uit te spreken.

Bijkomend voordeel? Soms heb je piekergedachten die zo groot lijken dat je bang bent ze aan iemand te vertellen. Wat als ze dan echt worden? Door het al een paar keer te ‘bespreken’ in je dagboek, verlaag je voor jezelf de grens om deze woorden een keer hardop uit te spreken. En door ze te delen, deel je ook je zorgen, waardoor het allemaal weer iets lichter wordt.

Biedt nuttige (zelf)inzichten, zeker als je leven hectisch is

Als je in een achtbaan zit, dan kan het helpen om alle onverwachte bochten en loopings op te schrijven. Je creëert daarmee overzicht en inzicht. Zo hielp het voor mij enorm in de periode na Nova’s overlijden om elke dag een stukje in een persoonlijk dagboek vast te leggen. Waar ik eerst bang was voor de confrontatie met mijn eigen gevoelens, leidde het tot een bepaalde vorm van heling. Ik documenteerde wat er in die zware periode gebeurde, hoe ik me exact voelde en welke tegenstrijdige emoties door mijn lijf raasden.

Elke keer na het schrijven, voelde ik me aanzienlijk lichter. Bovendien vielen sommige puzzelstukjes op hun plek waar ik vooraf geen enkel verband bij zag. Ik leerde mezelf vergeven, kreeg weer rust in mijn hoofd en dat maakte me helder genoeg om zware beslissingen te nemen op momenten dat het ertoe deed. Die zelfinzichten zijn enorm waardevol. Juist als je door een hectische periode gaat en het gevoel hebt weinig tijd over te houden om ‘ook nog’ te moeten gaan zitten en schrijven.

Een dagboek zorgt voor een daling van je stressniveau

Door bovengenoemde zaken (relativering, inzicht, ontspanning en rust) daalt je stressniveau. Je pent als het ware je stress eruit. Dus behalve nuttig, is het ook nog eens gezond.

Je hebt ‘iemand’ aan wie je je diepste geheimen kwijt kunt

Misschien zijn er gedachten die je liever met niemand wil delen. Op sommige zaken ligt nu eenmaal een taboe. Mogelijk haat je je baas, heb je in gedachten die ene aantrekkelijke vader op het schoolplein al tien keer besprongen of baal je enorm van iets dat eigenlijk ‘niet hoort’. Zoiets kan je enorm bezighouden, zeker wanneer je het gevoel hebt dit met niemand te kunnen delen.

Een dagboek bewaart je geheimen, vertelt ze tegen niemand anders en oordeelt niet. Dat kan enorm helpen om je gevoelens een plek te geven. Enige uitdaging: zorg ervoor dat niemand anders jouw dagboek te pakken krijgt of verbrand hem na afloop, zoals Burn after writing – een boek met vragen waarvan je de antwoorden waarschijnlijk met niemand zou willen delen.

Een boekje vol herinneringen

Denk aan een zwangerschapsdagboek. Hoe snel vergeet je niet wat er allemaal gebeurde? Los van de zwangerschapsdementie. Voor je kinderen is het later leuk om te horen hoe je die periode beleefde, zeker wanneer ze zelf een kleintje verwachten. En voor jezelf kan het fijn zijn om alles nog eens na te lezen, bijvoorbeeld als je opnieuw zwanger bent. Komen de symptomen, gevoelens en misschien onzekerheid overeen met toen? Dat geldt voor alle dagboeken. Je hebt echt een document in handen waarmee je later nog eens kan terugkijken en misschien opnieuw kan genieten van leuke fases in je leven.

Na verloop van tijd krijg je zicht op je eigen ontwikkeling

Kijk maar eens na een paar maanden of na een jaar terug naar de stukken die je schrijft. In het begin zijn die misschien nog best warrig, maar op een gegeven moment krijg je de slag te pakken en zie je steeds beter hoe je jezelf ontwikkelt. Je ziet bepaalde onzekerheden, zorgen en/of gebeurtenissen die een impact hadden, en hoe je door alles heen groeide als persoon. Dat besef maakt het makkelijker om in de toekomst te relativeren; je weet immers dat je op moment X ook een bepaalde onzekerheid ervaren hebt en dat het goed kwam. Ook kan het nuttig zijn patronen bij jezelf te herkennen en doorbreken.

Verschillende soorten dagboeken

Bullet Journal

Een bullet journal is een iets algemenere vorm van een dagboek. Hierin schrijf je bijvoorbeeld de planning op voor komende periode, kan je je creativiteit kwijt in de vorm van tekenen, plakken, verven en strooien met glitters. Ook kan je voornemens maken en monitoren hoe het daarmee gaat, je intenties voor deze maand duidelijk maken aan het universum en bijhouden welke boeken je leest – om maar iets te noemen. Deze vorm is dan ook vaak meer geschikt om te laten liggen op de salontafel dan je persoonlijke dagboek waarin je alle mogelijke geheimen en zorgen deelt. Ideaal voor mensen die niet zo dol zijn op elke dag schrijven, maar dankzij hun creativiteit toch een bepaalde rust in gedachten willen creëren.

Dagelijks dagboek

Een dagelijks dagboek is doorgaans veel persoonlijker en bevat echt de zaken waarmee je je op dit moment bezig houdt. Het liefst schrijf je hierin met een pen of potlood, omdat met de hand schrijven zorgt voor een betere concentratie en leidt tot een beter begrip van je gedachten. Het verschil met typen is immers dat je goed nadenkt voor je schrijft. Dit is een dagboek dat je het liefst opbergt op een plek die je kinderen niet zo snel zullen vinden en wellicht afsluit met een goed slotje.

Vakantiedagboek

Een leuke manier om te starten met je dagboek. Het is luchtig, vrijblijvend en een mooi document voor de kinderen om nog eens op terug te kijken. Je hoeft niet alle activiteiten te delen, maar de uitstapjes naar een tof pretpark of indrukwekkend museum kunnen hier wel in. Je kan er ook van alles bijplakken: foto’s, het bonnetje van dat ene restaurant, folders, plattegronden of een tekening die de kinderen maakten. Probeer af te wisselen tussen lange teksten en stukjes die je zoon of dochter zelf schrijft – erg leuk vanaf groep 3. Laat hen ook lekker tekenen of schrijf die ene grappige quote op voor later.

Tip: haal bij de Hema of Action een plakboek met stevig wit karton, waarop je kunt kleuren, verven, plakken en schrijven met stift. Versier de bladzijden met stickers of passende tekeningen.

Zwangerschapsdagboek

Weer van een andere orde, maar ook fijn om te hebben is een zwangerschapsdagboek. Je kan hiervoor een bedrukte variant kopen met vragen over hoe jij je voelt en wat je meemaakte deze week. Maar soms is dit ook niet alles: de vragen zijn nogal algemeen natuurlijk en passen niet altijd bij jouw situatie. Een goed alternatief is daarom gewoon een blanco schrift waarin je zelf bijhoudt wat er wanneer gebeurt, welke bijzondere kwaaltjes je bij jezelf merkt en waarbij je kan delen hoe je je voelt.

Leuke alternatieven voor wanneer je niet graag veel schrijft

• 6 minuten dagboek (mindfulness, dankbaarheid en succesdagboek in een; elke dag reflecteer je zes minuten op de dag en dat zou moeten leiden tot meer inzicht en het afbouwen van slechte gewoontes)
• One line a day (5 jaar lang schrijf je elke dag een zin op van de gebeurtenissen op dat moment)
• Een jaar lang geluk (wekelijks krijg je vragen om te beantwoorden, waarmee je uiteindelijk meer zelfinzicht krijgt)
• Elke dag een vraag (vijf jaar lang beantwoord je per datum eenzelfde vraag)
• Calm the chaos (krijg aan de hand van dagelijkse oefeningen meer rust in je leven)
• Dankbaarheidsdagboek (voor een gelukkiger leven)

Wat is het beste tijdstip om in een dagboek te schrijven?

Dit is geheel persoonlijk. Elk moment (ochtend, tussendoor of avond) heeft zo zijn eigen voordelen. Soms kan het helpen om te experimenteren met de verschillende tijdstippen om te zien welk effect het op jou heeft en of je dat kunt volhouden. Misschien lijkt schrijven in de avond je heel prettig, maar merk je in de praktijk dat je dan vaak te moe bent om nog iets aan je dagboek te doen. Kijk dus vooral wat je aanspreekt en hoe dit voor jou het beste werkt.

Voordeel van schrijven in de ochtend

Als je het liefst in de ochtend schrijft, helpt je dat om je bewust klaar te maken voor de dag. Je kunt opschrijven welke plannen je hebt, waar je tegenaan loopt en hoe je van plan bent om dat op te lossen. Eventueel kan je dit combineren met een klein ritueel waarbij je bijvoorbeeld mediteert, een affirmatiekaart trekt en bewust stilstaat bij wat je vandaag wil neerzetten.

Met een leeg hoofd heb je vervolgens meer energie om aan de slag te gaan en houd je ook makkelijker voor ogen wat je dagdoel is. Dit werkt vooral goed wanneer je het liefst gestructureerd aan de dag begint.

Voordeel van tussendoor schrijven

Je zit minder vast aan een bepaald moment; voor sommige mensen werkt dat namelijk helemaal niet, omdat er dan een verplichting bij kan komen kijken. Tussendoor schrijven is iets spontaner en doe je misschien makkelijker. Een nadeel hiervan kan wel zijn dat uiteindelijk de klad erin komt, omdat je schrijft wanneer het uitkomt en daardoor mogelijk makkelijker denkt dat het morgen wel komt.

Voordeel van schrijven in de avond

Na een drukke dag helpt het je om je hoofd weer leeg te maken en tot rust te komen. Daardoor slaap je na afloop beter en heb je de gebeurtenissen voor een deel al op papier verwerkt. Ook zit het dan nog vers in je hoofd, in tegenstelling tot morgenochtend. Piekeren en plafondstaren? Daar heb je minder last van; het is immers al gedeeltelijk uit je systeem.

Hoe houd je het schrijven in je dagboek vol?

De hamvraag. Want beginnen is leuk, maar hoe houd je het schrijven in je dagboek vol? Een paar tips:

• Kies voor een vast tijdstip om te schrijven. Door hierin een ritme aan te brengen, zal je ook bij tegenzin sneller gaan zitten. Bovendien raken je lichaam en geest vanzelf ingesteld op dat rustmoment.
• Schrijf niet te lang in je dagboek. Het kan behoorlijk gaan tegenstaan als je elke avond een uur kwijt bent om alles te documenteren. Schrijf liever de hoofdpunten op in een minuut of 10-15 of beschrijf wat je echt dwars zat vandaag. Dan kan je de ene keer iets meer uitweiden en de andere keer, wanneer je erg moe bent, hou je het gewoon kort.
• Kies voor een vorm die bij je past. Ben je geen schrijver? Koop dan een bullet journal waarin je veel creativiteit kwijt kunt. Hou je meer van een dagboek voor af en toe? Kies dan een vakantieboek of iets soortgelijks, waarin je alleen bijhoudt wat jullie doen in een bepaalde periode of waar je inspirerende collages kunt maken.
• Koop een mooi dagboek en een fijne pen. Hoe mooier je dagboek en hoe fijner je pen schrijft, des te leuker het is om erin te schrijven. Het is daarmee echt een moment voor jezelf.
• Zie het niet als een verplichting. De ene mens vaart nu eenmaal beter bij een dagelijks schrijfmoment dan de ander. Wellicht is het helemaal niks voor jou om er elke dag in te moeten schrijven, waarom zou je jezelf het dan verplichten? Zoek liever naar een manier die echt bij jou past.

Kortom, schrijven in je dagboek kan leiden tot meer rust en overzicht in je leven – op welke manier je dit ook doet. Het kan daarom nuttig zijn om er (weer) mee te starten of het schrijven op te pakken. Houd jij een dagelijks dagboek bij of gebruik je een bullet journal? Waar loop je tegenaan en wat vind jij een fijne manier van schrijven?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.