Dit moet je weten over het voorlopig schooladvies

In groep 7 krijgt je zoon of dochter het voorlopig schooladvies. Hiermee krijg je een indicatie van de vervolgopleiding op de middelbare school. Misschien roept het vooral vragen bij je op. Wat moet je met dit advies, hoe komt het tot stand en is het bindend? Hoe zit het met de verschillende manieren van toetsen en het schoolresultaat door de jaren heen? Wat kan je als ouder doen? De antwoorden op deze vragen vind je in dit uitgebreide artikel over het voorlopig schooladvies.

Het voorlopig schooladvies: het voorwerk op school

Leerlingvolgsysteem (lvs) op de basisschool brengt prestaties in kaart

Basisscholen zijn verplicht om in een leerlingvolgsysteem (lvs) bij te houden hoe kinderen zich ontwikkelen. De belangrijkste vakken zijn rekenen en lezen. Deze worden dan ook sowieso tijdens de Cito getoetst. In dit volgsysteem houdt de leerkracht nauwgezet bij welke scores een kind haalt. Dit gaat elk jaar mee tot en met groep 8. Aan het eind van de rit staat dus duidelijk bijgehouden hoe een leerling door de jaren heen presteerde.

Het voordeel hiervan is dat je in een oogopslag kan zien of de laatste Cito-score afwijkt van het normale. Als een kind eens zijn dag niet heeft of plots extreem goed presteert, valt dat direct op. Zo voorkom je dat je in de laatste klas van de basisschool een verkeerd schooladvies geeft dat slechts gebaseerd is op een mindere of betere dag.

Cito-toetsen vanaf de kleuterklas

Sommige scholen kiezen ervoor om Cito-toetsen(*) af te nemen vanaf de kleuterklas. Deze resultaten worden meegenomen in het Leerlingvolgsysteem. Het is een handige manier om te onderzoeken welke stof nog extra aandacht verdient of waarin de leerling of klas juist uitblinkt.

(*) Over het algemeen zijn dit Cito-toetsen. Ze vallen onder de noemer ‘methode-onafhankelijke toetsen’. Soms worden dergelijke toetsen ontwikkeld door de school zelf of door een ander centraal orgaan dan Cito.

Entreetoetsen in groep 6 en 7

Als voorbereiding op het voorlopig schooladvies (vaak eind groep 7) maken kinderen in groep 6 en groep 7 een entreetoets. Deze wordt ontwikkeld door Cito (of een soortgelijk orgaan).

Wat toetst de entreetoets?

• Rekenen (normale sommen, maar ook verhaaltjessommen of het aflezen van een grafiek)
• Lezen (tempolezen, AVI-verhalen/voorlezen, begrijpend lezen)
• Taalvaardigheid (dictee, woordenschat)

Celine: ‘Bij mijn oudste zoon vond ik het adviesgesprek eigenlijk wel verhelderend. De juffen hadden duidelijk gekeken naar hoe hij zich door de jaren heen had ontwikkeld. Dat hij tijdens de Cito-toetsen iets hogere resultaten behaalde dan in de klas gaf geen doorslag voor hun uiteindelijke Mavo-advies. Ze maakten gewoon een optelsom van zijn motivatie, kunde en wat bij hem past. En ik geef toe dat ik zelf kort twijfelde, omdat ik toch iets te veel naar de Cito had gekeken. Maar ik moet mijn ongelijk bekennen. Hij zit nu namelijk echt lekker in zijn vel. Op de Havo had hij bij nader inzien te veel moeten leren om zijn hoofd boven water te kunnen houden.’

Hoe komt de leerkracht tot een voorlopig advies voor de middelbare school?

Belangrijke factoren voor het voorlopige schooladvies in groep 7

De leerkracht van je kind kijkt naar verschillende zaken voor hij een voorlopig schooladvies uitbrengt. Belangrijk zijn de entreetoetsen in groep 6 en 7 én de werkhouding in de klas. Dit bespreek je als ouders met de juf of meester, soms in aanwezigheid van de leerling. Zaken die je mee kan nemen of kan vragen tijdens zo’n gesprek:

• Wordt je kind gelukkig van een ander niveau? (Sommige kinderen vinden het lastig wanneer er veel druk bij komt kijken; anderen willen bijvoorbeeld liever met hun handen werken dan leren. Bied je kind dan ook die ruimte)
• Laat je kind thuis veel meer zien dan op school (misschien uit verlegenheid)?
• Is de Cito-score een logische weerspiegeling van de normale prestaties?
• Heeft je zoon of dochter de motivatie om een meer theoretisch niveau aan te kunnen?

De Cito-toets heeft op zichzelf dus op de meeste scholen geen doorslaggevende factor. En dat is maar goed ook. Een leerling die eigenlijk heel goed presteert en een keer zijn dag niet heeft, zou dan onterecht worden afgerekend op de eenmalige toetsresultaten. Daarnaast is het goed dat ook wordt gekeken naar de motivatie en het doorzettingsvermogen van een leerling. Misschien is je kind namelijk wel erg goed in leren, maar heeft hij helemaal geen zin om atheneum te gaan doen. In dat geval kan het soms een beter advies zijn hem toch naar de Havo te laten gaan.

Is het voorlopig schooladvies bindend?

Nee. Het voorlopig schooladvies is slechts een indicatie van de situatie zoals hij er nu voor staat. Over het algemeen wijzigt hier niet heel veel meer aan, maar het kan dus wel.  

Hoe gaat het adviesgesprek in zijn werk?

Het voorlopig adviesgesprek is een belangrijk moment in de (prille) schoolcarrière van je kind. Om die reden is het belangrijk je goed voor te bereiden. Allereerst zal de leerkracht aangeven wat hun advies is én welke motivatie daarachter ligt. Kan je je daarin vinden? Of ben je het er niet mee eens? Dat laatste mag; soms kan een inhoudelijk goed gesprek jullie dichter bij elkaar brengen.

Onthoud in elk geval dat het nog altijd een indicatie is. Daarbij zijn kinderen niet gebaat bij een te hoog of te laag advies. Het is dus belangrijk dat alle partijen hier zorgvuldig mee omgaan. Durf daarbij ook kritisch te kijken naar je eigen verwachtingen; waar is je kind bij gebaat? 

Wat kan je met het voorlopig schooladvies?

Je kind krijgt een indicatie van zijn lesniveau. Daarbij is het vooral belangrijk dat hij zich straks prettig voelt op de nieuwe school. Het ideaal? Voldoende uitdaging, zonder dat school te veel van hem vraagt. Het is dus een belangrijk moment in zijn leven. Aan de hand hiervan kan je namelijk gaan kijken naar scholen voor het voortgezet onderwijs.

Doordat je weet aan welk leerniveau je ongeveer moet denken, kan je gerichter op bezoek gaan bij middelbare scholen in de regio die hierop aansluiten. Je kunt tijdens zo’n open dag vragen stellen en meteen een kijkje nemen achter de schermen. Je kind is hier welkom vanaf groep 7.

Paula: ‘Zelf vond ik het voorlopig schooladvies niet heel spannend. In groep 6 hadden we al een voorzichtige indicatie gekregen en daar sloot het advies in groep 7 op aan. Het was ook het niveau waar we vooraf al aan dachten. Bij andere ouders liep dat weleens anders. Ik heb ze weleens horen klagen aan de schoolpoort… Je zal er maar als leerkracht tegenover zitten.’

Heeft het nut je kind Cito-bijles te laten volgen?

Oneens met het voorlopig schooladvies

Wanneer ouders het niet eens zijn met het voorlopig schooladvies, zijn ze vaak van mening dat hun kind meer kan dan school ze adviseert. Miriam schreef hier een goed artikel over. Zij werkt als juriste, onder andere op contractuele onderwijszaken. Oftewel, wanneer er onenigheid bestaat tussen school en de ouders.

Veel van deze zaken komen voort uit dezelfde frustratie: kinderen die niet genoeg ‘gezien’ zouden worden – oftewel school zou de zelfbenoemde hoogbegaafdheid van ál die leerlingen in kwestie volledig over het hoofd zien. Zou het? Ze vechten soms het uiteindelijke advies aan van school of zetten hun kinderen op speciale bijlessen, in de hoop dat ze dan na een jaar oefenen wel de gewenste resultaten laten zien.

Een kleine nuance: soms worden kinderen wél over het hoofd gezien. Als je echt ziet dat je kind meer kan dan school adviseert, dan kan je hierover in gesprek gaan met school (zowel de leerkrachten als de directeur) en eventueel aansluitend in overleg met de middelbare school zoeken naar een oplossing. Toch blijft terughoudendheid geboden: blijven zitten of teruggaan naar een ander opleidingsniveau kan een behoorlijke impact hebben op je puber.

Cito-bijlessen voor een hogere score

Deze bijlessen zijn eigenlijk niets meer dan een manier om de vraagstelling onder de knie te krijgen en daarmee een hogere score te behalen. Of dit verstandig is, valt zeker te betwisten. Want hoewel de bijles-aanbieders als paddenstoelen uit de grond schieten, kunnen kinderen hier uiteindelijk de dupe van worden. Meer achtergrondinformatie kan je terugzien in de interessante documentaire ‘Citostress’ uit 2015.

Het voorlopig schooladvies in groep 7 is dus eigenlijk puur een indicatie van het uiteindelijke schooladvies in groep 8. Dat neemt niet weg dat het de gemoederen al flink kan bezighouden. Sommige ouders vinden dat hun kind een te laag advies krijgt en zetten hun kind op bijles; andere ouders gaan de discussie aan in het adviesgesprek. In dit artikel vind je vooral achtergrondinformatie over de zwaarte van het advies, waarop het is gebaseerd en wat je er eigenlijk in praktische zin mee kunt. Wat zijn jouw gedachten over het voorlopig advies? Vind je het bijzonder dat ouders hun kinderen op bijles zetten of begrijpelijk? Laat het ons weten in de reacties!

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Afbeelding – Shutterstock