Als je kindje voor het eerst naar de basisschool gaat, komt daar veel bij kijken. Je moet schoolspullen halen, komt in aanraking met schoolpleinmoeders en moet hapjes maken voor het kerstdiner? En wat als je je huilende kindje moet achterlaten in de armen van juf? Het kan behoorlijk overweldigend zijn om je voor te bereiden op groep 1. Maar dankzij deze handige gids kom het allemaal in orde. Niet alleen voor je zoon of dochter, maar ook voor jou! Hieronder vind je namelijk alle tips die je nodig hebt om het eerste jaar op de basisschool te overleven.
Voorbereiden op de basisschool: hoe help je je kind op weg naar groep 1?
Naar de basisschool gaan, is best spannend. Zeker als je kleintje de school in kwestie nog niet kent. Gelukkig kan jij hem daar een handje bij helpen. Onderstaande tips kan je hierbij gebruiken. Houd echter in je achterhoofd dat geen kind hetzelfde is en dat jij het best weet waar jouw kind behoefte aan heeft. Sommige tips zijn dus handig bij jullie thuis, andere niet.
- Neem (vooraf) de eerste schooldag samen door: wat is precies de bedoeling? Wat kan je kind verwachten?
- Vertel wat ze op school zullen gaan doen. Vraag dit eventueel na bij de juf.
- Maak samen een weekschema waarop ze kunnen aflezen welke dagen ze naar school zullen gaan.
- Gebruik dagritmekaarten zodat je kind ziet wat de bedoeling is en op welke momenten ze naar huis gaan.
- Vertel of ze op school eten (overblijf of continurooster) of thuis en hoe dat zal gaan.
- Bespreek de eventuele kinderopvang (VSO, BSO).
- Praat op een rustig moment, bij voorkeur overdag, hoe je kindje zich voelt. Is het spannend of juist hartstikke leuk? Mochten er zorgen zijn dan kan je dit meteen bespreken.
- Koop samen mooie nieuwe spulletjes, zoals een tas, broodtrommel en gymspullen.
Extra tip: hoofdluis!
De eerste dag na de vakantie controleren de luizenmoeders (ja, ze bestaan echt) vaak het haar van alle kinderen. Bouw dus geen ingenieus vlechtwerk, want het moet er allemaal weer uit. Hou het zo simpel mogelijk met een staartje of enkele vlecht. Controleer het haar ook zelf op regelmatige basis op hoofdluis om te voorkomen dat ze je verrassen. Lees vooral het artikel door om te zien wat je moet doen als je pech hebt.
Voorbereiden op de basisschool: hindernissen in groep 1
De eerste weken kunnen moeilijk zijn voor je kind
Misschien doorliep je kind fluitend de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf, maar blijkt de basisschool ineens behoorlijk overweldigend. Al heeft niet iedere kleuter daar last van. Maar denk aan uit de kluiten gewassen klasgenoten die in verhouding ineens heel groot lijken voor je vierjarige. Dat kan best spannend zijn. Voor sommigen genoeg om bij het afscheid in hartverscheurend gehuil uit te barsten. Loop dan nog maar eens zonder moeite weg.
Kind huilt bij het afscheid op school
Mocht het inderdaad zo zijn dat je kleuter (onverwacht) wat meer moeite heeft met die eerste periode op de basisschool? Dan helpen de volgende twee tips over het algemeen goed:
- De juf of meester heeft vaker met dit bijltje gehakt en weet precies wat ze moet doen. Vaak kalmeert je zoon of dochter op het moment dat je uit zicht bent. Vertrouw dus op de leerkracht en zijn of haar kunde. Mocht het echt niet gaan, dan hoor je het en is het vroeg genoeg om een gesprek aan te gaan met de leerkracht, na schooltijd. Samen zoeken jullie dan naar een passende oplossing.
- Hou het afscheid kort en vooral duidelijk. Gevoelsmatig is het beter wanneer je pas vertrekt wanneer je kind weer rustig is geworden, maar in de praktijk werkt het vaak anders. Als jij twijfelt, voelt je kind dat aan en kan er bij hem onrust ontstaan.
Verder staan in dit artikel handige tips voor kinderen die moeite hebben met afscheid nemen op school. Zoals het meenemen van een vertrouwde knuffel of het tekenen van een hartje op de hand van je kind. Hoe moeilijk ook, vertrouw erop dat het uiteindelijk goedkomt.
Kleuters moeten alle prikkels verwerken van school
In het begin zal je kindje weinig vertellen na afloop. Gesprekken bestaan vaak uit:
- Hoe was je dag?
- Leuk
- Wat heb je gedaan op school?
- Niets
Wanneer je met de juf praat, zal je horen dat ze van alles hebben gedaan: praten in de kring, zingen, buitenspelen, verven, spelen… Te veel om op te noemen. Voor je kind dus ook. Hij moet gewoon alle gebeurtenissen verwerken en wennen aan het schoolritme. Als ze daar eenmaal in zitten, hoor je vanzelf meer. Al zijn er manieren om toch iets meer uit je kind te krijgen; Juf Maike schreef er een artikel over vol tips.
Neem de tijd om te wennen aan alle nieuwe ervaringen
In Nederland zijn kinderen pas leerplichtig vanaf 5 jaar. Dat betekent dus ook dat je op dagen dat het even niet gaat, je kindje best thuis mag blijven. Of dat je start met halve dagen. Het ene kind is het andere simpelweg niet, dus er bestaat geen algemene formule voor. Het is wel belangrijk dat je dit soort beslissingen in samenspraak met school maakt. Zij hebben zicht op je kind tijdens de lesuren en kunnen beter inschatten of het verstandig is om tijdelijk een aangepast rooster te hanteren. Houdt in gedachten dat een ritme wél belangrijk is, dus lukraak de ene keer wel en de andere keer niet levert vaak verwarring op bij je kind.
De overweging kan zijn:
- Heeft zij er baat bij dat ze nu vrij is?
- Is ze erg moe?
- Loopt ze geen belangrijke momenten mis?
Voor kinderen is het natuurlijk wel erg belangrijk dat ze gaan meedraaien in het schoolritme; liefst zo snel mogelijk. Maar merk je dat je kind de eerste weken doodop thuiskomt tussen de middag? Dan kunnen tijdelijk halve dagen de overweging zeker waard zijn.
Voorbereiden op de basisschool: wat heb je nodig?
Gelukkig valt het in groep 1 allemaal nog wel mee. Maar toch moet je wel een aantal dingen aanschaffen (als je die nog niet hebt):
- Rugzak, liefst voorzien van naam
- Drinkbeker (die niet lekt!) en fruitbakje – voorzien van naam
- Als ze continurooster hebben (of je kind blijft over): lunchtrommel en tweede drinkbeker – ook weer voorzien van naam
- Gymspullen (denk aan stevige gymschoenen en eventueel een gympakje/broek en shirt) – ook voorzien van naam
Daarnaast is het handig om thuis een map te maken waarin je tekeningen en knutselwerkjes kan bewaren. Al is het slim een beetje selectief te zijn in welke knutsels je bewaart, anders ontploft je huis binnen de kortste keren.
Hoe bereid je jezelf als ouder voor op groep 1?
Het is nogal wat, zeker wanneer je oudste (of enige) kind naar groep 1 gaat. De overgang van de baby- en peutertijd naar basisschoolleeftijd is best een flinke. Of je er nu aan toe bent of niet, er zijn een aantal dingen die zullen gaan veranderen:
- Het is straks stil in huis.
- Je hebt zeeën van tijd en/of quality time met je andere kinderen.
- Die zeeën van tijd lijken echter te worden verzwolgen door het tijdmonster, waardoor je per saldo veel minder kan uitvoeren dan je vooraf had bedacht.
- Plots ben je voor de leuke uitjes gebonden aan woensdagmiddag of het weekend. Net als de rest van Nederland.
- Je zal te maken krijgen met schoolpleinmoeders, vrijwillige taken, de groep-1-app, luizenpluizen, speeldates, het kerstdiner op school, dat eerste schoolreisje (ik voelde me vreselijk ontheemd) en dat je ineens opmerkingen maakt als: ‘Ja, ze zijn echt duidelijk toe aan vakantie.’
Maar wees niet gevreesd, net als je kind loop jij ook binnen de kortste keren in de pas en bezig je het schoolpleinmoederjargon alsof je er al jaren tussen staat. Sterker nog, over een tijdje kijken de nieuwe ouders ook naar jou als schoolpleinmoeder.
Waarmee moet je rekening houden op de basisschool? Tips van de juf!
Waar moet je rekening mee houden, wat kan je zelf doen om je kind (en jezelf?) gerust te stellen en welke goede bedoelingen kan je misschien beter achterwege laten?
Marie-José, kleuterjuf
Mijn tips voor ouders van kinderen die naar groep 1 gaan?
- Babbel samen met je kind over zijn/haar verwachtingen. Eventueel kan je ook vast de gang van zaken doornemen: ‘dan pakken we je tas in, jas aan, we lopen naar school’ etc.
- Noem de naam van de nieuwe juf regelmatig, dan lijkt ze al bekend. Daarnaast is het ook goed om het over de bekende kinderen in de nieuwe klas te hebben (als die er zijn).
- Je kan benoemen dat naar school gaan spannend is, maar leuk spannend
- Neem ook vooraf vast eens door wat hij/zij zou doen als ze iets niet weten.
- Pak samen de nieuwe tas in, zodat dit op de eerste schooldag al gewoon is
- Neem kort afscheid in de klas (nu niet meer zwaaien
) en vertel ook vooraf aan je kindje hoe dit gaat - Verwacht bij thuiskomst niet dat je kind hele verhalen vertelt
) en vertel ook vooraf aan je kindje hoe dit gaatMaike, blogger en juf
Mijn zoontje werd vier in maart en ging dus voor het eerst naar school. Stond ik ineens aan de andere kant van het plein, wat vond ik dat gek! Ineens begreep ik de spanning van de ouders die hun kind voor het eerst naar school brachten. Maar ik kan nu ook uit ervaring zeggen, het komt goed.
Een grote tip die ik je kan geven: bereid je kind voor op school. Lees er boeken over voor, ga al eens kijken op de toekomstige school met je kind, fiets er eens langs, zodat je kind alvast een beeld heeft. Er zijn veel boeken over de eerste schooldag te vinden, ik schreef een informatief boek over naar school gaan met alle ins en outs van de kleuterklas.
Voor kleuters is het vaak lastig om te vertellen wat ze hebben gedaan op school, ze overzien niet hun hele dag. Maar je bent natuurlijk razend nieuwsgierig en er is geen leid(st)er meer die het je vertelt. Gelukkig krijg je via de klassenapp vaak wel iets te zien. En anders kan je best eens binnenstappen na schooltijd.
Enne, adem in en adem uit, je kind gaat het vast heel fijn hebben!
Sophie, leerkracht bovenbouw
Rust, reinheid en regelmaat
De zomervakantie is bijna voorbij. Het is belangrijk om in de aanloop naar school een regelmatig ritme aan te brengen. Als je op zaterdagavond tot 12 uur naar een feestje gaat met je kind, kan ik je nu al zeggen dat het geen fijne start zal worden. Een kind kan sneller irritaties krijgen, overprikkeld raken of tijdens een activiteit in slaap vallen. Kinderen zijn gebaat bij rust.
Kinderen gaan vanzelf vertellen over hun dag
Als ouder is het altijd belangrijk om interesse te tonen in je kind. Wanneer je echter direct na schooltijd vraagt: “Hoe was je dag op school?” zal je geen uitgebreid antwoord krijgen. Kinderen hebben de tijd nodig om alles te verwerken. Dit neemt niet weg dat je deze vraag kan stellen, maar laat het los als je zoon/dochter slechts ‘goed’ zegt. In de loop van de middag, rond het avondeten of net voor het slapen gaan, bestaat er een grote kans dat hij/zij uit zichzelf iets zal vertellen. Zo niet, ga er dan vanuit dat er geen bijzonderheden waren ten opzichte van de andere dagen. Mocht je je zorgen maken om de ontwikkeling, stel deze vraag aan de leerkracht.
Fantasiewereld of echt gebeurd?
Daarnaast kan de belevingswereld van een kind nog weleens verschillen met de werkelijkheid. Met name rond de kleuterleeftijd, waarin kinderen in een fantasiewereld leven, kan iets dat gebeurd is, anders omschreven worden. Ook in dit geval, wanneer er zorgen zijn, leg het voorval neer bij de leerkracht. Vaak valt het dan toch wel mee.
Leg de druk niet te hoog
Leg niet teveel druk op je kind. Het is belangrijk dat bij een kind de intrinsieke motivatie – de motivatie van binnenuit – gestimuleerd wordt. Het kan zijn dat je zoon/dochter misschien thuis al kan lezen, maar dit op school nog niet laat zien. Dit kan voortkomen uit onzekerheid. Hoe meer druk hierop gelegd wordt, hoe groter de kans is dat het plezier volledig weggaat.
Het kan ook zijn dat je kind nog niet kan tellen, terwijl dat wel verwacht wordt op de betreffende leeftijd. Probeer ook hier de druk niet te hoog te leggen, maar los het op een speelse manier op. Liedjes en rijmpjes, spelletjes of door een boekje te zoeken waar de moeilijkheid in voor komt. Op deze manier krijgt je zoon/dochter persoonlijke aandacht en leert hij ook tegelijk.
Digitale omgeving: do or don’t?
De digitale omgeving kan heel leerzaam zijn voor kinderen. Hier is niets mis mee, behalve wanneer je zelf geen moeite meer doet. Voorlezen is misschien wel het meest leerzame middel dat er is. De woordenschat wordt vergroot, zinsbouw wordt geoefend, emoties worden herkend en daarnaast is er ook nog een stukje persoonlijke aandacht, waar kinderen behoefte aan hebben.
Zit je kindje al in groep 1? Hoe vind jij de eerste dagen? En als je zoon of dochter nog moet, hoe kijk jij er tegenaan? Heb je nog aanvullende tips voor het voorbereiden op groep 1? We lezen graag jullie reacties!
Liefs, Merel
Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!
Uitgelichte afbeelding ©SeventyFour – Shutterstock
