Terwijl ik slaaptraining overwoog voor mijn steeds slechter slapende dreumes, stuitte ik op een artikel over een vloerbed. Mijn interesse was gewekt. Zou het de oplossing zijn voor ons ‘probleem’? En kon het de eventuele slaaptraining ondervangen? In dit artikel vertel ik over onze situatie, maar ook waar de ideeën over het vloerbed vandaan komen, hoe we dit zelf toepasten en natuurlijk hoe het nu gaat. Slaapt Sean echt beter door zijn vloerbed?
Hij slaapt niet door: wat nu?
Sean slaapt nog niet door. Op zich is dat iets waar ik met veertien maanden nog geen problemen mee heb (ik denk dan: als hij zestien is zal dat heus wel rechtgetrokken zijn), maar fysiek begon het me op te breken. En hoewel Ro de nachten van me overnam toen ik aangaf niet meer te kunnen, begon ik wel steeds meer na te denken over die slechte nachten. Werd het niet gewoon tijd voor slaaptraining?
Over slaaptraining
Slaaptraining 2007
Bij mijn oudste zeiden ‘ze’ (consultatiebureau, de buitenwereld) dat je een kind gewoon gecontroleerd moet laten huilen. Als tweeëntwintigjarige met gebrek aan ervaring en kennis deed ik wat me was opgedragen. ‘Ze’ zouden het wel beter weten. Op een goede dag zat ik dus braaf aan de andere kant van de deur terwijl mijn baby aan de andere kant de longen uit haar lijf krijste. Huilend. Het ging dwars tegen mijn natuur in, maar ik durfde niet op mezelf te vertrouwen en wilde gewoon dat ze leerde slapen. Uiteindelijk hield ik het ergens tussen de dertig en vijfenveertig minuten vol. Daarna rukte ik de deur open, pakte haar vast en heb wel honderd keer sorry gezegd.
Slaaptraining anno 2023
Inmiddels ken ik succesvolle verhalen van moeders die slaaptraining toepasten. Hun kind slaapt tegenwoordig als een roosje. Met in mijn achterhoofd dat we zestien jaar verder zijn en vast wel meer kennis hebben, googelde ik. Ik ging er namelijk vanuit dat ze niet meer voorschrijven dat je kinderen moet laten huilen om ze te leren slapen. Maar wat blijkt? We passen nog steeds dat principe toe. Een advies dat nota bene ooit is opgesteld door mannelijke artsen, zo ontdekte ik een tijdje terug:
‘Veel van het opvoedadvies dat we tegenwoordig krijgen is niet gebaseerd op […] traditionele kennis die eeuwenlang is doorgegeven van moeders op hun dochters. In plaats daarvan komt een groot deel ervan uit eeuwenoude pamfletten (vaak geschreven door mannelijke artsen), die bedoeld waren voor vondelingenhuizen waar verpleegsters voor tientallen, zelfs honderden te vondeling gelegde baby’s moesten zorgen, allemaal tegelijkertijd.’ (p. 45)
‘En slaaptrainen? […] niemand minder dan een voormalig chirurg die sportjournalist was geworden en onder het pseudoniem Stonehenge schreef.’ (p.47)
Uit: Jagen, verzamelen, opvoeden van Michaeleen Doucleff (Amsterdam 2021) p. 45-47.
Toen ik bovenstaande passage las, keerde mijn maag om. Het doet me verdriet dat een instantie als het consultatiebureau destijds nog altijd de voorschriften van mannelijke artsen doorgeeft – zonder dat hier enige wetenschappelijke grond voor is. Terwijl zij juist het veilige baken moeten zijn. Het doet me verdriet dat ik niet beter wist.
Geen slaaptraining dus?
Nee, ik wil gewoon mijn kind niet meer laten huilen als dat niet nodig is. Ik wil dat hij zich veilig voelt bij ons en bouwen aan een liefdevolle band. Maar goed, hij heeft nog steeds slaap nodig om te kunnen verwerken en te groeien. Dus wat dan wel?
Gelukkig kwam ik al snel op de website Liefde van een moeder, over Slapen vanuit verbinding. Mildred heeft zich gespecialiseerd in een alternatief voor slaaptraining (ze heeft ook een cursus op de site staan) en schreef hierover dit fijne artikel: De verschillende slaap coaching technieken om je kind te laten ‘doorslapen’. Dit sloot zo aan op hoe wij denken over het slapen en verder lezen op de website leerde me bovendien bepaalde zaken. Zo is het helemaal niet gek dat Sean nog niet doorslaapt en het lastig vind om in zijn bedje in slaap te vallen. Bovendien ontdekte ik het vloerbed.
Wat is een vloerbed?
Het gedachtegoed van Dr. Maria Montessori
De Italiaanse Maria Montessori (1870-1952) was niet alleen vooruitstrevend, ze studeerde geneeskunde – uitzonderlijk in haar tijd, ook keek ze op een heel nieuwe manier tegen opvoeding aan. Inmiddels zijn er scholen en kinderdagverblijven die vanuit haar gedachtegoed opereren. Haar kerngedachte is: ‘Help mij het zelf te doen.’ Volgens Montessori is het namelijk zo dat kinderen van nature willen leren, maar allemaal op hun eigen manier. Aan de ouders en begeleiders (in de opvang en onderwijs) om hen die mogelijkheden te bieden.
Het vloerbed
Als je leeft vanuit het idee dat kinderen iets zelf willen doen, is het niet gek dat het vloerbed ook uit de koker van Montessori komt. Niet alleen vond ze dat kinderen zelf in staat zijn om aan te geven wanneer ze moe zijn (en dat we dus geen slaapritme hoeven op te leggen), ook noemde ze de ledikantjes met spijlen een kooi. Kinderen hebben het nodig om zelf in en uit bed te kruipen naar behoefte.
Nu denk ik op zich dat de scherpe bewoordingen van Maria Montessori moeten worden gelezen in haar eigen tijdsbeeld, maar het beeld van een kooi en een letterlijke afsluiting van de buitenwereld, begreep ik wel. Het moet voor een jong kind best lastig zijn, vermoed ik, als je steeds meer zelfstandig kunt, maar in bed nog steeds wordt neergezet als de afhankelijke baby die je eerder was. Ik merkte ook steeds wanneer ik Sean in bed wilde leggen, hij (ook als hij daarvoor sliep) acuut zijn beentjes om me heen sloeg en begon te huilen. Pas als hij in zijn diepe slaap zat, lukte dit zonder kleerscheuren.
Met dat laatste in mijn achterhoofd wilde ik iets hebben dat hem wel een veilig gevoel kon geven bij het slapen gaan. Zo kwam ik dus uit bij het vloerbed. Ik was benieuwd of het bij ons ook zou werken. En bovendien: baat het niet, dan schaadt het niet.
Alles over onze ervaring met het vloerbed
Matrasje op de vloer
Natuurlijk, je kan alle toeters en bellen uit de kast trekken en voor een paar honderd euro een fancy bed kopen in de vorm van een (tipi)tent of wolkjes, maar dat leek me wat overdreven voor een probeersel. En dus hebben we gewoon het matras op de grond gelegd, wat ook prima kan volgens dit artikel van Mildred over het vloerbed. Zo’n ander bed kan altijd nog.
Goed, waar ik de eerste nacht wel achter kwam: kinderen draaien in hun slaap en kunnen dus ook het bed af rollen. Houd daar rekening mee bij je constructie, door in elk geval de muur als natuurlijke barrière te gebruiken. Verder is het belangrijk dat je een stevig babymatras gebruikt, wat je normaal in een ledikant ook doet.
De voordelen voor ons?
In het eerdergenoemde artikel lees je meer voordelen, maar wat ik prettig vind:
- De overgang van je armen naar het bed is veel kleiner.
- Je kunt naast je kindje gaan liggen als hij die behoefte heeft.
- Heeft hij even een vertrouwde hand op zijn rug nodig tijdens het slapen, dan kan je zo vanuit je eigen bed (één van ons slaapt zolang als nodig bij hem in de kamer ’s nachts) over zijn rug aaien.
Slaapt Sean ook echt beter in zijn vloerbed?
Inmiddels zijn we ruim een week verder en vind ik dat het veilig is om de balans op te maken. Ja. Sean slaapt echt aanzienlijk beter ten opzichte van hiervoor: de hele nacht, met slechts één onderbreking in plaats van elk uur. En zelfs de dagen waarop hij in mijn armen in slaap valt, schrikt hij niet meer zo wakker en hij klemt niet langer in een soort paniek zijn beentjes om me heen. Hij lijkt zelf ook meer rust te ervaren.
Persoonlijk vind ik het ook heel fijn dat ik soms even bij hem kan kruipen om hem te kunnen kalmeren en vanuit bed mijn hand op zijn rug kan leggen, waardoor hij verder slaapt. Om die reden denk ik dat we best kunnen gaan kijken naar een fijn vloerbed voor dreumesen en peuters, voor de overgangsfase tussen het ledikant en een normaal eenpersoonsbed daarna. Weliswaar een stuk eerder dan zijn zussen, die ergens tussen anderhalf en twee jaar gingen, maar hij is eraan toe.
Wat ik leerde van deze ervaring?
Misschien is bevestigen een beter woord. Het bevestigt namelijk opnieuw dat je met rust en liefde verder komt in je opvoeding. Door te kijken naar je kind als individu en te luisteren naar zijn behoeften, in plaats van de maatschappelijke opvattingen en voorschriften, kan je aanpassingen doen die veel fijner voelen. En geloof me, ondanks dat ik vier kinderen heb, ben ik er nog lang niet. Maar dit voelt echt als een stap in de goede richting die ik veel eerder had willen zetten!
Hoe gaat het slapen bij jullie thuis? Vind je het een lastig verhaal? Heb je een slaaptraining toegepast of juist niet? En zou je openstaan voor een vloerbed? Ik lees jullie reacties graag!
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
©ANNA GRANT – Shutterstock
