Verlegen? Het geheim om spontaner te worden

Verlegenheid kan je behoorlijk belemmeren in het dagelijks leven. Zomaar even op iemand afstappen om de weg te vragen? Nee, iemand die verlegen is, zoekt liever nog even zelf verder. Ook als hem dat een uur meer kost dan bedoeld. Het kan soms hinderlijk zijn wanneer je hier last van hebt, maar er is gelukkig een oplossing om je verlegenheid te verminderen én spontaner te worden. In dit artikel delen we het geheim met je!

Wat betekent het als je verlegen bent?

Mensen die verlegen zijn, ervaren een bepaalde remming in sociale situaties. Ze zijn minder assertief en gaan confrontaties dan ook liever uit de weg. Ook zie je vaak dat verlegenheid ertoe leidt dat iemand anderen niet goed durft aan te spreken om te vragen om hulp, dichtklappen in gezelschap van iemand die ze aantrekkelijk vinden of bijvoorbeeld als alle ogen ineens op hen gericht zijn.

Deze eigenschap kan erg belemmerend werken in het dagelijks leven. Iemand die verlegen is, voelt zich regelmatig ongemakkelijk en maakt het zichzelf hierdoor lastiger. Denk aan iemand die graag hulp zou vragen maar het niet durft. Of die zijn presentatie op school verknald, omdat er niets meer uitkomt – hoe goed je ook voorbereid was. Dat is lastig. Maar waar komt verlegenheid eigenlijk vandaan? Wat maakt dat de één vol bravoure in het leven staat en overal op afstapt, terwijl de ander liever afwacht?

Symptomen van verlegen mensen

Doordat verlegenheid je zo beïnvloedt, kan het ook fysieke reacties veroorzaken. Denk aan:

• Blozen
• Trillen (vaak trillende handen)
• Zweten
• Ongemakkelijk lachen
• Mompelen (jezelf als het ware onverstaanbaar en misschien wel het liefst onzichtbaar willen maken)
• Stotteren
• Naar de grond staren en oogcontact vermijden
• Hartkloppingen

Waar komt verlegenheid vandaan?

Over het algemeen is verlegenheid een combinatie van je persoonlijkheid en gebeurtenissen die je meemaakt in je leven. Je karakter is vaak sowieso al gevoeliger, waardoor je dingen heel persoonlijk neemt. Stel dat je als klein kind ooit bent afgewezen toen je iemand om hulp vroeg, dan zal iemand die verlegen is het daarna niet snel nog eens proberen. Uit angst nog eens die afwijzing te voelen.

Iets anders dat je als jong kind al sterk kan beïnvloeden binnen een groep, is uitgelachen worden of juist dat niemand je grappig vindt. Waar een ander, meer extravert kind, zijn schouders ophaalt en denkt ‘Volgende keer beter’ is dit een teleurstelling voor een verlegen kindje. Hij zal de schuld bij zichzelf zoeken en negatieve gedachten vormen. Zoals dat hij niet grappig is of dat anderen hem niet leuk vinden. Die gedachten worden zijn waarheid en daarmee vermijdt hij vanaf dan sneller soortgelijke situaties.

Het wordt daarmee een gewoonte om te denken vanuit de angst voor afwijzing of beoordeling. Daardoor is het wat lastiger om van je verlegenheid af te komen. Maar gelukkig is dit niet onmogelijk. Met oefenen en bepaalde kennis zal je merken dat het vanzelf gemakkelijker wordt om over die verlegenheid heen te stappen en wel die ander te benaderen. Zonder continue angst voor afwijzing of overbewust te zijn van anderen en hun eventuele mening.

Verlegen? 11 tips en weetjes die je helpen om spontaner te worden

Wees je er bewust van dat de verlegenheid je in een bepaalde zin beperkt op het moment

Veroordeel jezelf daar niet om, maar erken het. Schrijf een aantal dromen op die je graag zou willen bereiken, maar waarvan je denkt dat niemand erop zit te wachten. Of waarvan je denkt te weten dat niemand jouw stem wil horen. Wat zou het mooi zijn als je je verlegenheid opzij kan zetten en wel kan komen waar je wil zijn, toch? Dat maakt je hopelijk iets opener op nieuwe dingen te proberen en jezelf te leren dat het oké is om soms niet grappig te zijn. En dat het niet erg is als iedereen naar je kijkt. Ooit! Maar eerst oefenen met de volgende stappen!

Besef dat anderen iets vaak ook eng vinden

We zeggen het vaak tegen kinderen: ‘Iedereen vindt de eerste schooldag een beetje spannend.’ Maar waarom zou je dat als verlegen persoon niet tegen jezelf zeggen? Als je een nieuwe (sociale) situatie betreedt, kan je er vanuit gaan dat iedereen dat een beetje eng vindt of gespannen is. Ook iemand die ontzettend spontaan en enthousiast overkomt. Door te beseffen dat jullie allemaal in hetzelfde schuitje zitten en jij echt niet de enige bent die zich ongemakkelijk voelt, kan je hopelijk een bepaalde onzekerheid van je afschudden.

Wist je trouwens dat één op de drie artiesten last heeft van plankenkoorts? Dat betekent niets anders dan de mensen die van optreden voor een zaal publiek hun werk hebben gemaakt, vooraf soms doodsangsten uitstaan. En toch doen ze het. Ze halen diep adem, houden hun hoofd omhoog en gaan ervoor. Ook bleek uit onderzoek dat 40% van alle mensen weleens verlegenheid ervaart in meerdere of mindere mate. Met die gedachten in je achterhoofd is het vragen om hulp aan die vriendelijke meneer verderop toch niet zo erg?

Kijk het kunstje af bij anderen

Een handig trucje om van je verlegenheid af te komen is om eens goed te bestuderen hoe anderen het aanpakken. Je hoeft niemand opzichtig af te luisteren. Maar kijk naar televisieprogramma’s als First Dates en ontdek wat nu het geheim is van sociale koppels. Waar praten ze over? Je hoeft echt geen diepgaande discussie aan te gaan over Tolstoj of Nietzsche, vaak zijn het hele simpele gesprekken. Soms gaan ze de diepte in, andere keren niet. En dat is prima.

Een paar handige tips:

• Stel informatieve vragen. Als je gesprekspartner vertelt op vakantie te zijn geweest naar Zuid-Spanje, vraag dan eens welke plaats en hoe het daar was. Desnoods zeg je dat je ook van plan bent die kant op te reizen en nog wel wat tips kan gebruiken.
• Waak ervoor dat je geen kruisverhoor afneemt (‘waar was je, met wie, wat deed je daar, wat at je?’)
• Hou de eerste ‘oefen-gesprekjes’ niet te lang. Bij de bakker of supermarkt is een prima plek om af en toe eens een kort praatje te maken. Het is prima als je even paar zinnen uitwisselt, daarna glimlacht en je weer terugdraait.
• Geef een spontaan en oprecht compliment over andermans sieraden of kleding. Je kan nog even doorpraten, maar dat hoeft niet. Het effect is tweeledig. Ten eerste is nog nooit iemand chagrijnig geworden van een compliment. En ten tweede maakt dat het gesprekje een positieve ervaring. Dat draagt bij aan het gevoel dat het leuk is om met anderen te praten in plaats van eng.
• Ga op pad met een vriend(in) die wel makkelijk praat. Observeer hoe de ander het aanpakt. Welke vragen stelt hij of zij, hoe is de lichaamstaal? Het vergt oefening, maar als je eenmaal doorkrijgt waardoor hun gesprekken zo soepel lopen, kan je daar zelf je voordeel mee doen.

Tel je overwinningen

Elke keer dat een gesprekje goed gaat, draagt dat bij aan het verminderen van je verlegenheid. Schrijf desnoods op wat er gebeurde, wat er goed ging en hoe je je daarbij voelde. Waar je normaal misschien een afwijzing haalt uit het gedrag van andere mensen, kan je het natuurlijk ook omdraaien. Door te kijken op welke momenten anderen positief op je reageren, kan je ook groeien. Stap voor stap minder verlegen en daar doe je het voor!

Ook moet je jezelf niet naar beneden halen. Denk niet ‘Ik kan dat toch niet’, ‘Niemand vindt me aardig’ of ‘Ik verpest altijd de foto’. Draai het om en herhaal de positieve gedachten voor jezelf. Je kan het wel, je bent een toevoeging aan de groep en je staat hartstikke leuk op de foto!

Bereid je voor op een gesprek

Stel dat je een telefoongesprek moet houden en vooraf voel je de knoop in je buik steeds groter worden. Wat dan? Het helpt om even afstand te nemen en te wachten met bellen. Schrijf eerst een fictief telefoongesprek uit, zoals je hoopt dat het zal verlopen. Noteer alle vragen die je hebt en oefen het een paar keer voor jezelf. Op die manier voel je je zekerder, weet je wat je ongeveer wil zeggen en ben je minder verlegen aan de telefoon. Het positieve gevoel dat je aan het eind overhoudt, helpt je een volgende keer om het nog eens zo te doen. En voor je het weet, denk je nergens meer over na en pak je gewoon de telefoon.

Stiltes zijn prima

Veel mensen hebben de neiging elke stilte op te vullen. En lukt dat niet? Dan voel je je misschien ongemakkelijk. Alsof jij degene bent die het gesprek niet draaiend kan houden. Daarbij voelt de stilte mogelijk als een bevestiging van je verlegenheid. Maar dat is natuurlijk niet waar. Jouw verlegenheid is heus niet altijd de oorzaak voor een stilte. Het kan ook de wisselwerking zijn tussen twee mensen. Je hoeft ook niet altijd iets te zeggen. Soms is het gesprek dan gewoon afgelopen en ga je weer door met je eigen bezigheden. En een andere keer biedt het ruimte aan de ander om jou iets te vragen. In het begin zal dit misschien een beetje gek voelen, maar vertrouw er maar op dat het oké is.

Leer van je fouten

Soms zeg je iets in een gesprek, mede dankzij je verlegenheid, waar je je vervolgens kapot voor schaamt. Misschien heb je de ander per ongeluk gekwetst. Of was jouw opmerking genoeg om het hele gesprek te doen stilvallen. Neem dat jezelf niet kwalijk. Dat kan toch? We kunnen niet 24 uur per dag alleen maar briljante opmerkingen maken. Probeer te relativeren en zeg desnoods direct: ‘Sorry, ik had het anders moeten zeggen.’ Als de ander dat niet accepteert, is dan niet meer jouw ‘probleem’. Je bent goed genoeg, ook als je soms een sociaal gezien onhandige opmerking maakt.

Schaam je niet voor je verlegenheid

Misschien makkelijker gezegd dan gedaan, maar echt. Zoals hier boven staat: we zeggen allemaal weleens iets stoms. Neem het mee voor een volgende keer; meer kan je niet doen. Daarnaast kan je ook je verlegenheid wel benoemen. Dat haalt enige spanning misschien uit de lucht. Erken naar de ander dat je wat verlegen bent en vaak eerst de kat uit de boom kijkt voor je los komt. Zo is er begrip vanuit de rest en is het gelijk minder erg. Wie weet hoor je wel van iemand (waarvan je het niet verwacht had) dat hij of zij soms ook verlegen is in nieuwe situaties en je gevoel herkent. Je zal merken dat je je dan snel minder opgelaten voelt.

Zoek gezamenlijke interesses met je gesprekspartner

Misschien hebben jullie dezelfde reis gemaakt, volgen jullie op dit moment hetzelfde op Netflix of luister je naar dezelfde muziek. Het helpt als je ergens over kan praten waarover je je zeker voelt.

Je houding is heel belangrijk

Wanneer je verlegen bent en je schouders hangen wat voorover, je kijkt naar beneden en je ontwijkt de blik van je gesprekspartner, dan straal je je verlegenheid aan alle kanten uit. Hoe anders is het als je je schouders naar achter trekt, je hoofd omhoog houdt en mensen recht aankijkt terwijl je lacht. Vooral als je voor het eerst op een verjaardag komt, kan dit prettig zijn. Geef een stevige handdruk, zeg duidelijk ‘Gefeliciteerd’ (hoe gek je jezelf misschien ook vindt klinken) en ga iedereen af. Niemand zal doorhebben dat je eigenlijk heel verlegen bent en jij voelt je steeds zekerder worden. Je hoeft daarna niet eens te kletsen met onbekenden; ze zullen je onthouden als een zelfverzekerd persoon en je zo benaderen.

Speel eens alsof je heel zeker bent

Dit kan best eng zijn en werkt het best in een situatie waarin je nog verder niemand kent. Ook scheelt het als je al iets zekerder in je schoenen staat doordat je met bovenstaande tips geoefend hebt. Ben je met een gezamenlijke vriendin? Vertel haar dan wel wat je van plan bent, zodat ze je niet met opgetrokken wenkbrauwen aankijkt 😉 Door te acteren dat je een vrouw van de wereld bent, voel je je automatisch beter. Kijk de anderen aan, lach en maak complimenten. Niemand zal door hebben dat je eigenlijk stikzenuwachtig en verlegen bent. Wie weet zouden ze zelfs willen dat ze zo spontaan waren als jij…

En als dit niet helpt? Dan is er de Vereniging voor Verlegen Mensen (V.V.M.)

Deze vereniging organiseert workshops, cursussen, maar ook dagjes weg met de leden. Je leert anderen kennen die zich net zo voelen als jij en dat alleen kan al een verademing zijn. Vind je aanmelden nog een beetje spannend, dan kan je je ook abonneren op de nieuwsbrief als eerste stap. Zo kom je stap voor stap bij een spontaner en vrijer leven.

Verlegenheid is een eigenschap die zich ontwikkelt door ervaringen. En je bent niet de enige: 4 op de 10 mensen heeft weleens last van verlegenheid. Om van je verlegenheid af te komen en spontaner te worden, staan hierboven 11 handige tips waarmee je kunt oefenen. Als je er mee aan de slag gaat, zal je vanzelf merken dat het steeds beter gaat. Op welke momenten ben jij weleens verlegen?