De verdeling van het huishouden door de jaren heen

Naar aanleiding van een discussie over het huishouden met vrienden, besloot ik op onderzoek te gaan. Wat vinden vrouwen en hoe denken mannen hierover? Is er misschien een verschil tussen de verschillende generaties? Of is de manier waarop het verdeeld wordt iets persoonlijks? Ik neem jullie mee op een ontdekkingsreis naar de verdeling van het huishouden door de jaren heen!

Hoe ging het in de negentiende eeuw?

Als historica leeft mijn hart nog steeds op bij het lezen van oude teksten. Voor mijn scriptie onderzocht ik adviesboeken voor kinderen en vrouwen. Deze raadgeving komt uit Prijsverhandelingen, behelzende de verpligtingen van eenen braaven huisvader en zulk eene moeder in ‘t gemeen bugerlijk leven; als mede aanwijzing der oorzaken van het weinige geluk in veele huisgezinnen van Martinus Bodisco (1795) 39. De schrijver raadt huismoeders aan ‘de brave huisvader’ te stimuleren goed zijn best te doen op de werkvloer. Daarna vertelt hij hoe zij het zelf moeten aanpakken:

“Wilt gij dan, waarde Huismoeder! volgens uwen pligt werken voor het tijdelijk bestaan, van uwen Huisgezin, dan raade ik u voor het eerst, doe dit met naarstigheid. Laat u toch geen morgen te vroeg – geen avond te laat – geen tijd te kostelijk – geen uitspanning te aangenaam wezen, als gij dien tijd kunt besteeden aan uw eerlijk beroep. O, wat zou het u naderhand smerten, wanneer gij, om zo te spreeken: de wind door de hekken hadt laaten waaien.

Terug naar de jaren ’50 en ’60

In de jaren zestig van de twintigste eeuw was er doorgaans nog steeds vrij weinig sprake van echt verdelen van het huishouden. De man zorgde voor het inkomen, de vrouw verdeelde dit over de verschillende ‘potjes’ (destijds nog letterlijk in huis) en nam vrijwel volledig verantwoording voor het huishouden.

Het gebeurde regelmatig dat de loonzakjes bij thuiskomst minder geld bevatten dan bij uitreiking. Zeker in de Rotterdamse arbeiderswijken was het gebruikelijk dat mannen hun loon in de kroeg kregen en daar dan gelijk meer dan de helft van opmaakten, zo vertelt mijn vader. ‘Vrouwen moesten maar zien rond te komen met wat overbleef.’ Dit duurde voort tot de tweede emancipatiegolf.

1965-1981: vrouwen aan het werk

In de periode van 1965-1981 veranderde er veel voor de positie van de vrouw. Financieel werd zij zelfstandiger, vooral doordat meer vrouwen de werkvloer opgingen. Je ziet in deze periode dan ook een forse toename van het aantal echtscheidingen; de vrouwen waren niet langer volledig financieel afhankelijk van hun mannen.

Sinds de jaren tachtig

Met kleine golven zie je sinds die jaren tachtig een steeds grotere onafhankelijkheid ontstaan bij vrouwen. Zowel na het huwelijk als wanneer ze kinderen krijgen, blijven ze vaker aan het werk. Daarbij past de traditionele verdeling van het huishouden niet meer. Jonge mannen dragen steeds vaker hun steentje bij in zowel de opvoeding als huishoudelijke taken. Dit leidde bovendien tot een verruiming van het geboorteverlof sinds 1 juli 2020.

Anno 2020 zie je bovendien zelfs soms dat mannen thuisblijven als huisvader en de dames aan het werk gaan. Hierbij hoort ook een vervrouwelijking van mannen en vermannelijking van vrouwen. Ze kregen door de jaren heen meer zelfvertrouwen en meer ruimte om zichzelf te ontplooien, waardoor trouwen en kinderen krijgen niet meer altijd automatisch tot hun toekomstbeeld hoort.

Onderzoekje: hoe verdelen jullie het huishouden?

Inmiddels kunnen we ons dus weinig meer voorstellen bij hoe het vroeger ging. Stel je voor dat je je man om geld moet vragen zodat je de rekeningen kunt betalen? Of dat je weet dat je komende week moet zien te overleven met bijna niets, omdat hij zijn loon heeft opgedronken in de kroeg?

Toch merken zowel Ro en ik in onze omgeving dat de kijk op de huishoudelijke verdeling niet bij iedereen is veranderd. Vooral bij de oudere generatie leeft nog weleens de opvatting dat vrouwen maar één recht bezitten. Lees je mee hoe anderen denken over het verdelen van het huishouden?

Vrouwen over de verdeling van hun huishouden

Kelly (29): ‘Mijn man doet juist best veel (ook strijken haha) in ieder geval de grote dingen in huis als ramen wassen enz. Maar ook regelmatig stofzuigen, was opvouwen (we doen ieder ons eigen deel en hij strijkt) en dat soort dingen. Koken doe ik dan weer altijd.’

Linda (29): ‘Mijn man kookt eigenlijk vrijwel altijd. Daarnaast ruimen we de keuken ook altijd wel even vaak op. Het wassen doe ik, mijn man zet nooit een wasmachine aan o.i.d. Strijken doen we niet aan en voor het poetsen hebben we een poetshulp in huis, haha. Boodschappen doen we samen.’

Alice (31): ‘Ik vind dat je allebei een gelijkwaardig aandeel moet leveren, tenzij iemand zonder werk of met kinderen thuiszit en de ander een fulltime baan heeft. Ik vind het vooral belangrijk dat bepaalde dingen gezien worden en zelf opgepakt. Ook samen koken, boodschappen doen of even schoonmaken vind ik fijn. Dan ben je zo klaar en het kan nog gezellig zijn ook. Eigenlijk is het ‘t meest relaxed als je allebei even netjes bent (of juist niet) en het min of meer vanzelf gaat.’

Merel (32): ‘Persoonlijk heb ik het getroffen. Ro is betrokken, zowel in het huishouden als met de kinderen. Ik vind het dan ook belachelijk als mannen, in de eenentwintigste eeuw nota bene, beweren dat ze niets kunnen. Als je het niet kan, is dat juist een extra reden om nog eens flink te oefenen. Volgens mij moet je gewoon kijken naar een eerlijke verdeling. Ben je meer thuis dan je man of vrouw, dan is het logisch dat je in verhouding ook meer oppakt (mits je daartoe fysiek in staat bent).’

Mary-Lou (33): ‘Het grootste (dagelijkse) deel komt door werktijden/werkafstand op zijn bordje terecht. Kinderen aankleden, brengen en halen, boodschappen doen en koken. Opruimen doen we samen, hoe het maar uitkomt. Ik doe de echte schoonmaak, de badjes etc. en het naar bed brengen. Al gaat hij, nu ik zwanger ben, vaak mee.’

Mirjam (34): ‘Ik werk maar twee dagen in de week, dus ik doe in principe het huishouden. Dat is ook mijn eigen voorstel omdat ik dat het meest logisch vind – hij werkt fulltime. Toen we alle twee fulltime werkten, verdeelden we het huishouden. Dat vond hij ook geen probleem. Hij vindt het heerlijk om te koken, dus als hij vrij is of als we allebei hebben gewerkt is hij meestal degene die kookt. Of we koken samen, want dat vind ik dan ook weer heel gezellig.’

Mildred (40): ‘Hier een verdeling uit het Goede Boekje… van 100 jaar geleden, maar dat heb ik helemaal zelf gedaan.’ 

Corina (59): ‘Ik ben voorstander van een eerlijke verdeling, dus wie meer thuis is, doet ook meer. Kleine kanttekening: als de thuisblijver zijn handen vol heeft aan kleine kinderen of fysieke beperkingen, dan is het prettig als de ander helpt. Zeker met zwaardere taken. Verder denk ik dat het goed is zoveel mogelijk te doen wat je ‘leuk’ vindt. De een zet liever vuilnisbakken buiten, de ander geeft als hij moest kiezen voorkeur aan het schoonmaken van de kattenbak.’

Mannen over de verdeling van het huishouden

Ro (31): ‘Persoonlijk vind ik het helemaal niet fijn om verzorgd te worden. Onder die verzorging valt ook het huishouden. Ik leef hier net zo goed? Dus ik wil gewoon mijn steentje bijdragen, net als aan de opvoeding van de kinderen. Bovendien ben ik van nature opgeruimd en georganiseerd. Ik vind rommel ontzettend irritant.‘

Gülen (42): ‘Ik weet niet anders dan dat vrouwen het huishouden doen. Ze zien het in onze cultuur vaak ook als hun eigen domein, als man heb je daar niet veel te zoeken. Ik werk buitenshuis en zij regelt thuis alles. We vinden het allebei prettig zo.’

Sjaak (48): ‘Het staat in haar leasecontract haha. Ik hou me bezig met de klusjes en de schuur, zij doet het huishouden. En ze vindt het prima hoor, ze wil het niet anders. We hebben onze zoon ook op die manier opgevoed, onze dochter hielp mee in het huishouden en hij hoefde eigenlijk niet echt iets te doen.’

Cees (52): ‘Van huis uit ben ik traditioneel opgevoed. Ik kom uit een groot gezin met broers en zussen. Op een gegeven moment vroeg één van mijn zussen waarom die jongens eigenlijk niets hoefden en dat was een kantelpunt. Vanaf toen werden mijn broers en ik ook gewoon geacht om mee te helpen en tegenwoordig kan en doe ik vrijwel alles. Ik vind het ook niet meer dan normaal dat je als man een deel van de taken oppakt.’

Bert (55), lachend: ‘Vrouwen hebben maar één recht, ja toch?’

Peter (55): ‘Mijn vrouw werkt thuis. Eerlijk gezegd vind ik het ook logisch. Zij wilde graag kinderen en regelde thuis altijd alles. Ik doe zelf eigenlijk niet echt veel in het huishouden en vind het prima zo. Zij ook.’

Frans (60): ‘Het huishouden is een gedeelde verantwoordelijkheid. Wel ligt het voor de hand dat als 1 van de 2 meer tijd beschikbaar heeft, hij/zij daar in verhouding ook meer tijd aan besteedt. Als het goed is gaat dat op een natuurlijke wijze.’

Hoe verdelen jullie het huishouden? Op een moderne manier of redelijk traditioneel?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven