Onze middelste dochters schelen slechts elf maanden in leeftijd. Dat betekent dus ook dat ik in een jaar tijd twee keer zwanger was én twee keer moest bevallen. Hoewel dit niet heel vaak voorkomt, vind ik het belangrijk om ouders die wel in hetzelfde schuitje te zitten te kunnen helpen door mijn ervaring te delen. Wat hoe is dat nou, twee zwangerschappen binnen een jaar? In dit artikel deel ik mijn verhaal: zowel op fysiek als emotioneel vlak. Ook vertellen andere moeders hoe het voor hen was om dit mee te maken.
Twee keer zwanger binnen een jaar? Ons verhaal
Terwijl om ons heen steeds meer mensen moeite hadden met snel zwanger raken, overkwam het ons al binnen drie maanden na de geboorte van Rose. Ik reageerde namelijk slecht op de minipil, had inmiddels dagelijks doorbraakbloedingen en gooide dat ding in de prullenbak (met het idee daarna wel weer serieus over anticonceptie te gaan denken). Achteraf bleek dit moment het startschot voor een nieuwe zwangerschap.
Dat leverde natuurlijk veel opmerkingen op – al vond ik dat niet eens het ergste. Hoewel ik echt ontzettend blij en dankbaar was met nog een kindje, voelde ik me ook bezwaard om die blijdschap te uiten. Met mensen in je omgeving die op dat moment veel moeite doen voor een zwangerschap, wil je niet die persoon zijn die opnieuw zwanger raakt – en dan ook nog eens op deze manier. Dat maakte het best een lastige periode.
In 2020 werd onze dochter Nova stil geboren met bijna veertig weken zwangerschap. Zonder twijfel het verschrikkelijkste moment in mijn leven, daar kan ik kort over zijn. De periode die volgde stond vooral in het teken van rouwen, overleven en proberen sterk te blijven voor de kinderen. Zo’n vierenhalve maand later stond ik echter opnieuw met een positieve zwangerschapstest in handen. Dertien maanden na Nova’s geboorte kwam onze zoon Sean ter wereld.
Opnieuw raakte ik dus twee keer binnen één jaar in verwachting – ondanks dat ik gezworen had dat het me nooit meer zou overkomen. Toch twijfelde ik geen seconde en voelde ik me, ondanks alle onzekerheid verschrikkelijk dankbaar. Deze ervaring was compleet anders dan de eerste, zowel fysiek als mentaal – waarover later meer.
Hoe is het om zo snel weer zwanger te raken?
Dit is misschien wel de meest gestelde vraag die ik kreeg over de tweede zwangerschap binnen een jaar tijd. Veel vrouwen ervaren zwanger zijn toch als een kleine (of flinke) aanslag op je lijf. Dus opnieuw dat hele traject in? Bovendien heb je natuurlijk al een kindje rondlopen dus dat maakt dat het proces versneld aan je voorbij gaat. Veel mensen moeten er om deze redenen niet aan denken en voorkomen een tweede zwangerschap. Toch gaat het soms zo. Onverwachts of juist ‘gepland’, omdat je niet makkelijk zwanger raakt en/of omdat je geen tijd wil verliezen. In ons geval dus dat eerste.
Hoe het is? De buitenwereld vindt het ongetwijfeld weleens naïef om zo snel weer zwanger te zijn, maar ik had het eigenlijk echt niet verwacht. Natuurlijk weet je hoe het werkt en houd je er enigszins rekening mee, alleen was ik in die eerste periode zo bezig met onze pasgeboren baby dat ik het allemaal een beetje losliet. Toch voelde ik me zo gelukkig met de test in mijn handen. Onzeker, maar blij. We kregen nog een kindje, en hoe we het ook zouden gaan doen – het kwam vast wel goed!
Om een niet al te eenzijdig beeld te schetsen over hoe het nu echt is, delen meerdere moeders (die ook twee keer in een jaar zwanger raakten) ook hun ervaringen. Per slot van rekening is geen zwangerschap hetzelfde.
Marguerita: ‘Bij mij zaten de eerste twee kort op elkaar (scheelt 15 maanden, dus toen de eerste 7 maanden was bleek ik zwanger van nummer 2) en dat vond ik zo heftig, die eerste periode dat het direct klaar was met de kinderwens. Twee weken voor mijn bevalling ging mijn oudste pas zelf lopen en al dat tillen was erg pittig. Mijn man had zijn vrije dagen dan ook al opgemaakt nog voor de bevalling in zicht was, ik had veel last van voorweeen en harde buiken tijdens deze zwangerschap. Nu is het leuk, maar die babytijd? Blegh. Bevallingen no problemo, maar het gebrek aan (nacht)rust was killing.‘
De wetenschap over twee zwangerschappen binnen een jaar
De WHO raadt aan om minimaal 18-24 maanden te wachten met een volgende zwangerschap. Dit advies vloeit voort uit de resultaten van een Amerikaans onderzoek waarbij bijna 150.000 zwangere vrouwen werden gevolgd. Hierbij keken ze naar het verband tussen de periode tussen beide zwangerschappen en de kans op complicaties. Bij een korte periode dan 18 maanden is de kans iets groter op zeldzame zwangerschapscomplicaties, waaronder vroeggeboorte of problemen met de placenta.
Daarbij maakt de leeftijd van de moeder uit. Bij moeders van 35 jaar en ouder komen sommige complicaties iets vaker voor dan bij jongere moeders, waarbij in een aantal gevallen geen verschil werd gevonden. Het gaat daarbij om honderdsten van een procent, houdt dat voor ogen. Volgens sommige websites moet je verplicht in het ziekenhuis bevallen, maar dat hoeft zeker niet. Zelf beviel ik thuis van onze dochter.
Wat doet het met je lijf om twee keer zwanger te zijn binnen een jaar?
Als gezegd is het me twee keer overkomen – alleen in een andere vorm. Daardoor kan ik enige vergelijking maken tussen de zwangerschappen. Fysiek waren beide keren namelijk toch echt heel anders.
Sneller last van fysieke kwaaltjes
De eerste keer moest mijn lijf nog herstellen van de voorgaande zwangerschap, waarbij ik meer dan twintig kilo aan kwam. Nee, ik ben geen moeder die alleen een bescheiden buikje heeft 😉 Daar kwamen de keer daarop opnieuw zo’n vijftien bij terwijl ik nog wat restjes aan mijn lijf had, zeg maar. Dat is zwaar: mijn gewrichten deden pijn, ik was dubbel zo moe en woog eigenlijk veel te veel. Mijn lijf protesteerde en ik kon steeds minder. Zo vond ik het al lastig om naar school te wandelen (vijfhonderd meter verderop) en moest ik na vijf maanden halverwege op een bankje ploffen. Ook andere zwangerschapskwaaltjes leken heftiger.
Na Nova herstelde mijn lijf sneller, voor mijn gevoel. Ik sliep veel, at weinig in die periode en wandelde regelmatig. Daardoor viel ik af en werd ik sterker. Daarbij, hoe pijnlijk dit ook blijft, hadden we geen baby om te verzorgen en kon ik bij vermoeidheid overdag altijd een dutje doen. Verder was ik vooral gefocust op de bevalling. De rest kon me geen klap meer schelen, als ons kindje maar gezond en levend geboren werd, waardoor ik me minder focuste op fysieke kwalen.
Hormonale disbalans
Terwijl de hormonen van zwangerschap één mijn lijf verlieten sinds de bevalling van Rose, kwamen de volgende alweer in actie door de nieuwe zwangerschap. Ik neem haaruitval maar even als voorbeeld. Je verliest hele plukken, maar het karige bosje dat overblijft wordt wél dikker. Weinig flatterend, kan ik je vertellen. Daarnaast vlogen mijn emoties alle kanten op – ik voelde me labieler dan de vorige keren.
Toen het me de tweede keer overkwam, had ik het idee dat het allemaal wel meeviel. Ik had na Nova’s geboorte medicatie gekregen om de borstvoeding te onderdrukken. Daardoor bleven de hormonen een beetje in toom, denk ik. Wel viel ik enorm uit tegen de pizzabezorgster toen ik voor mijn gevoel de verkeerde pizza had ontvangen. Achteraf bleek dat de eerste duidelijke indicatie dat ik opnieuw zwanger was.
Marylou: ‘Ik vind het echt heel pittig. De jongste was 6 maanden toen ik zwanger raakte en dat merk ik. Over drie weken begint mijn verlof, maar ik ben al minder gaan werken. Ik wil er niet teveel over klagen, want het was gepland en dit kindje is zo welkom, maar het is echt veel zwaarder dan mijn twee voorgaande zwangerschappen. Maaruh… 18 maanden ontzwangeren te gaan straks? You’re kidding!?’
Je gewicht krijgt weinig kans zich te herstellen
Weeg je al snel na de bevalling weer evenveel als daarvoor? Dan zal het bij een tweede zwangerschap binnen een jaar tijd geen rol spelen. Als je, net als ik, nog steeds wat overtollige kilo’s meezeult, begin je al met een achterstand. Ik woog voor het mooie eigenlijk nog tien kilo te veel toen ik zwanger raakte van May en moest dus heel erg oppassen dat ik niet te veel zou aankomen.
Dat lukte tot maand 5. Als ik nu foto’s terugkijk, is mijn buikje zo bescheiden en oog ik in verhouding redelijk slank. Helaas kreeg ik daarna een extreme craving in chocola en andere zoetigheid, waardoor de verloren kilo’s er alsnog aanvlogen.
In het geval van Nova en Sean liep het anders, omdat ik alweer iets kwijt was en op een relatief normaal gewicht zwanger raakte. Daardoor kon ik de zwangerschap redelijk lang verbergen voor de buitenwereld, wat ik stiekem best fijn vond.
De mentale beleving
Wanneer je al een jonge baby in huis hebt, is een nieuwe zwangerschap toch anders. Je weet misschien al uit ervaring dat je een tweede zwangerschap anders beleeft dan de eerste. Maar in dit geval ben je hele dagen bezig met het ritme van je baby, soms het overleven in de chaos en kamp je ook nog eens met de effecten van die gebroken nachten. In mijn geval resulteerde dat echt tot een zware periode.
De tweede keer draaide alles om onze ongeboren baby en of het wel goed met hem (of haar, we wisten het geslacht nog niet) zou gaan. Ondanks dat was ik wel veerkrachtiger voor mijn gevoel. Ik kon meer hebben dan toen ik zwanger was van May en durfde er stiekem toch op te vertrouwen dat het goed zou komen. Daardoor weet ik nu ook dat twee zwangerschappen binnen een jaar tijd niet altijd tot die min of meer labiele toestand van de eerste keer hoeven leiden 😉
Helemaal goed vergelijkingsmateriaal is dit overigens niet, omdat onze situatie redelijk uniek was. Het maakte de ervaring echter wel compleet anders.
Esther: ‘Zelf heb ik twee kinderen met veertien maanden leeftijdsverschil. Mijn zoontje was amper zes maanden toen ik opnieuw zwanger testte. Gelukkig heb ik een erg vlotte en aangename zwangerschap gehad met weinig tot geen kwaaltjes. Ik ben zelfs vlot blijven doorwerken tot 3 dagen voor mijn bevalling.’
Twee keer bevallen binnen een jaar
Dat ik twee keer binnen twaalf maanden moest bevallen, komt natuurlijk maar weinig voor. In het begin moest ik er eerlijk gezegd niet aan denken en probeerde ik de hoofdstukken over bevalling lekker links te laten liggen. Gaandeweg kwam daar een omslag in. De baby moest er toch uit en ik kon moeilijk wachten tot ze ouder was.
Na een paar goede gesprekken met de verloskundige kozen we op het allerlaatste moment voor een thuisbevalling. Dat bleek maar goed ook, want nadat de weeën echt goed op gang kwamen, duurde het slechts twee uur voor er een roze, huilende baby op mijn buik lag. Onze oudste dochter zat net met mijn ouders aan tafel te bespreken of ze wakker gemaakt wilde worden als de baby ’s nachts kwam, toen Ro hen al het verlossende telefoontje kon geven.
Deze bevalling is, als ik er nu op terugkijk, de fijnste van allemaal. Zo vredig. Ik mocht haar zelf aanpakken en op mijn buik leggen. En ondanks de pijn kon ik me langzaam terugtrekken in mijn eigen bubbel, bijna als een soort hypnobirthing. Ik voelde geen angst, maar een overweldigend vertrouwen in mijn lichaam en liet haar dan ook het werk doen. Klinkt heel idyllisch misschien, maar zo was het ook.
Dus nee, het is niet eng. Je weet wat je moet doen en je kan het ook gewoon.
Fysiek herstel na twee zwangerschappen in een jaar
Hormonen door je lijf
Negen maanden op en af? Maak daar maar achttien van. Voor mijn gevoel blééf ik ontzwangeren na de geboorte van May. Achteraf denk ik wel dat het een samenloop van omstandigheden was:
- Twee zwangerschappen binnen een jaar tijd
- Te hoog lichaamsgewicht
- Bloedarmoede door het koperspiraal dat ik na drie maanden liet plaatsen
- Twee jaar lang borstvoeding (waardoor de hormonen gevoelsmatig langer bleven rondgieren)
- Gebroken nachten
- Je hebt twee baby’s in huis
Mede daardoor voelde ik me verschrikkelijk tijdens dat eerste jaar met twee jonge kinderen. Dat had helemaal niks met hen te maken, maar met mijn eigen deplorabele staat. Ik voelde me regelmatig echt labiel: angstig, verdrietig, moe, terneergeslagen. Compleet anders dan de bevalling daarvoor, waarna ik me voelde of ik de wereld aan kon.
Het herstel kan flink langer duren
Ik geloof oprecht dat het heel erg uitmaakt hoe je je zwangerschappen in gaat. Kom je niet te veel aan in gewicht, blijf je sporten en voel je je fit? Dan zal het effect van die twee zwangerschappen ongetwijfeld minder groot zijn. Voor mijn persoonlijke situatie ging dat niet op: te zwaar, een conditie die in rap tempo minder werd en mentaal in de kreukels.
Omdat ik me de tweede keer toch anders voelde, is het herstel simpelweg beter verlopen. Ik ging al fitter de tweede zwangerschap in waardoor ik sneller herstelde. Het extra gewicht is er inmiddels vanaf en waar ik na de bevalling van May 3-4 jaar lang last bleef houden van bekken- en rugklachten, is die ervaring nu heel anders. Ik begon zelfs al na een aantal maanden te sporten na de bevalling.
Ramona: ‘Volgens mij heb ik best mazzel gehad en ging het me goed af. Ik zou enorm chagrijnig worden als ik weinig kon lopen tijdens de zwangerschap! Na mijn derde kind in 2,5 jaar tijd begon ik voor het eerst met hardlopen, omdat ik hijgend mijn eigen trap beklom. Zegt ook wel wat.’
Conclusie over twee zwangerschappen in een jaar?
Het is lastig een conclusie te trekken, omdat mijn verhaal alleen al bewijst dat geen enkele keer hetzelfde is. Toch ga ik een poging wagen in de hoop andere (aanstaande) moeders hiermee te kunnen helpen.
Heb ik spijt?
Geen seconde. Al vanaf het moment dat ik moeder werd, besefte ik hoe dankbaar je mag zijn voor een gezond kindje en een goede zwangerschap. Dus dat we, zelf zeg ik altijd maar: ongepland, maar niet ongewenst, opnieuw een baby zouden krijgen binnen een jaar, heb ik geen seconde betwijfeld. Ik wist vanaf de positieve test dat ik van dit kindje net zoveel hield als van de rest.
Dat geldt voor beide keren trouwens. Natuurlijk waren er onzekerheden, pijntjes, twijfels en heeft het me mentaal veel gekost, maar als ik de kans kreeg om het over te doen, zou ik dat zo doen.
Of ik het een ander aanraad?
Voorheen zei ik altijd dat als je de keus enigszins hebt, dat ik je niet zou adviseren om twee keer in een jaar tijd zwanger te raken. Inmiddels is dat antwoord een stuk genuanceerder. Wanneer het je bijvoorbeeld veel moeite kost om een kindje te kunnen krijgen, begrijp ik heel goed dat je helemaal niet wil wachten. En datzelfde geldt voor een situatie die vergelijkbaar is aan die van ons: na het verlies van je zwangerschap, is je moedergevoel niet ineens weg. Intens verdriet en verlangen naar een kindje kunnen naast elkaar bestaan.
Een advies voor die tweede zwangerschap in een jaar?
Als ik je iets mag meegeven vanuit mijn ervaring, is dat toch om te werken aan je conditie – als dat enigszins kan. Er zijn leuke sporten die je kunt doen tijdens je zwangerschap (van zwemmen tot yoga) en het helpt je om je lichaam sterker te maken en/of te houden. Ook is het belangrijk dat je zo nu en dan tijd voor jezelf neemt: vraag om hulp bij de kinderen die je al hebt, laat het toe dat iemand je helpt om op te ruimen.
Na de bevalling gelden diezelfde zaken trouwens. Verdeel de lasten, doe een beroep op je omgeving en neem af en toe tijd voor jezelf en je relatie. Jij bent er namelijk ook nog en als je niet goed voor jezelf zorgt, wie doet dat dan? Als je dat doet, komt het echt wel goed. Zet hem op!
Hoewel ik deze periode in eerste instantie als zwaar heb ervaren, ben ik inmiddels genuanceerder. Het kan pittig zijn om twee keer zwanger te raken in een jaar tijd, maar levert je ook een unieke situatie op met kinderen die zo weinig schelen dat ze goede vrienden hadden kunnen zijn. Zorg goed voor jezelf, wees lief voor je lijf – dat zo hard werkt – en vraag hulp waar dat kan. Ik ben heel benieuwd naar jullie ervaringen, twijfels en verhalen. Sta je aan het begin van een mooi avontuur of zit je er middenin? Ik lees het graag in de reacties.
Liefs, Merel
Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Afbeeldingen in dit artikel ©Natalia Deriabina – Shutterstock
Pingback: Borstvoeding geven | De basis, uitdagingen en tips -