Te veel speelgoed is niet goed: tips om te minimaliseren

Grote bakken lego, talloze poppen en misschien nog een paar legpuzzels tussendoor – voor je het weet heeft je kind (veel) te veel speelgoed. Maar of dat goed is voor de ontwikkeling? Wetenschappers menen van niet. Te veel speelgoed leidt namelijk tot keuzestress bij kinderen en het gevolg daarvan is dat ze heel veel laten liggen. De oplossing is minimaliseren. Maar hoe je dat aanpakt en hoe het nu precies zit met die onderzoeken, vertellen we je hieronder.

Te veel speelgoed leidt tot keuzestress bij kinderen

Waarom hebben kinderen tegenwoordig zoveel speelgoed?

Het is allemaal anders dan vroeger. Kinderen hadden toen een beperkt aantal spulletjes om mee te spelen: een pop, bromtol, wat verkleedkleren en/of een bal. Dat heeft natuurlijk ook te maken met welvaart, onze opa’s en oma’s hadden het doorgaans niet zo breed. Tegenwoordig lijkt het vooral alsof we/ze de kinderen willen compenseren door maar meteen álles te kopen wat iemand zelf had willen hebben in de kindertijd.

Een overdaad aan speelgoed begint eigenlijk al in de buik. Wanneer je zegt zwanger te zijn, overlaadt je omgeving je met cadeaus. Van praktische spullen als kleding en luiers tot mooi speelgoed. Hoe groter je vriendenkring en familie zijn, des te meer spullen je krijgt. Hartstikke lief en goed bedoeld natuurlijk, maar het is wel het begin van iets dat later een probleem kan worden. In elk geval voor de ruimte in huis.

Deze ontwikkeling gaat namelijk onverminderd door na de geboorte. Want met rapporten, het begin van de zomervakantie, verjaardagen, Sinterklaas, Kerst en zelfs Pasen wordt er vaak ook iets gegeven. En dan hebben we het nog niet eens gehad over zwemdiploma’s en andere momenten tussendoor waarop opa en oma iets niet konden laten liggen. Of kinderfeestjes, afscheidscadeaus op de BSO en die ene verjaardag waarbij je vertrekt met een plastic zakje vol ‘rommeltjes’. En dan komen daar ook de cadeaus bij die jullie zelf kopen. Je krijgt dus steeds meer speelgoed als je niet uitkijkt.

Wat is eigenlijk ’te veel’ speelgoed?

Hoewel de definitie van ’te veel’ vrij subjectief is, kan je spreken van een overdaad aan speelgoed als je kind geen idee meer heeft wat hij nog moet vragen voor zijn verjaardag. En als je in huis rondkijkt en zelf ook geen idee meer hebt waar je het nog kwijt kan. Wanneer je verveelde kinderen op de bank hebt zitten die menen ‘niks’ te hebben, terwijl je de kast vol zit. Dan kan je toch wel de conclusie trekken dat jullie simpelweg te veel speelgoed hebben.

Gevolg van te veel speelgoed voor je kind

  1. Hij heeft weinig meer te wensen. Alles is er immers al.
  2. De keuzevrijheid van zoveel speelgoed werkt verlammend op je kind. De kans is groot dat hij dusdanig veel heeft om mee te spelen, dat hij niet goed weet waarmee dan precies.
  3. De waarde van iets nieuws daalt voor zijn gevoel. Hoe leuk is het om nog een bal te krijgen als je er al vier hebt liggen? Bovendien is de lol er sneller vanaf. Zonde toch?

De gevolgen voor je huis? Er past weinig meer bij. Maar er zijn nog veel meer voordelen van het minimaliseren van een te veel aan speelgoed.

Voordelen van minder speelgoed in huis?

Los van het feit dat je bovenstaande nadelen oplost en het simpelweg minder troep geeft, zijn er meer voordelen aan het weg doen van de overdaad aan speelgoed.

Meer fantasie met minder middelen

Geef een kind een kartonnen doos en hij bouwt er een vliegtuig, raket of boot van. Voor kinderen is het mogen gebruiken van zijn fantasie één van de mooiste cadeaus die je kan geven. Hoe meer vaardigheden een bepaald stuk speelgoed uit handen neemt, des te minder lol je eraan beleeft. Je ziet dat ook bij open ended speelgoed. Juist omdat er geen vastomlijnd doel is, kan je met één stuk speelgoed zoveel meer maken en doen.

Je kind leert dat je niet alles kan krijgen wat je wil

Misschien lijkt het nu onschuldig om je kind te overvoeren met allerlei soorten speelgoed; op een bepaald moment worden ze volwassen. De klap zal harder zijn wanneer hij nooit leerde dat je soms geduld moet hebben, omdat hij altijd alles kreeg wat hij wilde. Soms moet je nu eenmaal sparen voor iets duurders. Dat moeten we als volwassenen toch ook?

Dat kan je bijbrengen van jongs af aan. Door bijvoorbeeld aan te geven dat een duur cadeau (van boven de € 20,00) mooi op zijn verlanglijst kan voor Sinterklaas of zijn verjaardag. En door samen met familieleden iets groters te kopen en verder aan te vullen met een chocoladeletter en wat kleinigheidjes. Dat is echt meer dan genoeg.  

Betere samenwerking

Hoe verwender een kind is, des te minder makkelijk hij deelt – paradoxaal genoeg. Aan de andere kant is het eigenlijk ook weer logisch: je hebt anderen nodig als je minder speelgoed hebt. Samen denken over oplossingen, welk spel jullie ermee kunnen spelen etc. Ook zullen ze zich langer kunnen focussen op hun spel, omdat ze niet afgeleid raken door de grote hoeveelheid speelgoed die er verder nog ligt.

Kinderen zijn zuiniger op minder speelgoed

Als je weet dat er nog een enorme berg ligt die dit ene stuk speelgoed kan vervangen, is de noodzaak minder groot om zuinig te zijn op wat je wel hebt.

Je kind zal meer spelen als je het speelgoedaanbod op hem afstemt

Door te kiezen voor speelgoed dat aansluit op de belevingswereld van je kind(eren) zullen ze sneller iets pakken. Heeft jouw kind niks met puzzels? Dan kan je ze nog zo enthousiast aanbieden, maar de kans is klein dat ze hem uiteindelijk pakken. Vinden ze tekenen echter fantastisch, zorg dan voor een paar mooie kleurboeken en een stapel goede potloden. Waar hij niet mee speelt, kan naar boven of nichtjes en neefjes die wel interesse hebben.

Hoe minimaliseer je de speelgoedberg?

Begin met het inlichten van je omgeving

Jij kan wel een heel nobel streven hebben om je kinderen met minder speelgoed te laten spelen, als je omgeving daar niet in meegaat, is het vooral water naar de zee dragen. Geef begripvol aan dat je snapt dat opa’s en oma’s graag iets geven, maar leg uit dat jullie minimaliseren en dat je liever iets praktisch krijgt. Denk aan nieuwe kleding, verzorgingsproducten, schoenen of een zomerjasje. Of, als ze liever iets groters geven, een bijdrage aan de nieuwe fiets.

Voor kinderen is het ook goed om te leren dat je niet altijd speelgoed cadeau hoeft te krijgen. Liever iets duurzaams waar ze langer mee kunnen doen, dan heel veel spullen bij elkaar.

Inventariseer wat je in huis hebt liggen

Ga alle speelgoedkasten af en bekijk wat je nu eigenlijk hebt. Misschien liggen er wel twee memoryspellen, heb je zeven poppen of een berg LEGO waar niemand mee speelt. Door eens goed te inventariseren wat precies allemaal tot jullie collectie speelgoed behoort, kan je een plan gaan maken dat ook weer allemaal op te ruimen. Liefst op een logische manier natuurlijk.

Ruim alles dat je bewaart overzichtelijk op

Het helpt ook om het speelgoed dat je houdt netjes weg te bergen. Houd het overzichtelijk in bakken of leg het aantrekkelijk weg, zodat je kind het makkelijker opruimt. Daarbij helpt het je kind ook een keus te maken. Waar een te veel aan speelgoed leidt tot een soort verlamming, omdat ze niet meer weten wat ze kunnen kiezen, nodigt een overzichtelijke speelgoedkast uit om iets te pakken. Ze zien dat ene spel dat ze al maanden links lieten liggen, pakken de grote bak met Lego (in plaats van allemaal losse bakken) of gaan lekker kleien.

Gooi kapotte spullen weg of laat ze (indien mogelijk) reparareren

Van alle speelgoed dat je hebt, zijn er ongetwijfeld wel spullen die versleten of kapot zijn. Loont het de moeite nog om deze te bewaren? Willen je kinderen er in de toekomst mee spelen? Zo ja, laat het dan repareren. Zo nee, gooi het dan weg of breng het naar iemand die er wel blij van wordt.

Maak onderscheid tussen speelgoed dat absoluut niet weg mag en waar nooit mee wordt gespeeld

Er zijn ongetwijfeld spullen die wel regelmatig uit de kast getrokken worden om mee te spelen. Denk aan hun favoriete spelletje, een mooie legpuzzel of dat kleurboek. Die laat je uiteraard in huis. Zaken waar ze helemaal geen interesse voor hebben, kunnen weg naar bekenden of de kringloopwinkel. Uiteindelijk schiet het niks op om ze te bewaren als je ze over vier jaar tijdens de volgende schoonmaak weer ongebruikt tegenkomt. Dan kan er beter iemand anders mee spelen die er wel plezier van heeft.

Wat je wegdoet, kan naar de kringloopwinkel of (als het er goed uitziet en een duur stuk speelgoed was) op Marktplaats. Het geld dat je daarmee verdient, zet je apart.

Wissel regelmatig speelgoed zodat ze blijven spelen

Door een deel van je speelgoed bijvoorbeeld op zolder te zetten en de rest in de huiskamer, kan je  regelmatig omwisselen. Zo hou je het leuk. Die ene pop die ze bijvoorbeeld al in eeuwen niet meer hebben gezien, wordt met open armen ontvangen. En na een poos Sneeuwwitje en de heks spelen, is nieuwe verkleedkleding ook waarschijnlijk heel erg welkom.

Bijkomend voordeel is dat je zo alle spullen verdeelt over het huis. Er is geen enorme berg in de woonkamer, maar ook niet in hun eigen kamer. Dat ruimt sneller en makkelijker op. Ook voor hen. Bovendien is de keuze beperkt en zullen ze sneller iets pakken.

Koop voornamelijk duurzaam speelgoed

Als je toch een cadeau geeft, koop dan vooral duurzaam speelgoed: hout, stevig, niet elektronisch. Op die manier kan iets nog generaties meegaan. Wat ook altijd goed is, zijn poppen, Barbie, Lego en andere bouwblokken of voorleesboeken. Al moet je daar natuurlijk weer niet te veel van kopen, anders begin je weer van voor af aan.

Bij kinderfeestjes: vraag om speelgoed dat de fantasie stimuleert

Kinderen zijn geneigd om van hype naar hype te gaan. Het ene jaar willen ze alles van Lego Friends®, de keer daarop is het L.O.L. Surprise of Spider-Man, en dan weer iets nieuws. Nadeel is dat dit soort speelgoed duur is. Maar ook dat de lol er vanzelf weer afgaat. Deze hypes gaan slechts mee zolang iets ‘in’ is. Op kinderfeestjes helpt het dan als je voornamelijk simpele cadeaus vraagt, waarmee ze zelf aan de slag kunnen gaan. Knutselspullen, vouwblaadjes, bellenblaas, stoepkrijt, knikkers of een mooi kleurboek.

Hoe voorkom je te veel speelgoed met kinderen in meerdere leeftijdscategorieën?

Als je kinderen in meerdere leeftijdsgroepen hebt, loopt de hoeveelheid speelgoed in huis al snel op. Minimaliseren lijkt dan een onmogelijkheid, omdat het zonde is iets weg te gooien als de jongste er nog mee zou kunnen spelen. Toch kan het. De volgende tips helpen je:

  • Kijk kritisch naar de voorraad Is het echt nodig om alle speelgoed te bewaren voor je volgende kind? Of kan je met de helft af?
  • Zorg voor een aanbod uit de speelgoed Schijf van vijf Dan weet je dat je een gevarieerd aanbod hebt, meer is niet nodig.
  • Verdeel de berg speelgoed over de familie Je kan bijvoorbeeld een deel aan je zus of broertje geven of bij je ouders stallen. Mochten ze dan uiteindelijk nog willen spelen met iets, dan heb je het achter de hand.
  • Verkoop waarvan je denkt dat ze er niet mee gaan spelen Met het geld kan je bijvoorbeeld investeren in iets nuttigs, zoals een nieuwe fiets of trampoline in de achtertuin.
  • Houd het realistisch Hoe erg is het nu dat ze misschien niet kunnen spelen met die Paw Patrolauto? Of dat je die ene dino hebt weggedaan? Er zijn genoeg alternatieven waar ze wel mee kunnen spelen.

Voor de omgeving: verwennen is echt niet nodig

Misschien groeide je zelf op met weinig speelgoed. Of wil je je kleinkind/nichtje gewoon enorm verwennen uit liefde. Dat is ontzettend lief, alleen ook onnodig. Kinderen zijn niet gebaat bij zo ongelooflijk veel speelgoed. In tegendeel, je helpt ze meer als je iets kleiners haalt. Daarbij kan je ook prima kiezen voor (immateriële) alternatieven voor speelgoed:  

  • Samen een dagje naar het museum of de dierentuin
  • Extra oppassen of een logeerpartijtje organiseren
  • Een klein bedrag dat ze op hun spaarrekening kunnen zetten
  • Met anderen samen een groter, duurzaam cadeau kopen (zoals een fiets of step)
  • Een bijdrage geven voor de verbouwing van hun kamer of – concreter – een pot verf in hun favoriete kleur
  • De afspraak om samen koekjes of hun favoriete cake te bakken
  • Uit eten gaan

Herken je het probleem van het te veel aan speelgoed bij jullie thuis? Hoewel het lastig is (en voor de ontwikkeling van je kind eigenlijk niet goed), kan je er gelukkig iets aan doen. Blijvend de speelgoedberg minimaliseren: het kost wat moeite, maar is het zeker waard. Hoe gaan jullie hiermee om? Heeft jouw kind ook te veel speelgoed? Of hebben jullie hier een handig systeem op gevonden? We lezen het graag in de reacties.

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Redactie

De Mamagids is hét online handboek voor moeders die fouten durven maken. Vol handige tips voor als je het even niet weet, herkenbare verhalen en ervaringen van lezeressen. Omdat je nooit de enige bent!

4 gedachten over “Te veel speelgoed is niet goed: tips om te minimaliseren

  1. hier hadden ze wel veel speelgoed maar wij wisselde dat steeds af door het weer naar zolder te brengen en daar weer wat anders te pakken. wij hebben ook nooit veel speelgoed in de huiskamer gehad want ik werd daar histerisch van en de meiden vonden het ook niet prettig

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven