Een goed slaappatroon begint bij een vast bedritueel. Doordat kinderen een vaste routine gaan herkennen, voelen ze zich veilig en slapen sneller. Je kan hier al mee beginnen als ze nog een baby zijn. Wat is een fijn slaapritueel voor kleine kinderen? In dit artikel leggen we alles uit: van de redenen waarom rust, reinheid en regelmaat nog steeds actueel zijn tot de voordelen van een vast ritme en hoe je dit zelf kunt aanpakken. En ben je nog niet overtuigd? Lees dan hieronder waarom dit ook in jouw voordeel is!
Slaapritueel: rust, reinheid en regelmaat
Waarom helpen die rust, reinheid en regelmaat om goed te kunnen slapen?
De kern van een goed slaapritueel is rust, reinheid en regelmaat – de drie aloude adviezen van Dr. Spock. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat kinderen tot en met 6 jaar beter en rustiger slapen wanneer de ouders elke avond hetzelfde ritme volgen tijdens het naar bed brengen. Bovendien slapen deze kinderen een uur langer dan leeftijdsgenoten die zonder bedritueel naar bed gingen. Een behoorlijk verschil dus.
De rust zit hem in het afsluiten van de dag zonder gekke, drukke spelletjes. De reinheid in een opgeruimde kamer, waarmee je ze zelf ook kan leren hoe het hoort. En regelmaat vooral in het herhalen van elke keer hetzelfde bedritueel.
Voor oudere kinderen kan een vast ritme nog steeds fijn zijn
Als ouders zijn we geneigd om de kinderen meer los te laten wanneer ze ouder worden. Dat hoort erbij. Maar toch kan het voor tieners nog altijd nuttig zijn om een vast slaapritueel te creëren. Op die leeftijd kan je hen bijvoorbeeld vragen om zelf een ritme te bedenken en je daar samen aan te houden:
- Vast tijdstip naar bed
- Telefoon beneden wegleggen
- Douchen of gezicht wassen
- Tanden poetsen
- Plassen
- Lezen tot een bepaald tijdstip
- Licht uit en slapen
Tips om een vast slaapritueel te bedenken voor jullie kindje
Maak het niet te lang
Als je te veel tussenstappen moet maken, wordt het veel voor je kindje om te onthouden. En voor jou trouwens ook. Hou het daarom rustig en simpel, zodat het voorspelbaar blijft. Een goede routine, dus ook voor het slapen, is belangrijk voor kinderen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat dit op latere leeftijd tot minder mentale problemen (zoals depressie en angst) leidt, maar ook tot een beter gevoel voor time-management.
Teken een stappenplan voor je kinderen
Dit werkt vooral bij (oudere) dreumesen en peuters heel goed. Door te visualiseren met plaatjes kan je aan jonge kinderen, die nog niet kunnen lezen, duidelijk maken welke stappen het ritueel bevat. Denk aan een trap, die laat zien dat je naar boven loopt. Een luier, omdat je die moet verschonen. Muzieknootjes, omdat je nog een liedje gaat zingen. En lippenstiftkusjes omdat je nog een heleboel kusjes geeft voor ze gaan slapen.
Voor het slapen ga je even bij het stappenplan staan en je loopt ze samen door:
- Heb je je tandjes gepoetst?
- Zijn we de luier niet vergeten?
- Dan gaan we nu het boekje lezen.
Hou een vaste tijd aan om je kinderen naar bed te brengen
Je kind geeft vaak zelf al een beetje aan dat hij vermoeid raakt. Dat is het moment dat hij naar bed kan. Door steeds dezelfde tijd aan te houden en te kijken naar zijn eigen bioritme, valt hij makkelijker in slaap. Zeker bij jonge kinderen is het belangrijk dat ze voldoende nachtrust krijgen.
Probeer enigszins mee te gaan in het slaapritme van je kindje
Een kleine aanvulling op het vorige punt. Sommige jonge kinderen slapen nu eenmaal pas om 21.00 uur, maar maken dan we de twaalf uur per nacht die ze nodig hebben. Dit kan als ouder best vermoeiend zijn, zeker omdat er van je eigen avond weinig over blijft, maar tegelijkertijd scheelt het frustratie als je echt merkt dat ze eerder gewoon niet gaan slapen – hoe hard je je best ook doet met een vast slaapritme.
Geniet zelf ook van jullie exclusieve momentje
Kinderen voelen het haarfijn aan als jij eigenlijk nog met je hoofd ergens anders zit of het liefst op de bank zou zitten. Probeer dat gevoel los te laten en bewust te genieten van hun slaapritueel. Het zijn misschien maar 20-30 minuten op een hele dag en juist lekker kunnen voorlezen, knuffelen en een stapje terug doen, kan jou ook weer energie geven.
Probeer discussies met je peuter voor te zijn
Met name peuters zien het namelijk als een sport om te kunnen ontdekken hoe zij het slaapritueel kunnen beïnvloeden. Misschien lukt het toch om mama over te halen vier boekjes te lezen. Of helpt het als ze vijftien keer uit bed komen voor iets te drinken/nog een kusje/om te klagen over het donker/om te klagen over het licht/… Geef ze daarom voor het slapen gaan niet te veel speelruimte, maar bied ze wel een keus: boekje 1 of boekje 2.
Voorbeeld van een bedritueel
Op een vast tijdstip naar boven gaan
Je kan eventueel met hulp van een pictogram laten zien aan je kind wanneer het tijd is. Of een wekker laten gaan op een vast moment. Doordat je een vast tijdstip kiest, gewent je kind aan het ritueel dat vanaf dat moment ingaat. Het helpt om vast de drukte van de dag af te bouwen voor je naar boven gaat. Dus geen televisie meer aan of wilde spelletjes, maar kletsen en rust in huis brengen.
Tip! Gaan ze uit logeren? Ook dan is het slim om jullie slaapritueel mee te geven, zodat opa en oma (of wie dan ook) hen op dezelfde manier naar bed kan brengen.
Douchen of wassen, plassen (luier) en tanden poetsen
De warme douche maakt dat je kindje tot rust komt. Zo kan hij de dag afsluiten en zich klaarmaken voor de nacht. Een uur voor het slapen is ideaal, volgens onderzoek. Daarbij kan je meteen de tanden poetsen en plassen, als je kindje al zindelijk is. Daarna is het klaar in de badkamer en kan je door naar de volgende fase van het slaapritueel.
Na het wassen of douchen is het tijd voor de pyjama
Bij kleine kinderen verschoon je meteen de luier en trek je een schoon rompertje met een slaapzak aan of de pyjama. Zo zien ze ook fysiek dat ze iets anders aantrekken voor de nacht en dat het bedtijd is. Pak meteen hun favoriete knuffeltje.
Bij oudere kinderen: kort gesprek over de dag
Zeker wanneer je kinderen naar school gaan, gebeurt er van alles. Ze krijgen overal (nieuwe) indrukken en moeten die toch verwerken. Je herkent waarschijnlijk wel van jezelf dat slapen met een vol hoofd geen handige zet is. Daarom is het goed om te praten over de dag. Wat is er gebeurd, wat was leuk en wat misschien iets minder?
Vind jij of je kind het lastig zich te uiten? Dan kan een hulpmiddel, zoals de coachingskaarten van de Wijze Wezentjes, helpen om een bepaald gevoel naar boven te krijgen. Zo kan je misschien meteen bepaalde zorgen wegnemen waarvan je anders niet had geweten dat ze er zaten. En je kindje krijgt de rust om lekker te gaan slapen straks.
Deze Coachingskaarten voor kinderen, coaches, ouders, begeleiders, psychologen, pedagogen, therapeuten, eigenlijk voor iedereen die wil bijdragen aan de emotionele ontwikkeling van het kind.
Voorlezen
Een ander element dat je kan toevoegen aan je slaapritueel is het voorlezen van een verhaaltje. Ook hiervan is bewezen dat het je kind tot rust brengt na een lange dag. Neem hier lekker de tijd voor, zeker als de kinderen iets ouder zijn. Stel vragen over het verhaaltje, maak een grapje hier en daar of gebruik gekke stemmetjes om het levendig te houden.
Slaapliedje
Ga lekker bij je kindje zitten en aai zachtjes over zijn lijfje terwijl je een slaapliedje zingt. Daarna is het tijd voor een kus en een knuffel en kunnen ze gaan slapen.
Wat doe je met het slaapritueel wanneer je naar een verjaardag gaat of ze ergens logeren?
Probeer ondanks het feestje toch enigszins vast te houden aan jullie ritueel. Misschien start je die dag wat later, maar je kan ook besluiten op tijd te vertrekken. Op die manier doe je meteen jezelf een plezier: de kinderen krijgen voldoende rust na een drukke dag en zijn de volgende ochtend meteen een stuk gezelliger.
Bij een logeerpartijtje kan je duidelijk aangeven hoe jullie alles doen. Dat maakt het voor de ander makkelijker om de stappen van jullie bedritueel te volgen en daardoor voelt je kindje meteen de geborgenheid. Dit kan heimwee voorkomen en hij zal waarschijnlijk sneller slapen.
Hebben jullie een vast slaapritueel? Wat mag er echt niet ontbreken voor jouw kindje om rustig te kunnen gaan slapen?
Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!
