Sinterklaas vieren: wel feest, maar zonder liegen

Met ons vierde kind wil ik alles anders aanpakken rondom Sinterklaas. In plaats van liegen en de waarheid verdraaien, mag hij weten hoe het zit – zodra hij daar behoefte aan heeft. Maar hoe pak je dat nu eigenlijk aan? Zo’n Sinterklaasfeest dat je wel wil vieren, maar waarbij je liever ook gewoon de waarheid vertelt? Geven we het actief mee vanaf het begin of pas later? Alles over deze keuze en hoe je het kunt aanpakken, lees je in dit artikel. Laat je me weten hoe jullie het Sinterklaasfeest vieren? Weten jouw kinderen dat Sint niet bestaat of laat je dit in het midden?

Waarom wel Sint, maar niet geloven?

We groeiden beiden op met een rotsvast geloof in Sinterklaas. De deceptie toen hij niet bleek te bestaan, viel bij mij eigenlijk wel mee. Ik voelde me vooral groot omdat mijn moeder me deelgenoot maakte van iets dat blijkbaar alleen was weggelegd voor oudere kinderen en volwassenen. Toch begint het bij mij de laatste jaren een beetje te wringen dat we onze kinderen toch een beetje voorliegen. Al vind ik liegen een niet helemaal passende omschrijving in deze context, ik weet even geen beter alternatief.

Misschien speelt het mee dat ze hier thuis nogal last konden hebben van Sinterklaasstress, maar ook voelde het ongelooflijk ongemakkelijk toen ik een tijdje terug het geheim van Sinterklaas moest opbiechten aan Rose. In de antroposofische hoek zie je vaker dat het Sinterklaasfeest vooral symbolisch is en dat kinderen van jongs af aan al weten dat de Goedheiligman niet bestaat. Dat maakt het niet minder magisch, wellicht wel minder hysterisch.

Om die reden twijfel ik dus om het bij onze zoon anders aan te gaan pakken en hem vanaf het begin mee te geven dat Sinterklaas niet bestaat. Ik hoop hem alsnog de magie te mogen meegeven, maar dan wel op een rustigere, knusse en eerlijke manier. Hoe? Ik besloot er eens in te duiken en te onderzoeken hoe andere ouders dit aanpakken.

Redenen om eerlijk te zijn over Sinterklaas

Los van de redenen die ik hierboven noem, kan je ook een andere motivatie hebben om te kiezen voor eerlijkheid:

  • Je kind vindt het idee eng dat onbekenden (pieten) zomaar je huis in kunnen komen. Waarom zouden inbrekers dat dan niet kunnen?
  • Kinderen raken van de leg door het Sinterklaasjournaal: alles dreigt in de soep te lopen, de boot vertrekt misschien weer naar Spanje of Sint wil er zelf tussenuit knijpen – het kan dan schelen als je vertelt dat het acteurs zijn.
  • Ze sowieso raken van streek in deze periode en zijn daardoor veel drukker, huileriger of gedragen zich dwars. Of misschien zelfs bang dat Sint ze meeneemt naar Spanje, omdat iemand ze dat heeft verteld.
  • Je bent eerlijk over de tandenfee, paashaas en de kerstman, maar het geloof over Sinterklaas houd je wel in stand. Soms rijmt dat niet meer voor je gevoel.
  • Het kan voor je kind een naar gevoel zijn dat alles dat hij doet en zegt wordt gezien door de pieten. Doordat ze het gevoel hebben geen fouten meer te mogen maken en lopen ze op hun tandvlees. Die spanning moet er echter op een gegeven moment toch uit. Het maakt de sfeer niet fijner.

Door iets minder Sint in huis te halen (via films, series, ‘dreigementen’) help je je kind al om iets meer rust te ervaren rondom het feest. Daarnaast kan eerlijkheid, als ze het van je vragen, ook schelen. Zeker als jij je niet prettig voelt bij het bewust ophangen van leugens om het geloof in Sinterklaas maar niet aan te tasten.

Hoe kan je Sinterklaas vieren zonder te geloven

Ondanks dat ik liever niet wil liegen, vind ik Sinterklaas wel een heel mooi en magisch feest. De mystiek van het licht dat Sinterklaas brengt, als onderdeel van de jaarfeesten in de herfst, en dat de kern draait om zelfinzicht. Via gedichten en surprises houden we onze omgeving een grappige spiegel voor, met persoonlijke cadeaus kiest Sint iets dat echt bij jou past en toont op die manier dat hij jou heeft gezien. Dit stukje wil ik wel graag meegeven. We vieren het Sinterklaasfeest dus wel gewoon, maar op een aangepaste manier.

Mooie verhalen vertellen

Een van mijn favoriete verhalen over Sinterklaas, waarbij de kern van dit feest wordt geraakt, is het verhaal van Wodan. Talloze gelijkenissen met ons verhaal en bovendien geen discussie om de hulpjes van Sint. Het zijn gewoon twee raven die hun oor te luister leggen en aan Wodan vertellen hoe de kinderen zich hebben gedragen. Daarbij zitten er goede lessen in voor kinderen die ze hun leven lang kunnen blijven toepassen: naar binnen keren, kijken wat al goed gaat en wat beter, geduldiger of liever mag, maar ook kijken naar de lieve mensen om je heen en hen verrassen met iets passends.

Kijken naar de intocht

Tegenwoordig rijdt Sinterklaas tijdens de intocht door ons dorp heen met meerdere auto’s en pieten. Een geweldig initiatief! De drukte is op die manier veel meer verspreid, kinderen hebben nu goed zicht en de sfeer langs de kant – met je buren – is geweldig. Bovendien, als de koek op is, ben je ook zo weer thuis. De intocht op televisie hoeft voor mij niet zo, maar op deze manier ziet ons zoontje Sint en de pieten wel van een afstandje. En dat blijft toch altijd indruk maken.

Geen drukke films en series

Misschien moet je me dit over een paar jaar nog eens vragen, want met een baby in huis kan je natuurlijk makkelijk beweren dat je geen Sinterklaasfilms gaat aanzetten. Toch zie ik het niet zitten. Het lijkt me fijn om het feest wat soberder te houden en vooral een fijne, zachtere sfeer in huis te creëren met lichtjes, muziek en knutselen. Die Sinterklaasfilms en series kunnen altijd nog als hij wat ouder is en beter begrijpt dat het allemaal acteurs zijn.

Eerlijk antwoorden op vragen

Kinderen hebben tot een bepaalde leeftijd nog een grote fantasie. Ze geloven wat ze zien. Zelfs als iemand zich voor hun neus omkleedt tot Sinterklaas zien ze daarna niet meer dat de vader van Daan zich zojuist heeft omgetoverd tot de Goedheiligman. In die zin geloof ik dus ook niet dat we actief zijn geloof in de Sint hoeven te ontnemen. Maar als onze zoon vragen gaat stellen, zullen we die eerlijk beantwoorden.

Samen vieren

Door de jaren heen ontkwam ik soms niet aan een soort opwellende kooplust die toesloeg rond de decembermaanden. Van ‘we houden het sober’ naar ‘vol gas met je pinpas’ in een paar seconden. Dat hoop ik komende jaren anders te gaan aanpakken. Ik hoop dat ons Sinterklaasfeest een warm en knus feest is, waarbij het draait om gezellig samen zijn in plaats van een grote berg pakjes op de stoep. Per slot van rekening hangt de waarde van die cadeaus niet samen met hoe lief hij afgelopen jaar was, en ik wil ook niet dat hij dat idee krijgt.

Moet je volledig eerlijk zijn?

Het mag natuurlijk wel, als je je daar prettiger bij voelt, maar het hoeft niet. De magie rondom Sinterklaas kan gewoon bestaan – ook als ze weten dat hij verkleed is. Als je de keus maakt om je kind niet te laten opgroeien met leugens rondom Sinterklaas, hoef je niet direct continu te benadrukken dat het allemaal nep is.

Een tussenweg is om te kiezen je kind het feest te laten beleven en mee te bewegen met wat hij wil weten. Kijk daarbij ook goed of er misschien onderliggende angsten zijn bij je kind die je kunt wegnemen door hem de waarheid te vertellen. En bestaan er twijfels? Dan kan je eerlijk antwoord geven, maar ook een wedervraag stellen (wat denk je zelf?) Hierdoor ga je mee in de belevingswereld van je kind.

Voorkomen dat je kind het geheim van Sinterklaas verklapt

In praktische zin zitten onze kinderen op een openbare basisschool waar Sinterklaas uitgebreid gevierd wordt: elke dag het Sinterklaasjournaal, veel knutselwerkjes, schoen zetten op school en hij komt ergens in de buurt van 5 december ook nog eens op bezoek met een paar pieten. De kans is dus groot dat het gros van zijn klasgenoten tegen die tijd heilig gelooft dat Sint bestaat en dat hij de vreemde eend in de bijt is. Is het mogelijk om een kleuter, zeker als die er van alles uitflapt, het geheim te laten bewaren?

Als ik heel eerlijk ben, vind ik het een lastig vraagstuk. Kijkend naar onze kinderen weet ik dat ze zeker niet allemaal hun mond hadden kunnen houden als ze het geheim al eerder kenden. Tegelijkertijd ben ik het met Judith eens, die aangeeft dat het geloven van andere kinderen geen reden moet zijn voor ons om dan ook maar stug te blijven beweren dat Sint bestaat. We zullen tegen die tijd dus gewoon aangeven dat andere kinderen geloven in Sinterklaas en dat we het geheim samen bewaren. Hopelijk is dat voldoende.

Is het niet zielig om je kind niet te laten geloven?

Natuurlijk schoot even door mijn hoofd dat ik mijn kind misschien iets zou ontzeggen door hem op een gegeven moment eerlijk te vertellen dat Sint niet echt bestaat, maar dat geloof ik toch niet. Ik neem even Mega Mindy als voorbeeld: mijn dochters wisten dat het een actrice is, omdat ik dat vertelde. Toch bleven ze zich als jong meisje afvragen waardoor zij door de lucht kon vliegen tijdens theatershows en hoe Bliep toch werkte. De magie blijft tot een zekere leeftijd.

In die zin geloof ik dan ook dat als we de waarheid vertellen over Sinterklaas, onze zoon niet per se stopt met geloven. Hij zal het feest op zijn eigen manier beleven, zonder op een bepaald moment het gevoel te hebben dat we hem voorlogen of de waarheid verdraaiden. Ik hoop dat hij op die manier wel het moois kan meenemen uit dit feest (het samen zijn, de mystiek en de knusse sfeer in huis), zonder dat we daarvoor tegen hem hoeven te liegen.

Geloven jullie kinderen bewust wel of niet in Sinterklaas? Ben je eerlijk bij vragen of vind je dat je pas op een bepaalde leeftijd de waarheid moet vertellen? Ik ben heel benieuwd hoe jullie dit aanpakken en vind het fijn je verhaal te lezen in de reacties.

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Poleijphoto – Shutterstock

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (40) is alleenstaande moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven