Wanneer je in verwachting bent van je tweede of derde kindje, zal je je oudste kind(eren) moeten voorbereiden op de baby. Maar hoe doe je dat? Hoe ga je om met jaloerse gevoelens? En hoe verdeel je de aandacht? In dit artikel vind je handige tips en informatie die je helpen rustig jullie weg te kunnen vinden na de geboorte.
Hoe bereid je je kind voor op een broertje of zusje?
Wanneer vertel je dat je in verwachting bent?
Waar je tegen bekenden en op je werk misschien wacht tot de eerste twaalf weken zijn verstreken, kan je je kind erbij betrekken wanneer het goed voelt voor jou. De één zal liever wachten op bevestiging van een positieve termijnecho, de ander vertelt het eerder. Overweeg voor jezelf in hoeverre je kind kan begrijpen dat je in verwachting bent. Ook is het goed om na te denken over de volgende zaken:
- Wordt je kind onrustig van iets ontastbaars en redelijk abstracts als een zwangerschap?
- Verschrikkelijk, maar het blijft mogelijk: wat als het misgaat? Wil je dat delen met je kind of juist liever helemaal niet?
Hoe vertel je dat je zwanger bent tegen je oudste kind(eren)?
Misschien is iemand in je omgeving zwanger? Dan kan je daarnaar verwijzen en vertellen dat jullie ook een baby verwachten. Een andere makkelijke manier is voorlezen. Deze boeken zijn gericht op jonge kinderen en vertellen in passende taal wat er gaat gebeuren. Dat maakt het voor jullie oudste kind(eren) iets concreter en beter te bevatten – voor zover dat gaat op jonge leeftijd.
Zo maak je de zwangerschap concreter voor je oudste kind
Laat je kind vast oefenen met een pop
Zeker wanneer ze enigszins begrijpen wat een zwangerschap inhoudt, vinden kinderen het vaak leuk(er) om met poppen te spelen. Hiermee kunnen ze vast oefenen voor hun broertje of zusje. Om het echter te maken kan je er luiers bij kopen of een badje.
Neem je je kind mee naar de verloskundige of echo?
Het is prachtig om je baby op een scherm te zien of het hartje te horen. Maar zeker bij een reguliere echo is het niet handig als je peuter overal doorheen kletst, huilt of op een andere manier de aandacht trekt. Per slot van rekening moet de echoscopist(e) een medisch oordeel kunnen vellen over de gezondheid van je baby. Om diezelfde reden kan het niet heel handig zijn je peuter mee te nemen naar de verloskundige. Overleg daarom altijd vooraf of het een probleem is om je kind mee te nemen. Wil je toch samen je baby bekijken? Boek dan een pretecho.
Je kunt samen gaan winkelen voor de baby
In de voorbereiding op jullie nieuwe gezinslid kan je je oudste kindje meenemen voor een shopsessie. Laat hem bijvoorbeeld meebeslissen over het eerste pakje. Of, als je het lastig vindt de controle los te laten, in elk geval kleren voor je eerste kraamweek. Daarmee laat je zien dat hij echt ouder is.
Maak een kalender waarop je de weken aftelt
Zeggen dat je nog veertien weken moet, zegt de meeste kinderen helemaal niks. Het helpt daarom als je een aftelkalender maakt – net als je zou doen voor hun verjaardag of Sinterklaas. Hierop mogen ze dan elke week een figuurtje kleuren en zo tel je af tot de bevalling. Op die manier krijgen ze iets meer inzicht in het moment dat hun broertje of zusje straks komt.
Praat over wat ze kunnen verwachten
Zeker in de aanloop naar de bevalling is het belangrijk om een aantal keer te herhalen wat er ongeveer gaat gebeuren:
- Mama moet bevallen
- Je krijgt een broertje of zusje
- Wanneer het zover is, gaat het volgende gebeuren (je gaat naar de oppas, de oppas komt hier, mama gaat naar het ziekenhuis, …)
- Als de baby er is,…
Op die manier weet je oudste enigszins wat hem te wachten staat. In de praktijk zal je verder merken hoe jullie gezin een nieuw ritme vindt. Onderstaande tips kunnen daarbij helpen.
De bevalling: in hoeverre betrek je je kind(eren) daarbij?
Als je kind niet aanwezig is bij de bevalling
De meest gebruikelijke situatie is dat je (jonge) kinderen niet aanwezig zijn tijdens de bevalling. Ze gaan dan naar de oppas – iemand die ze goed kennen en vertrouwen, zoals opa en oma of tante. In dit geval heb je nog twee keuzes:
- Vertel je vooraf aan je kindje wat er gaat gebeuren?
- Laat je je oudste naar opa en oma gaan zonder voorkennis?
Het voordeel van de laatste optie is dat ze zich niet onnodig zorgen gaan maken. Het nadeel is echter dat ze thuiskomen en er ineens een broertje of zusje bij is gekomen. Dat kan behoorlijk verwarrend zijn. Het omgekeerde geldt voor wanneer je je kind wél vooraf vertelt wat er gaat gebeuren.
Welke keus jullie maken, ligt vaak aan de omstandigheden: de leeftijd van je oudste kind, hoeveel ze bevatten van de zwangerschap en bevalling en in hoeverre ze zich snel zorgen maken.
Wil je je kind(eren) bij de bevalling hebben?
Een interessant vraagstuk dat tot veel discussie kan leiden. Sommige moeders zweren erbij en vinden het juist heel waardevol als hun kinderen aanwezig zijn bij de bevalling. Anderen willen niemand in de buurt behalve hun eigen partner. Het is compleet persoonlijk hoe jullie hierin staan. Wel is het handig om een aantal punten in overweging te nemen:
- Je kan vooraf nooit exact het verloop van je bevalling voorspellen. Het is elke keer anders. Houd dus ook rekening met een minder rooskleurig scenario: het kan voor kinderen heel traumatisch zijn als hun moeder met hoge spoed wordt afgevoerd richting het ziekenhuis.
- Los van hoe je bevalling loopt, kan het voor kinderen ook naar zijn om te zien dat hun moeder veel pijn heeft. Zeker op jonge leeftijd kunnen ze dat lang niet altijd bevatten.
- Misschien leiden je kinderen je ontzettend af, wat de ontspanning tijdens je bevalling niet ten goede komt.
- Mocht je onverhoopt naar het ziekenhuis moeten, dan is het noodzakelijk dat je oppas achter de hand hebt. Regel dit dus hoe dan ook vooraf. In sommige gevallen kan het bovendien handig zijn deze persoon ook aanwezig te laten zijn bij de bevalling – al dan niet op de achtergrond.
Het advies is om kinderen onder de 8 jaar sowieso niet te betrekken bij je bevalling.
Tips om jaloezie op het broertje of zusje te voorkomen
Betrek je kind bij de verzorging
De kern van jaloezie ligt vaak in het gevoel er niet (meer) bij te horen. Opmerkingen als ‘Nee, laat mama het even doen!’ of ‘Je broertje heeft rust nodig, je moet stil zijn’ kunnen het gevoel geven dat alles tegenwoordig draait om de baby. Niet zo gek: het leven wordt op dit moment ook daadwerkelijk compleet beïnvloed door jullie jongste gezinslid (slaaptekort, nieuw ritme zoeken en nauwelijks rust).
Toch is het goed om je kind bij de baby te betrekken. Misschien kan hij jullie kleintje helpen wassen met een washandje? Of voor hem of haar zingen? Een boekje ‘voorlezen’… Ook kan het helpen als de kraamvisite hem niet vergeet.
Vraag opa en oma of ze je oudste af en toe een dagje willen meenemen
Kinderen vinden het heerlijk om weer even alleen in het middelpunt van de aandacht te staan. Zeker als er een broertje of zusje bij is gekomen. Bovendien heb jij je even handen vrij als je oudste wordt meegenomen door opa en oma, wat soms ook prettig kan zijn.
Maak na de geboorte bewust een-op-een-tijd vrij voor je oudste
Hoewel het erg lastig kan zijn, omdat je tijd lijkt te worden opgeslokt door je newborn, maar het is echt belangrijk om je oudste exclusieve aandacht te geven. Hoe? Door te vragen of oma, opa, tante of oom een middagje wil oppassen bijvoorbeeld. Kan jij mooi naar de bioscoop of iets anders leuks doen.
En heb je even geen oppas in de buurt? Zet je kleintje dan in een draagzak en ga bijvoorbeeld knutselen met je oudste kind. Zo hoef je jezelf niet te verdelen (scheelt schuldgevoel!)
Praat over de komst van het broertje of zusje met je oudste
Ook met je dreumes of peuter. Het zal ongetwijfeld een stuk minder diepgravend worden dan met een kind dat al op de basisschool zit, maar vaak kunnen kinderen wel een beetje aangeven hoe ze zich voelen. Missen ze je? Zijn ze trots? Voelen ze zich verdrietig? Hoe meer je weet, des te beter je erop kan inspelen en hoe minder jaloezie ze ervaren.
Aandacht vragen als de baby er is
Het komt ook regelmatig voor dat kinderen op hun eigen manier om aandacht vragen na de geboorte van hun broertje of zusje – meestal op een negatieve manier. Denk aan verminderde zindelijkheid, een (ogenschijnlijke) stap terug in hun ontwikkeling, fysieke reacties naar jou of de baby toe. Het hoort er gedeeltelijk allemaal bij en is van voorbijgaande aard, maar kan best pittig zijn. Zeker als je onvoldoende rust krijgt (of neemt) tijdens het zogeheten vierde trimester.
Hoe je daarmee omgaat? Praten, uitleggen en bewust tijd nemen voor je oudere kind(eren). En wanneer hij echt fysiek wordt, uiteraard goed in de gaten houden dat het niet misgaat. Tegelijkertijd is het ook belangrijk dat je oudste leert dat hij soms even moet wachten op aandacht. Probeer daarbij zo kalm mogelijk en duidelijk te blijven. Het is (hebben we hem weer) een fase!
Wanneer je in verwachting bent en je oudste op een broertje of zusje moet voorbereiden, is het vooral belangrijk dat je kijkt naar het karakter van je kind. De een vindt het prettiger om van alles te weten, de ander heeft minder interesse. Met bovenstaande tips kan je in elk geval proberen de zwangerschap concreter te maken. Ook helpt het de jaloezie na afloop te voorkomen of minderen. Hoe pakten jullie dit aan? Betrok je je oudste bij de komst van zijn broertje of zusje? Heb je overwogen hem aanwezig te laten zijn bij de bevalling? Of liet je het op zijn beloop?
Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!
