Help! Mijn kind kruipt ’s nachts bij me in bed

Dat je na de geboorte kunt kiezen voor co-sleepen met je baby is tegenwoordig algemeen bekend. Maar wat als je oudere kind nog steeds bij je in bed kruipt? Hoe ga je daarmee om en hoe zorg je ervoor dat hij of zij weer gewoon in zijn eigen bed gaat slapen? Met onderstaande tips blijft je kind over een tijdje gewoon weer liggen.

Ouder kind kruipt nog steeds bij ons in bed

De gebroken nachten zijn onder jonge ouders een veelbesproken onderwerp, maar oudere kinderen? Daar praten we eigenlijk niet zo gemakkelijk over. Het voelt misschien zelfs gênant om te moeten toegeven dat je zevenjarige elke nacht bij je in bed kruipt. Toch komt het samenslapen ook op latere leeftijd vaker voor dan je denkt. Bij de één sporadisch, door een makkelijk aan te wijzen oorzaak als onweer of een nachtmerrie, bij de ander op regelmatige basis. Denk dan aan meerdere keren per week. De redenen zijn uiteenlopend: van bedplassen tot angst of behoefte aan aandacht.

Naast schaamte spelen meer zaken mee:

• Het verstoort je eigen nachtrust wanneer je je kind dagelijks terug moet brengen naar zijn eigen bed.
• Voor je kind zijn een gebroken nachten op den duur vermoeiend.
• Het kan andere kinderen wakker maken (en soms ook -houden).

Om die redenen kan het handig zijn om hiermee aan de slag te gaan. Hieronder vind je allereerst tips, verderop het antwoord op de vraag hoe slecht het eigenlijk is om samen te slapen met een kind dat al wat ouder is.

Zo leert je kind weer in zijn eigen bed slapen

Onderzoek wat de precieze oorzaak is

Geen situatie of kind is hetzelfde, dus pasklare en algemene oplossingen zijn er niet. Om die reden is het belangrijk te onderzoeken waarom je kind steeds bij je in bed kruipt. Mogelijke oorzaken:

• Angst voor het donker, spinnen of monsters onder hun bed.
• Zorgen over iets dat ze hebben gehoord op school, op het nieuw of over jullie. Misschien gaan de ouders van een klasgenoot scheiden en maken ze zich druk, omdat je ook weleens ruzie maakt met je partner. Wie weet is de moeder van een vriendje ernstig ziek en zijn ze ineens bang jou ook kwijt te raken.
• Behoefte aan geborgenheid, iets dat je vaak tegenkomt wanneer kinderen je overdag minder hebben gezien. Ze zoeken dat dan op een later tijdstip op.
• Geen besef van tijd. Dit zie je vaak bij jongere kinderen, zeker in de zomermaanden wanneer het vroeger licht is.
• Gewoonte, omdat je kind al vanaf jonge leeftijd bij je ligt.

Bepaalde oorzaken kan je makkelijk oplossen. Zo is een slaaptrainer een makkelijk hulpmiddel om je kind langer te laten liggen. Denkbeeldige spoken en monsters kan je samen verjagen. En soms is het bespreken van onzekerheden en zorgen of schenken van meer onverdeelde aandacht overdag al voldoende.

Ligt er een diepere oorzaak achter die jij niet kunt oplossen, zoals verlatingsangst na een scheiding, dan kan het lonen om professionele hulp in te schakelen.

Bedenk een mijlpaal voor je kind

Bij een nieuwe fase of mijlpaal horen ook andere verwachtingen. Dit kan stimulerend werken voor je kind. Een verjaardag is daarvoor uitermate geschikt: een peuter, kleuter of (basis)schoolkind krijgt een nieuwe kamer met een groter bed. Door ze te laten meedenken, bestaat de kans dat ze niet anders meer willen dan slapen in hun eigen bed. Ze voelen zich groter en gaan zich zelfstandiger gedragen.

Duidelijke routine voor het slapen gaan

Soms is het voor (jongere) kinderen niet helemaal duidelijk dat de nacht begint en dat die niet bedoeld is om bij je ouders in bed te kruipen. Door elke avond hetzelfde slaapritueel te hanteren met een vaste bedtijd, krijgt je peuter of kleuter houvast. Zo leert hij beter dat het tijd is om te gaan slapen. Wat de nachtrust verder bevordert: geen schermen meer in het laatste uur voor hij gaat slapen, geen drukke spelletjes en de dag langzaam afbouwen.

Breng hem consequent terug naar zijn eigen bed

Soms helpt dit, maar met name als ze een enkele keer bij je kruipen.

Houd echter in je achterhoofd dat kinderen vaak een langere adem hebben dan jij. Gaat het om persoonlijke aandacht, geborgen- en veiligheid, dan werkt terugbrengen meestal niet. Het is slopend voor jou, je kind slaapt er niet beter van en het lost de onderliggende behoefte niet op.

Praat erover en stel grenzen

Geef bij je kind aan dat je hem heel lief en gezellig vindt, maar dat de nacht bedoeld is om allemaal tot rust te komen. Benoem de voordelen van een goede nachtrust: als we goed slapen, hebben we morgen weer energie om leuke dingen te doen.

Kies een alternatieve aanpak

Als je behoorlijk wanhopig raakt en de energie mist om elke nacht heen en weer te banjeren, probeer dan een alternatieve oplossing. Soms lukt het niet in één keer om je kind naar zijn eigen bed te brengen, maar wel in kleinere stappen.

1. Laat je kind op zijn eigen matras (of in zijn peuterbed) bij jullie op de kamer liggen. Dan slapen ze wel in jullie nabijheid, zonder dat het je stoort. Natuurlijk kan dit enige uitdagingen opleveren voor je liefdesleven, dus daar zal je iets creatiever mee moeten omgaan.
2. Zodra je kind eraan toe is, verplaats je het bed naar zijn eigen kamer. Dit doe je samen.
3. Spreek een wekelijkse logeeravond af. Dan slaap je af en toe samen, maar wel binnen bepaalde grenzen. Met de wetenschap dat je er samen een feestje van maakt, kunnen ze soms de rest van de week het samen slapen loslaten.
4. Leg een matras in hun kamer en ga daar af en toe slapen. Zeker als je weet dat je kind een drukke dag achter de rug heeft of op een andere manier onrustiger is, kan dat al schelen.

Houd bovendien in je achterhoofd dat je kind echt niet tot zijn zestiende bij je in bed kruipt. En dat als dit goed voor jullie voelt, het irrelevant is wat de buren ervan zouden kunnen vinden.

Koop een verzwaringsdeken

Een verzwaringsdeken kan je kind een gevoel van geborgenheid bieden. Hij geeft namelijk een constante druk op het lijf. Dit geldt in het bijzonder voor kinderen die sneller overprikkeld raken, door bijvoorbeeld autisme, ADHD en HSP. Vind je een reguliere verzwaringsdeken niks? Dan is deze zachte deken van Optidee ook een optie. Lisette schrijft in de review alles wat je hierover wil weten.

Is het slecht om samen te slapen met een ouder kind?

De hamvraag: is het slecht om samen te slapen als je kind al wat ouder is?

Nee, gelukkig niet. Van oorsprong, zoals je bijvoorbeeld kunt lezen in Jagen, verzamelen, opvoeden, slaapt de mens sowieso in stamverbanden en samen met anderen. Van oudsher gebeurde dat vanwege de veiligheid van de groep. Door de komst van kleinere huizen en een individualistischer leefstijl is het samenslapen in ongebruik geraakt, maar dat betekent niet dat het per definitie verkeerd is.

Behalve de nadelen voor jullie intimiteit (hoewel dat ook op te lossen is) zitten er zelfs voordelen aan samen slapen. Ook als je kind al ouder is, zo blijkt uit diverse onderzoeken.

• Kinderen die vaker bij hun ouders in bed (mogen) kruipen, voelen zich gelukkiger en hebben een hogere eigenwaarde. Ook is het goed voor het zelfvertrouwen, hebben deze kinderen minder last van negatieve (angst)gevoelens en voelen zich minder vaak schuldig.
• Als ouder geef je je kind een gevoel van onvoorwaardelijke liefde wanneer ze zonder discussie tegen je aan mogen kruipen.
• Kinderen die samen slapen met hun ouders ervaren minder vaak slaapproblemen.
• Volwassenen die als kind bij hun ouders in bed sliepen, voelen zich op latere leeftijd tevredener.

Vind je het lastig om toch toe te geven? Houd dan in je achterhoofd dat de denkbeelden over slapen cultureel bepaald zijn. Dat geeft al aan dat er niet één vaste richtlijn hoeft te zijn. Luister vooral naar je gevoel. Misschien heb je er zelf geen moeite mee dat je kind bij je kruipt, maar voel je enige maatschappelijke druk of schaamte omdat anderen je niet begrijpen? Vraag je dan af wat doorslaggevend zou moeten zijn voor je aanpak (en onthoud dat als jij je hart volgt, je kind dat ook merkt). Kan je zelf onmogelijk slapen met een kind naast je? Dan zijn bovenstaande tips handig om je kind toch terug te brengen naar zijn eigen kamer.

Wat kan je doen als niks lijkt te helpen?

Als je alles al geprobeerd hebt en je kind blijft maar terugkeren naar jullie bed, is er nog een laatste redmiddel: het inschakelen van een nachtnanny of slaapcoach. De nachtnanny is prijzig, maar komt wel bij jullie in huis en zorgt ervoor dat je kind in zijn eigen bed blijft liggen de hele nacht. In bepaalde gevallen is het met een paar nachten opgelost. De slaapcoach gaat dieper op het probleem in en onderzoekt je kind. Waar scheelt het aan en hoe kunnen jullie daar samen uit komen?

Probeer je ook niet te veel te verzetten tegen de situatie. Hoe leuk alle bovengenoemde adviezen ook zijn, sommige kunnen je behoorlijk vermoeien (en met gebroken nachten is het allemaal al zwaar genoeg). Hoe minder je jezelf verzet tegen de situatie en hoe beter het lukt je deze te accepteren, hoe minder zwaar het voelt. Uiteindelijk kan het ook gewoon zo zijn dat jouw kind wat meer tijd nodig heeft. En dat is echt oké.

Hoe denk jij hierover? Vind jij het belangrijk dat een kind vanaf jongs af aan in zijn eigen bed leert slapen? En zo ja, waarom? Of geef je liever toe aan zijn behoeften en houd je voor ogen dat het allemaal vanzelf wel weer over gaat?

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!

©Golubovy – Shutterstock