Ervaring | Ik liet mijn DNA testen en dit kwam eruit

Online zie je vaker dat mensen hun DNA laten testen. Vervolgens komen daar natuurlijk bijzondere uitslagen uit: onverwachtse afstamming van indianen uit Zuid-Amerika, een verwantschap met Ethiopië of voorouders uit China – het kan allemaal. Vanuit mijn eigen fascinatie voor dit onderwerp besloot ik de test zelf ook te doen. Ik bestelde een DNA kit op MyHeritage en stuurde mijn sample in. Hieronder lees je alles over de uitslag, mijn ervaring en hoe het zit met privacy.

DNA testen: waarom eigenlijk?

Ooit had je een Amerikaanse televisieshow waarin bekende artiesten en acteurs zich aan de hand van hun DNA lieten meevoeren naar het verleden. Voor hen extra interessant natuurlijk. Waar onze wortelen doorgaans in Europa gevestigd zijn, geldt voor veel Amerikanen dat ze van over de hele wereld naar het ‘beloofde land’ kwamen voor the American Dream. In een andere show testten ze opnieuw het DNA, maar dan om te laten zien dat we eigenlijk allemaal een mengelmoes zijn van afkomsten. Dat leverde verrassende inzichten op voor de deelnemers – zeker in de Verenigde Staten, waar mensen zichzelf nogal eens onderscheiden van anderen op basis van die afkomst.

Onderzoeken ‘waar je vandaan komt’, is een onderwerp waar veel mensen geïnteresseerd in zijn. Dat bewijzen ook de shows die je momenteel kan zien op RTL4/Videoland (‘De reis van je genen’ van Caroline Tensen) en bijvoorbeeld NPO 2 (‘Verborgen Verleden’). Hierin gaan ze ook op basis van je DNA terug door de tijd op zoek naar voorouders. Hoe bijzonder is het dat de technologie ons tegenwoordig zover kan brengen?

Het fascineerde mijzelf ook altijd: wat zou mijn DNA me vertellen? Met mijn groene ogen, donkere haren en (als kind in de zomer) snel bruinende huid zat er vast Mediterraans bloed in me. Of misschien Engels? Mijn oma’s achternaam is namelijk veel voorkomend op het Britse grondgebied. Kijkend naar andere uiterlijke kenmerken in de familie kwam wel meer voorbij: Indonesisch, Iranees of wellicht Joods? Uiteindelijk heb ik mezelf een kit cadeau gedaan. Voor ik de DNA test liet doen, wist ik één ding zeker. Het zou verrassend worden (en dat werd het inderdaad).

Privacy en online DNA-testen

De reden waarom veel mensen huiverig tegenover zo’n online DNA test staan, is dat je niet weet wat er met je data gebeurt. Terecht wel. Kijk, ik dacht in alle onbescheidenheid dat als ze me willen klonen, de wereld daar niet per se slechter van wordt; liever dan bepaalde regeringsleiders zullen we maar zeggen. Ik heb vooraf de voorwaarden gelezen en zag dat ik de enige eigenaar blijf van mijn (ruwe) DNA gegevens – iets wat Chief Science Officer van MyHeritage, professor Yaniv Erlich, onderschrijft in dit heldere artikel. Waar ik vervolgens minder bij stilstond, is dat mijn DNA zelf (de afname van het speeksel dus) niet wordt genoemd in dit verhaal.

Zoals die dingen gaan, zijn de bedrijven die je DNA testen in commerciële handen. Dat betekent dus ook dat hun overeenkomsten waterdicht zijn – in het voordeel van het bedrijf uiteraard – en dat hier geen onafhankelijke, Nederlandse controlecommissie op zit. Lang verhaal kort, ik denk bij nader inzien dat ze nog steeds de mogelijkheid hebben om mijn DNA zelf te kunnen verpatsen aan de hoogste bieder (ongetwijfeld uit de medicinale hoek).

Ben ik hier blij mee? Niet helemaal. Ik sta er maar gewoon niet te lang bij stil; het is nu toch al gebeurd en ik heb de uitslag die ik graag wilde. Bovendien wist ik waar ik aan begon. Amerikaanse bedrijven zijn de Nederlandse niet, dus ik besefte op het moment van testen dat ze vast wel een maas in de wet zouden kunnen vinden. Met dat risico ging ik akkoord toen ik mijn sample inzond.

Hoe werkt een online DNA test

Online maak je de keus: wil je een test doen op basis van etniciteit en/of je DNA laten testen op gezondheidsrisico’s. Zelf koos ik alleen etniciteit, omdat ik vond (en vind) dat je aan risico’s weinig hebt. Dan ga je je straks misschien nog zorgen maken om zaken die slechts een mogelijkheid zijn. Want dat je een verhoogde kans hebt op Alzheimer, om maar iets te noemen, betekent niet dat je het daadwerkelijk krijgt op latere leeftijd.

Nou ja, lang verhaal kort: ik bestelde voor iets van € 70-80,00 een DNA test die me zou gaan vertellen waar mijn voorouders vandaan komen (tot zo’n 10 generaties terug). Enkele dagen later ontving ik een kit met daarin een wattenstaafje en een retourenvelop. Die moest ik nog wel frankeren. Het op de post doen vond ik trouwens nog best spannend: wat als iemand mijn DNA zou kwijtraken of onderscheppen? Ja, ik heb een nogal grote fantasie met een tikje fatalistische inslag. Heel irritant.

Gebeurde natuurlijk niet. Ik ontving een mailtje met daarin de mededeling dat ik de status van mijn DNA kit kon volgen via de website. Een maand later kreeg ik de uitslag per mail.

De uitslag van mijn DNA test

Kom maar door met dat tromgeroffel!

In mijn mailbox stond dat de uitslag binnen was, enkele weken later. Zenuwachtig opende ik de link, terwijl er van alles door mijn hoofd schoot. Wat zou het gaan betekenen? Ik kwam eerst op een pagina terecht met de sterrenhemel op de achtergrond. Dat maakt het allemaal extra spannend. Ro en onze oudste zaten naast me, volgens mij net zo nieuwsgierig als ik.

Ik klikte op ‘Laten we beginnen’ en daar verscheen de wereldbol in beeld. Hij draaide en zoomde in op mijn grootste etniciteit: 59,3% Noord- en West-Europees. Let wel: hier had ik nog steeds hoop op een spannende uitslag, want die 59,3% betekent dat je nog altijd 40,7% kan verdelen over van alles. Dat ‘van alles’ bleek uiteindelijk Scandinavisch te zijn: Denemarken, Noorwegen en Zweden. Tot zover mijn illusies. Tegenwoordig roep ik maar stoer dat ik nog van de Vikingen afstam. Dan lijkt het nog iets 😉 En ik besef inmiddels ook dat het toch een verrassing werd – al was het een andere dan waar ik zelf aan dacht.

Wat ik hiermee kan? Niet veel. Het verklaart hoogstens de felblauwe ogen van mijn ene opa, de rossige baard van de ander en het donkerblonde haar van onze middelste dochter misschien. Tegelijkertijd doet mijn verhaal het goed op feestjes en partijen, want hoewel niet iedereen zo’n test zou willen laten afnemen, fascineert het bijna iedereen.

Werkt het naar behoren?

Volgens mij wel. Natuurlijk kan je DNA niet heel specifiek worden getest op een directe regio – Nederland is bijvoorbeeld geen aparte etnische achtergrond. Toch kreeg ik mailtjes met matches waarin verre familieleden voorkwamen, zoals een achterneef van mijn opa. In die zin kloppen de gegevens wel. De exacte achtergrond van ons DNA zal vast ook wel kloppen, al vind ik het stiekem ergens wel jammer dat het niet exotischer wordt dan dit.

Verder vond ik het een fijn systeem. Je krijgt je uitslag binnen, alles is helder en als je wil kan je een betaald abonnement nemen en daarmee meer inzicht krijgen in je achtergrond. Op eigen risico trouwens, want er zijn ook verhalen bekend waarin iemands vader toch geen biologische verwant bleek…

Ik ben benieuwd of jullie weleens zo’n test hebben laten doen en wat het jou opleverde. Of misschien ben je bezig met je stamboom, wil je absoluut geen online DNA test laten doen – laat het me weten in de reacties!

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Dit artikel is puur gebaseerd op mijn ervaring en geen samenwerking.

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven