Als je bekend bent met de Vrije School zijn de jaarfeesten je niet vreemd. Voor wie hier nog weinig van weet, staat hieronder een overzicht van alle jaarfeesten die horen bij de winter: Kerstmis, Driekoningen, Maria Lichtmis en Carnaval. Het overkoepelende thema in deze periode is licht, wijsheid en voorbereiden op nieuw leven. De jaarfeesten bieden in zijn geheel houvast en laten je leven met de seizoenen. Van het openbloeien en de vruchtbaarheid in de lente tot rust en bewustwording in de herfst.
Jaarfeesten in de winter
Kerstmis
- Kleur: donkerblauw
- Datum: 24, 25 en 26 december
- Thema: bezinning, stilstaan en voorbereiden
Kort na de zonnewende (21 december, de kortste dag van het jaar) worden de dagen weer langer. Tijdens kerst staan we stil bij het licht, vieren we door samen te komen en staan we stil bij (innerlijke) vrede. In dit kader staan christenen heel bewust stil bij de geboorte van het kindje Jezus, die op kerstavond in de kerststal ‘geboren’ wordt.
Kerstavond is ook het begin van de twaalf heilige nachten. Van oudsher stond de mens tijdelijk ‘stil’ in deze periode – ter voorbereiding van het nieuwe jaar. Dit heeft niet alleen een christelijke oorsprong, maar ook bij de oude Germaanse volkeren. Deze twaalf nachten zijn op spiritueel vlak erg belangrijk. In deze periode kan je ervoor kiezen om je voor te bereiden op het nieuwe jaar: twaalf nachten als symbool voor de komende twaalf maanden. Neem hiervoor de tijd door apart te gaan zitten, je dromen op te schrijven, beschrijven of tekenen wat je wensen zijn en bijvoorbeeld wierook te branden – iets dat ook bij deze periode hoort.
Driekoningen
- Kleur: helderblauw
- Datum: 6 januari
- Thema: inzicht, verbinding
De drie wijzen uit het Oosten, Balthasar, Casper en Melchior, kwamen naar Jezus met drie geschenken: mirre, wierook en goud. Dit is bovendien de laatste van de twaalf bovengenoemde nachten. Het moment waarop je kunt terugblikken op wat je de afgelopen dagen hebt voorbereid voor komend jaar én waarop je vooruit kijkt: de epifanietijd. Opnieuw een moment van bezinning dus. Vanuit de Christelijke traditie kun je op deze datum bovendien je huis (laten) zegenen.
Een echte traditie is het eten van de Driekoningencake waarin een boon verstopt zit. Wie hem vindt, mag die dag de koning zijn. Verder is het de laatste dag waarop je nieuwjaarswensen ‘mag’ overbrengen en is het tijd om uiterlijk vandaag de kerstboom op te ruimen. Hoe dan ook staat het Driekoningenfeest vooral symbool voor inzicht, de menselijke deugd en verbinding. Door die elementen te gebruiken voor een dieper (zelf)inzicht, kan je bijvoorbeeld vanuit jezelf nadenken over hoe je het komende jaar wil gaan beleven.
Maria Lichtmis
- Kleur: lichtblauw
- Datum: 2 februari
- Thema: moeder Aarde draagt het licht op aan de schepping (?)
In de kern staat Maria Lichtmis voor de ‘hergeboorte’ van het licht: de dagen worden langzaamaan weer wat langer en het leven komt terug in de wereld (denk aan dieren die uit hun winterslaap komen). We staan hierop bovendien stil bij de ‘zuiveringsmaand’ februari. Dat zie je terug in de natuur, maar ook voor mensen is het belangrijk om je (huis) te zuiveren. Tijd voor een nieuwe fase: dat voel je aan alles. Wil je graag meer voorspoed? Dan is dit hét moment om pannenkoeken te eten (dat is natuurlijk sowieso geen straf).
Je kunt tijdens Maria Lichtmis letterlijk een kaarsje aansteken en een wens bedenken voor het komende jaar, maar ook op je gemak gaan zitten en kijken welke wensen je hebt. Dit is dan ook een moment om je doelen duidelijk te maken en het huis schoon te maken: je maakt jezelf hiermee klaar voor het komende jaar.
- Kleur: lichtblauw/lichtgroen
- Datum: zeven weken voor Pasen
- Thema: voorbereiden op de Vastentijd
Voor de katholieke vastenperiode ingaat, wordt er goed gefeest tijdens carnaval. Je mag anderen een beetje op de hak nemen, je draagt verkleedkleding en maakt je los van de verplichtingen die je de rest van het jaar hebt. Symbolisch kan je dit zien als jezelf losmaken van wat moet en jezelf vrij voelen.
Tijdens de vastenperiode is het gebruikelijk dat je je, net als bij de Islam gebruikelijk is, dingen ontzegt om dankbaarheid te voelen voor wat je doorgaans wel hebt. Dat kan het eten van vlees zijn, minder online gaan of bijvoorbeeld bewust afstand nemen van een slechte gewoonte.
Hoe kan je de jaarfeesten in de winter gebruiken voor je eigen bewustwording?
In het geval van de winterse jaarfeesten draait veel om afsluiten en voorbereiden: aan de ene kant zeg je het oude jaar gedag, aan de andere kant verwelkom je het nieuwe jaar als een onbeschreven blad vol kansen. Hoe ga je dit invullen? In de periode van kerst, de twaalf heilige nachten en driekoningen kan het helpen om hier dagelijks een moment voor te nemen en na te denken over wat je precies zou willen. Steek een fijne geurkaars aan, gebruik je creativiteit en plak, schrijf en/of teken je wensen voor komende maanden.
Doordat je hier bewust mee bezig bent, krijg je ook meer inzicht in je wensen. Daaruit kan je eventueel je goede voornemens halen, maar dat hoeft natuurlijk niet. Het kan ook de basis zijn voor je doelen – om maar iets te noemen – of om bewuster in het leven te staan en meer uit jezelf te halen. Met Maria Lichtmis begin je aan het nieuwe jaar, tijdens carnaval mag je feesten. De Vastenperiode kan vervolgens opnieuw een (spirituele) periode van bezinning zijn.
Vind jij het prettig om de Jaarfeesten in de winter op deze manier te beleven? Ga je bijvoorbeeld tijdens de Twaalf Heilige Nachten de tijd nemen om tot rust te komen? Laat ons weten in de reacties wat jouw plannen zijn.
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
