Als je bekend bent met de Vrije School is de term ‘jaarfeesten’ je niet vreemd. Voor wie hier minder van weet, staat hieronder een overzicht van alle jaarfeesten die horen bij de herfst: Michaël, Sint Maarten, Sint Nicolaas en Advent. Het overkoepelende thema in deze periode is bewustwording, streven naar het goede en samen delen – ofwel: het licht zijn in een wereld die, met zijn korte dagen, letterlijk donkerder wordt.
De jaarfeesten bieden in zijn geheel houvast en laten je leven met de seizoenen. Van het openbloeien en de vruchtbaarheid in de lente tot rust en bewustwording in de herfst.
Jaarfeesten in de herfst
Michaël
- Kleur: rood
- Datum: 29 september
- Thema: moed, dankbaarheid
Het eerste jaarfeest in de herfst vindt plaats op 29 september. Op deze dag draait alles om aartsengel Michaël: de belichaming van de strijd tegen het kwaad en bewustzijn van het goede. In de natuur zie je intussen dat de zomer voorbij is. Groenten en fruit zijn geoogst, bladeren weer beginnen te verkleuren en van de bomen vallen, uitbundige bloemen verdorren en dieren maken zich op voor de kou in de winter. Er heerst een bepaalde rust als je naar buiten gaat.
Toch staat niets stil. Waar de bomen langzaam kaler worden en bepaalde planten hun blad verliezen, maakt alles zich ook alweer klaar voor de volgende lente. In het geval van de mens maak je na de zomer vaak beslissende keuzes en begin je aan een nieuwe start, met oog op de toekomst. Hierin maak je, net als Michaël, de afweging tussen wat nu juist is voor jou en wat niet. Daar is moed voor nodig: durf jij de keuzes te maken die je nodig hebt? 3
Je kunt stilstaan bij dit jaarfeest op verschillende manieren. Met kleine kinderen vier je de dankbaarheid voor wat de natuur je geeft met bijvoorbeeld zelfgemaakte appelmoes en drakenbrood. Oudere kinderen kan je voorlezen over hoe Michaël de draak (symbool voor het kwaad) temde en samen brood bakken. Voor jezelf kun je dieper ingaan op de keuzes die je wil maken voor de komende periode. Op welke manier wil je het juiste doen en de balans bewaken tussen goed en kwaad?
Sint Maarten
- Kleur: donkerrood, bruin
- Datum: 11 november
- Thema: delen met elkaar
Het eerste lichtjesfeest in aanloop naar kerst is Sint Maarten. De dagen worden korter en donkerder en we zoeken samen de knusheid op van het licht in huis. Het verhaal van Sint Maarten draait om delen met elkaar, waarbij je leert hoe je dat kunt aanpakken zonder zelf iets te kort te hoeven komen. Het feest wordt vaak gevierd met een lampionnenoptocht (knolletjes of uitgeholde pompoenen met een kaarsje erin).
Symbolisch gezien is dit ook een periode waarin je zelf licht kunt schenken aan een ander. Als je graag bewust wilt stilstaan bij dit jaarfeest, dan kan je nadenken op welke manier je kunt delen. Misschien door je tante een lief kaartje te sturen, door een donatie te schenken of simpelweg klaar te staan voor wie dat nu nodig heeft. Van wat overblijft van de uitgeholde knollen en pompoenen kan je soep maken voor de kinderen.
Sint Nicolaas
- Kleur: donkerrood, bruin
- Datum: 6 december
- Thema: spiritualiteit, zelfinzicht
Sint Nicolaas is het tweede lichtjesfeest. Deze wordt binnen de vrije school wel iets anders gevierd dan misschien gebruikelijk; soberder en bewuster. De kernboodschap is vooral dat je streeft naar het goede in jezelf. We kennen dat nu als verhalen over de roe en mee in de zak naar Spanje, maar van oorsprong draait het vooral om zelfinzicht. Vandaar ook de surprises met bijbehorende gedichten, waarin je soms een spiegel voor krijgt.
Als je dit jaar op een andere manier invulling wil geven aan het Sinterklaasfeest, dan kan je ervoor kiezen om bijvoorbeeld duurzame cadeaus te geven. Denk aan handzame krijtjes van bijenwas, wol en een weefraam, mooie verf van natuurlijke oorsprong of houten speelfiguren. Voor jezelf kan je stilstaan bij de zelfreflectie die anderen je bieden met de surprises en blijven streven naar het goede. Dit past ook heel goed bij de sfeer van het seizoen: de winter nadert, je denkt dieper na over wat je nu wil en of alles in je leven nog bij die richting hoort.
Advent
- Kleur: donkerblauw
- Datum: begint op de vierde zondag voor kerst
- Thema: spirituele bewustwording, hoop
De laatste vier weken voor het kerstfeest noemen we advent. Je kunt hier invulling aan geven met behulp van een adventkalender, maar ook op een andere manier aftellen. Ze noemen dit ook wel de ‘stille tijd’, omdat we steeds meer naar binnen keren. We zoeken vaker onze huiskamer op en, met het neerzetten van de kerstboom en het branden van kaarsjes, ook het licht in de duisternis.
Traditioneel mag je wekelijks een kaars aansteken die in de adventkrans staat. Kinderen hebben op die manier een bepaalde houvast om te weten hoelang het nog duurt voor kerst begint. In de adventperiode zie je bovendien vaak dat mensen heel bewust stilstaan bij de afsluiting van het oude en de start van het nieuwe jaar. Hierbij hoort ook een spirituele bewustwording: nadenken over wat je nodig hebt, je voornemens en hoop. Net zoals in de natuur van alles gebeurt op weg naar het nieuwe leven in de lente, zo gebeurt er bij de mens ook van alles.
Hoe kan je de jaarfeesten in de herfst gebruiken voor je eigen bewustwording?
In de herfstperiode zijn de jaarfeesten vooral gericht op het naar binnen keren. Je gaat steeds meer de diepte in. Zo zoek je naar de tegenstellingen in je karakter, hoe je licht in de wereld kunt brengen en kijk je waar je verbeterpunten (en dus voornemens) liggen voor het komende jaar. Gaandeweg zal je dus meer stilstaan bij vragen als:
- Welke eigenschappen van mezelf waardeer ik?
- Waar wil ik komend jaar aan gaan werken?
- Hoe ga ik dat aanpakken?
- Wie kan me daarbij helpen?
Dat we meer naar binnen keren, betekent niet dat we dat alleen doen. We vieren de herfstperiode samen met de mensen om ons heen, doen goede daden (Sint Maarten) en proberen onze goede kant te laten zien (Sint Nicolaas). Tot slot start je met de adventperiode de aanloop naar het kerstfeest.
Het kan in deze tijd fijn zijn om een dagboek bij te houden waarin je opschrijft hoe je je voelt. Ook meditatie, je terugtrekken en je agenda leegmaken kunnen hierbij passen. Zoek de warmte en het knusse op van je eigen huis: extra warme sokken, een zachtgebreide trui, plaidje over je benen, herfstthee (kruidig, met kaneel, steranijs of gember en sinaasappel), kaarsjes en een goed boek. Wees lief voor jezelf en gun je de ruimte om stil te staan – net zoals de herfstperiode – zodat je weer energie kunt opdoen voor straks.
Was jij al bekend met de jaarfeesten? Is het iets dat bij je past of wat je weleens zou willen uitproberen?
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
