Is houten speelgoed echt beter dan plastic?

Houten speelgoed wordt steeds populairder en niet zonder reden. Zo zou het beter zijn dan plastic en veiliger voor je kindje. Of dat echt zo is? Wij gingen op onderzoek uit. In dit artikel vind je interessante informatie over houten speelgoed (tegenover plastic), we vertellen wat de voordelen zijn voor je kindje en waar je mooi duurzaam speelgoed kan vinden.

Is houten speelgoed beter dan plastic?

Plastic speelgoed en de impact op het milieu

Eigenlijk kunnen we hier kort over zijn. Ja. Houten speelgoed is per definitie beter voor je kindje dan plastic, om meerdere redenen. Zo heeft de grondstof voor houten speelgoed in principe zijn pure vorm (hout blijft hout), terwijl plastic een kunststof is die we maken vanuit een andere grondstof (fossiele brandstoffen). Omdat plastic niet afbreekbaar is in de natuur, levert het milieuschade op.

Als alternatief zie je de laatste jaren steeds meer bio-plastic opkomen. Speelgoed dat is gemaakt van afbreekbaar bio-plastic is een goed alternatief voor de gewone plastic variant. Een voorbeeld hiervan is BiOBUDDi: plastic bouwblokken die qua stevigheid en vorm te vergelijken zijn met DUPLO maar uiteindelijk een minder grote impact hebben op het milieu.

Lees meer over plastic en de impact op het milieu in NPO Kennis: wat is plastic en hoe maak je het?

Is houten speelgoed altijd goed?

Houten speelgoed is een verantwoorde keus. Tegelijkertijd is het ook erg duur. Dat heeft te maken met de grondstof (hout is duurder dan plastic) en soms met het feit dat houten speelgoed (gedeeltelijk) handwerk is. Het productieproces is bovendien minder massaal dan bij plastic. Online kan je echter, bijvoorbeeld bij ‘ome Ali’ ook goedkopere varianten vinden van houten speelgoed dat in het Westen wordt geproduceerd voor veel hogere prijzen.

Let erop dat dit goedkopere speelgoed niet altijd voldoet aan de eisen die we hier stellen aan:

• Ingrediënten van de verf waarmee het wordt gekleurd
• De veiligheid van het speelgoed (op het gebied van losse onderdelen, bijvoorbeeld)
• Het productieproces en de veiligheid voor werknemers

Om die reden is het verstandig toch iets meer uit te geven. Het heeft natuurlijk ook een voordeel dat het duurder is: je komt minder snel om in de ‘rommel’, omdat je wat langer moet sparen. Bovendien kan je daardoor ook makkelijker verzinnen wat je kan halen voor komende verjaardag of de feestdagen in december.

Waar kan je op letten als je (verantwoord) houten speelgoed wil kopen?

• Welke lijm- en verfsoorten zijn er gebruikt? Wanneer je kindje de wereld nog verkent met zijn mond, is het erg belangrijk dat hier geen schadelijke stoffen in zitten. 
• Kies voor speelgoed dat gemaakt is van gecertificeerd hout. Zo weet je dat bij de bomenkap bewust is gekeken naar het milieu. 
• Ga naar een betrouwbare (web)winkel en kies voor merken die transparant zijn over hun (fairtrade) productieproces, zoals Grimm, Little Dutch en Wobbel.

Fijne merken met mooi houten speelgoed

Grimm Het bekendste speelgoed van Grimm is de prachtig gekleurde regenboog en stapeltorens. Daarnaast heb je tegenwoordig ook ballen of deze mooie Rainbow Friends: houten poppetjes die passen bij de regenboog.

Little Dutch Hoewel speelgoed niet bedoeld is als verfraaiing van je interieur, geldt dat wel voor de prachtige spullen van Little Dutch. Het merk gebruikt geen giftige verfstoffen en heeft een breed assortiment in houten speelgoed, van een vormenstoof en houten garage tot compleet keukentje.

Wobbel Het wobbelboard is goed voor de motoriek, ideaal om lekker in te luieren en prachtig duurzaam speelgoed dat lang meegaat. Het is prijzig, maar enorm veelzijdig en gaat lang mee: vanaf jonge leeftijd tot zelfs 100 kg. Dus ook jij kan er nog even op gaan staan en oefenen met je balans!

Als je twijfelt, is dit artikel van de Consumentenbond ook erg handig. Hierin staat een lijst met eigenschappen waarop je kunt letten als je houten speelgoed koopt.

Wat zijn de voordelen van houten speelgoed?

Hout is beter voor het milieu

Hout is een duurzame grondstof. Het gaat langer mee dan plastic en kan, mits bewerkt met natuurlijke stoffen of onbewerkt, worden afgebroken en teruggegeven aan de natuur. Daarnaast bevat houten speelgoed geen gevaarlijke stoffen. Die ontstaan ook niet tijdens het productieproces. Dus in meerdere opzichten heeft houten speelgoed een minder grote ecologische voetafdruk dan plastic.

Beter voor de motoriek

Met houten speelgoed stimuleer je de motoriek. Dat komt doordat hout een natuurlijk gewicht heeft: een groot stuk speelgoed weegt meer dan een poppetje. Je kind voelt dat ook en leert aan de hand daarvan verschillende grootten onderscheiden, maar ook inschatten hoe zwaar iets ongeveer zal zijn. Dit is heel anders dan plastic: een kleine auto weegt niet zoveel minder dan een kruiwagen om mee buiten te spelen. Beide kan je met één hand tillen.

Houten speelgoed stimuleert de fantasie meer

Anders gezegd is houten speelgoed niet ‘voorgekauwd’: er zitten geen batterijen in, het maakt geen geluid van zichzelf en het verhaal eromheen mag je zelf gaan bedenken. Het prikkelt daardoor de fantasie meer dan plastic speelgoed. Hout is door deze eigenschap ook uitermate geschikt voor open ended spel, waarmee je elke keer weer iets anders kunt beleven.

Uitzondering zijn bouwblokken, zoals Lego, Duplo en BiOBUDDi

Hout is duurzaam speelgoed

Waar bepaalde soorten plastic speelgoed makkelijk kapot gaat, zijn werking verliest of niet leuk meer is (stevige poppen en Barbie uitgezonderd), gaat houten speelgoed lang mee en blijft leuk om mee te spelen. Een poppenhuis is tijdloos, kan jaren in de familie blijven en van ouder op kind worden doorgegeven.

Houten speelgoed is bovendien over het algemeen stevig en van goede kwaliteit, terwijl plastic regelmatig makkelijker kapot gaat: een plastic schepje dat sneuvelt op het strand, de goedkope knikkerbaan die bij uitpakken al niet goed meer past en daardoor wordt weggegooid of de tractor die zijn wiel verliest. Je gooit het dus makkelijker in de prullenbak, terwijl het bij hout vaak nog wel te maken is als er iets vanaf breekt. Zo niet, is er ook geen man overboord, omdat het een natuurlijk materiaal is.

Geen overprikkeling

Zeker speelgoed met licht en geluid lijkt aantrekkelijk voor kinderen. Hun aandacht gaat ernaar toe en ze raken gefascineerd door alles. Toch brengt het ook onrust mee. Kinderen die hier gevoelig voor zijn, kunnen al vanaf de babyleeftijd een bepaalde overprikkeling ervaren. Ze zijn dan op andere momenten huileriger en vallen minder makkelijk in slaap.

Houten speelgoed heeft geen knopjes die zorgen voor geluid of andere toeters en bellen. Dat maakt het rustiger om mee te spelen, wat weer een positief effect kan hebben op de gemoedstoestand je kindje als hij hier gevoelig voor is.

Fijne webwinkels waar je mooi houten speelgoed kan kopen

Onderstaand lijstje is op eigen risico. Eenmaal op de webshop wil je het liefst alles hebben!

• Reiger en de Raaf (hebben ook een mooi Instagramaccount vol inspiratie en ideeën over hoe je het speelgoed kunt toepassen)
• Ilovespeelgoed heeft veel meer dan alleen houten speelgoed, maar zeker ook veel mooie items van merken als Grapat en Grimm
• Houtspel waar je niet alleen prachtig duurzaam houten speelgoed vindt; het bedrijf doet zelf ook veel aan recycling en het verminderen van haar eigen ecologische voetafdruk

Is plastic speelgoed dan echt verschrikkelijk?

Speelgoed van plastic is niet per definitie slecht voor je kind. Zo kunnen ze veel leren van dat ene (hysterisch) zingende ‘boek’. En ook een babypop of Barbie is niet van hout, maar gaat vaak generaties lang mee zonder dat het speelplezier minder wordt. Daarnaast zijn er een aantal zaken waar je op kunt letten als je verantwoord plastic speelgoed wil kopen:

• Koop geen zacht plastic. Deze bevatten weekmakers (ftalaten) en zijn niet goed voor de gezondheid en het milieu. Een aantal van deze weekmakers zijn daarom inmiddels wettelijk verboden in Nederland. Het nadeel is wel dat niet alle zachte kunststoffen schadelijk zijn. Als leek is het erg lastig te bepalen: zijn de razend populaire L.O.L. Surprise poppen bijvoorbeeld wel goed? En hoe zit het met die zachte dino van de speelgoedwinkel?
• Let erop dat de plastic producten die je koopt BPA-vrij zijn. Ook deze kunnen schade toebrengen aan kleine kinderen.
• Goedkoop is duurkoop. Niet alleen voor jou, maar zeker ook voor de natuur (en waarschijnlijk jonge kinderen aan de andere kant van de wereld). Daarbij gaat goedkoop plastic speelgoed vaak snel kapot en is de kans groot dat de producent het minder nauw heeft genomen met mensenrechten en milieuvoorschriften: het is niet voor niks zo goedkoop.

Goede alternatieve grondstoffen voor plastic zijn rubber en siliconen.

Kortom, houten speelgoed is in meerdere opzichten beter dan plastic: voor het milieu, maar ook voor de gezondheid en de motoriek van je kind. Bijkomend voordeel: omdat veel houten speeltjes duurder zijn dan de kunststof variant, koop je minder en maak je je kind uiteindelijk gelukkiger. Hebben jullie veel hout in huis? Of toch ook veel plastic?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Dit artikel bevat een of meerdere affiliate links. Van elke aankoop die je doet via deze link(s) krijgen wij een klein percentage. Jij betaalt hiervoor uiteraard niets extra’s, maar je helpt ons een klein handje. Daarbij doen we regelmatig een donatie aan goede doelen als De Voedselbank, het Alzheimer Fonds of KWF. Mocht je dus een aankoop doen, dan willen we je hierbij heel graag bedanken!

©Rawpixel.com – Shutterstock