Hoe vertel je het geheim van Sinterklaas aan je kind?

Op een gegeven moment gaat je kind meer kritische vragen stellen of merk je dat klasgenoten al meer weten over het geheim van Sinterklaas. Het is dan tijd om zelf aan je kind op te biechten dat Sinterklaas niet bestaat. Best een spannend moment, want wat nu als hij hartstikke kwaad wordt dat je hebt gelogen? Pedagoge Melissa Holleman werkte mee aan onderstaand artikel. Zij legt uit welke ontwikkelstadia kinderen doormaken en hoe je daarop kunt inspelen. Verder vind je praktische tips om het geheim van Sint in te leiden.

Het grote geheim van Sinterklaas

Hoewel het nog maar begin september is, liggen de kruidnootjes in de supermarkt en hebben ze in een onbewaakt ogenblik de Sinterklaasseries op Videoland herontdekt. Dus terwijl de temperaturen buiten nog ergens tussen de twintig en soms dertig graden schommelen, zitten wij alweer vrolijk in de Sintsfeer.

Toch merk ik dat de meiden steeds vaker kritische vragen gaan stellen. Hoe zit het met roetveegpieten? Waarom waren de Pieten vroeger zwart? En hoe zit het met cadeaus die door de schoorsteen zouden komen, terwijl onze oudste neefjes in een flat wonen? Ze zijn bovendien razend nieuwsgierig naar wat dat grote geheim van Sinterklaas toch is, waar iedereen het steeds over heeft.

Aangezien het gros van groep 5 bij aanvang van dit schooljaar nog heilig geloofde, twijfelden we of we het nu moesten vertellen. Toch is het tijd. Komende Sinterklaas gaan ze namelijk surprises maken en gedichten schrijven voor elkaar en verandert de invulling van het Sinterklaasfeest op school. Van mezelf weet ik ook dat ik in groep 5 te horen kreeg dat hij niet bestond. En dus begon ik afgelopen week een ongemakkelijk gesprek over het grote Geheim van Sinterklaas.

Melissa: ‘Vanaf een bepaalde leeftijd gaan kinderen vragen stellen bij deze periode. Dat levert nieuwe uitdagingen op als ouder: wanneer ga je het geheim van Sinterklaas met je kind(eren) bespreken, hoe zal hij of zij dit ervaren? Ieder kind reageert op zijn eigen manier. De één heeft al vlot door dat bepaalde details niet kloppen, de ander wil juist vasthouden aan dat oeroude verhaal, omringd door gezelligheid en natuurlijk cadeautjes. Voor je het geheim gaat vertellen, is het goed om onderstaande ontwikkelstadia in je achterhoofd te houden.’

Ontwikkelstadia van jonge kinderen

Peuters en kleuters: magisch denken

Kinderen gaan verschillende ontwikkelstadia door. Tot een jaar of zes à zeven kunnen zij nog magisch denken. Dit houdt in dat je kindje gelooft wat anderen hem bijbrengen en aanneemt wat gezegd wordt. Hieronder vallen de verhalen over kaboutertjes, de tandenfee, striphelden, maar ook Sinterklaas. En geef ze eens ongelijk: Sinterklaas en zijn pieten zijn vriendelijk, vrolijk en brengen vaak leuke cadeaus en snoep mee. Wie wil hier nu niet in geloven?

Daarbij is het wonderlijk, maar waar: kinderen geloven wat ze zien. In de praktijk komt dit erop neer dat wanneer iemand zich voor de neus van een peuter of kleuter omkleedt tot Sinterklaas, ze daarna alsnog geloven dat de Goedheiligman voor hun neus staat. Interessant is dit artikel van RTL Nieuws, waarbij vader Gijs zich omkleedt, maar de kinderen alsnog geloven dat hij Sinterklaas is.

Vanaf ongeveer 7 jaar leren kinderen logisch redeneren

Vanaf een jaar of zeven (soms eerder) komt hier verandering in. Kinderen leren rond deze leeftijd namelijk logisch redeneren. Deze fase is voor ouders vaak leuk en spannend, maar ook weleens moeilijk. Je moet toch ‘gedwongen’ afscheid nemen van de mooie verhalen. Als ouders kun je nu twee dingen doen met betrekking tot Sinterklaas: je laat het op zijn beloop en kijkt wanneer je kind er zelf achter komt (bijvoorbeeld op school of doordat hij het zelf ontdekt) of je gaat het gesprek met hem aan. In dat laatste geval vertel je dus op een geschikt moment zelf het Grote Geheim.

geheim van sint vertellen wanneer

Op welke leeftijd vertel je dat Sinterklaas niet bestaat?

Er zit niet echt een leeftijdsgrens aan geloven in Sinterklaas. Het is vooral goed om onderliggende vragen en opmerkingen van je kind eruit te pikken. Als hij/zij veelvuldig vraagt hoe het nu zit met de schoorsteen, opmerkt dat Sinterklaas er steeds heel anders uitziet of wanneer je gewoonweg betrapt wordt op het vullen van schoenen, is het handig om te peilen wat hij/zij nu al weet of vermoedt. Hier kan je dan verder op bouwen en er (leeftijds- en ontwikkelingsgericht) makkelijker mee omgaan.

Verder is het goed om het karakter van je kind in acht te nemen. De een kan er nu eenmaal beter mee omgaan als je hen laat geloven in een magisch sprookje dan de ander, die wellicht woest is dat je hebt gelogen. Kijk verder ook naar de ontwikkeling binnen de klas en vraag eventueel aan de andere ouders of de rest van de klasgenootjes nog gelooft. In een klas waar bijna iedereen nog heilig overtuigd is van Sints bestaan, zal je minder snel praten over Sints geheim dan als de helft al weet dat hij niet bestaat.

Hoe vertel je dat Sinterklaas niet bestaat?

Kijk goed naar het karakter van je kind

De een vraagt er zelf naar, waarbij je kan vertellen dat hij inderdaad niet bestaat. Een ander zal je rustiger en voorzichtiger moeten benaderen en iets meer inleiding moeten geven. Omdat geen kind hetzelfde is, zal je bij je verschillende kinderen ook misschien een andere aanpak hanteren. Onderstaande punten kunnen je helpen bij een iets rustigere introductie van het Sinterklaasgeheim.

Stel wedervragen

‘Mama, deze Sinterklaas heeft hele harige armen,’ merkte mijn toen zesjarige dochter scherp op, ‘die op tv heeft dat niet.’ Ai! Ik had even geen idee wat ik hierop moest zeggen. Moest ik nu al het hele verhaal uit de doeken doen? Enigszins twijfelend vroeg ik maar gewoon terug hoe ze zelf dacht dat dit verschil kwam. Ze haalde haar schouders op. ‘Dit is natuurlijk gewoon een hulpsinterklaas.’ Vanaf dat moment maakte ze dit onderscheid vaker, maar het geloof bleef nog wel even.

Door wedervragen te stellen, leer je niet alleen wat je kind al weet, maar kunnen ze zelf beredeneren hoe het verhaal waarschijnlijk in elkaar steekt. De een zal zichzelf overtuigen dat het verhaal klopt, een ander komt tot de concluderende vraag: ‘Bestaat Sinterklaas eigenlijk wel?’ Daar kan jij dan op inhaken met het geheim van Sinterklaas. Liegen is niet verstandig. Ze twijfelen immers nu en dan kan liegen wel leiden tot flink verdriet of woede als ze ontdekken dat het hele verhaal niet klopt.

Kinderen nemen op wat ze aankunnen

We zaten in de auto en ik was nieuwsgierig in hoeverre ze nu nog geloofde in Sint. Dus ik vroeg naar de kerstman – die niet bestond, want rendieren vliegen niet door de lucht. Daarna de paashaas – die ook niet bestond, want hazen lopen niet rond met mandjes vol eieren. Mijn ietwat cynische: ‘Maar een paard loopt wel op het dak?’ ontging haar gelukkig.

Dit principe geldt voor meerdere zaken. Als een kind de waarheid nog niet wil zien, overtuigt hij zichzelf dat het verhaal toch klopt. En dat is helemaal niet zo erg als we soms denken, zoals je verderop in dit artikel kunt lezen.

Begin met het vertellen van de legende

Een fijne, ‘zachtere’ manier om het verhaal van Sinterklaas in te leiden, is door te vertellen over de legende dat Sint vroeger echt bestond en cadeautjes gaf aan arme kinderen. Vlak voor hij stierf gaf hij het stokje door aan een volgende persoon die Sinterklaas wilde spelen en zo door. De persoon die je tegenwoordig op televisie ziet, is dus niet de echte, maar iemand die acteert dat hij Sinterklaas is om kinderen een fijne dag te geven.

Vervolgens krijg je vanzelf meer ruimte om te vertellen dat de Pieten ook acteurs zijn, zelfs die op televisie en die in de Sinterklaasfilms spelen. Dat jullie de cadeautjes kopen namens Sinterklaas en ervoor zorgen dat ze in hun schoenen terecht komen.

Geef ruimte aan alle emoties

Melissa: ‘Zoals ieder kind een eigen individu is, zal ook geen reactie hetzelfde zijn. Sommige kinderen reageren bijvoorbeeld boos of teleurgesteld. Het is goed hierover te praten, al dan niet op een later tijdstip, om meer duidelijkheid te krijgen of vragen te stellen.’

Wijs op hun leeftijd en verantwoordelijkheid

Hoewel niet ieder kind het leuk vindt om te horen dat Sinterklaas niet bestaat, vinden de meeste kinderen het wel prettig dat ze ‘nu bij de volwassenen horen’. Ze mogen het geheim ook dragen en helpen met kleine klusjes, zoals het neerzetten van de zak cadeaus voor de deur of kloppen en aanbellen als de rest mag opendoen. Op die manier vinden kinderen het vaak toch iets minder erg en voelen ze zich groter, iets dat past bij deze leeftijd: ze willen namelijk ook graag de erkenning groot te zijn.

Vertel ook hoe jij je voelde toen je ontdekte dat Sinterklaas niet bestaat

Misschien reageert je kind wel heftig en herken je de reactie van je kind één op één, waardoor je enorm met hem te doen hebt. Dat kan je prima vertellen. Op die manier voelt je zoon of dochter zich toch iets minder alleen staan en kan je hem of haar misschien zelfs tips geven om het een plekje te geven.

vertellen dat sinterklaas niet bestaat ervaringen van andere moeders

Is het geheim van Sinterklaas schadelijk voor kinderen?

Kinder- en opvoedcoach Tea Adema meent dat dit wel meevalt. Niet alleen zullen ze tot een bepaalde leeftijd toch (enigszins) geloven dat Sinterklaas bestaat, omdat ze het zien – wat op dezelfde manier werkt als het eerdere voorbeeld waarbij een vader zich omkleedde. Daarnaast kan je ook zien als een sprookje dat je meegeeft aan de kinderen. En tot slot twijfelen ze op een gegeven moment zelf; wanneer je hen dan op een rustige manier vertelt dat Sinterklaas niet bestaat, wordt het een bevestiging van hun eigen vermoeden en is het bij de meeste kinderen gewoon prima.

(Bron: RTL Nieuws)

Ervaringen van andere moeders: zo reageerden hun kinderen

Angst voor inbrekers

Birgit: ‘Onze dochter was 5 jaar oud en bang voor inbrekers. Ergens in maart vroeg ze, uit het niets: ‘Maar als inbrekers ons huis niet in kunnen komen, hoe kan Sinterklaas dat dan wel?’ Mijn man en ik hadden vooraf al afgesproken dat we, mocht ze vragen gaan stellen, we niet zouden liegen om haar te laten geloven. Ik vroeg dus eerst hoe zij dacht dat Sinterklaas binnen kon komen. Na even denken wist ze het echt niet.

Toen heb ik haar verteld dat wij de cadeautjes kopen en verstoppen. Ik vertelde ook dat Sinterklaas vroeger echt bestaan heeft en dat wij er elk jaar een leuk feest van maken voor de kinderen. Ik maakte haar ook duidelijk dat het een geheim is dat ouders de cadeaus kopen (en dat Sinterklaas niet bestaat), en dat alleen ouders dat aan de kinderen mogen vertellen. Ze is ondertussen bijna tien en heeft het nooit verklapt.’

Oeps, cadeaus gevonden

Inge: ‘Onze oudste dochter van toen 7 kwam vorig jaar in de kast alle cadeaus tegen. ‘Mama, kom eens kijken wat er is gebeurd! De hele kast ligt vol met nieuw speelgoed dat we allemaal op ons verlanglijstje hebben staan.’ We namen haar apart en vertelden het geheim van Sinterklaas. Ze reageerde heel relaxed en was lichtelijk verbaasd, maar had het aan de andere kant ook al eens gehoord van een klasgenoot.

Door alle commotie ontdekte de middelste de kast vol cadeaus ook. Gelukkig konden we hem nog even wijsmaken dat de Vergispiet was langs geweest. Het Sinterklaasjournaal hielp ons dat jaar onbedoeld, omdat één van de Pieten allemaal fouten maakte. We baalden achteraf wel, want we hadden het liever zelf verteld aan onze oudste, maar aan de andere kant is het prima zo. We kunnen het niet meer terugdraaien.’

Inge schrijft op IngeBeleeft.nl vanuit haar ervaring met HSP – zowel als moeder als binnen het gezin – en geeft handige tips om hiermee om te gaan. In dit artikel lees je hoe je Sinterklaas kunt vieren als HSP gezin.

Allemaal dikke nep

Willemijn: ‘Onze dochter was vier jaar oud en al heel wantrouwig. Aan de andere kant was ze soms heel gespannen als ze dacht dat ze het paard op het dak hoorde. Maar dat jaar zat ze op school en merkte op dat de moeder van een klasgenoot voor (toen nog zwarte) Piet speelde. Ze had het meteen door. Ik haalde haar van school op en zie haar nog zitten op de achterbank: ‘Mam, die Sinterklaas klopt allemaal niet.

Ik heb nog even goed gekeken maar dat is dikke nep!’ Ik merkte aan haar dat ze echt niet om te praten was en vond het prima. Daarna legde ik uit dat we dit verhaal met iedereen verzonnen hebben om een gezellig feest te vieren, maar ook dat ze het niet aan andere kinderen mocht vertellen. Dat is een taak voor de papa’s en mama’s. Verder bleven we gewoon Sinterklaas vieren.’

Ze geloofde me niet gelijk

Marijke: ‘Onze oudste dochter was acht jaar oud en zat toen in groep 5. Ik ben ervoor gaan zitten, maar ze geloofde me niet direct. Daarvoor moest ik haar eerst hele schminktutorials laten zien – en nog was het lastig. De jongste, van toen negen, reageerde er nogal makkelijk op toen ik het vertelde. “Wist ik al.”‘

Wij hebben het geheim van Sinterklaas zelf verteld

Marieke: ‘Onze kinderen geloofden allebei nog in Sinterklaas toen we gingen zitten voor het gesprek. Onze zoon reageerde er eigenlijk heel laconiek op. Mijn dochter flipte echter helemaal en geloofde niet dat wij de waarheid vertelden. Toen ze eenmaal doorkreeg dat we het echt meenden, werd ze heel verdrietig. Inmiddels vindt ze het vooral jammer dat we geen Sinterklaas meer vieren.’

sinterklaas bestaat niet vertellen aan kind

Ons verhaal en de reactie op Sints geheim

“Dus jij wil zeggen dat het hele land liegt?”

De dag dat ik de oudste vertelde dat Sinterklaas niet bestond, staat me nog zo haarscherp bij. Ze stelde al vaker kritische vragen en met de surprises in groep 5 in het vooruitzicht, leek het me niet onverstandig om haar de waarheid te gaan vertellen. Lekker ongemakkelijk, omdat ik geen idee had dit te moeten aanpakken, begon ik haar eerst eens wat vragen te stellen. Hoe zij dacht dat Sinterklaas op het dak reed, hoe Pieten door de schoorsteen gingen en uiteindelijk ook maar gewoon of ze geloofde in Sinterklaas.

‘Ja natuurlijk geloof ik in Sint. Hij komt toch gewoon op televisie?’ Nu hadden we op haar derde ook al eens een discussie gehad over Mega Mindy en dat die niet echt kan vliegen, dus eigenlijk had ik dit antwoord niet verwacht. Maar goed, daar moesten we mee gaan werken. Ik vertelde haar het verhaal van Sinterklaas, hoe hij ooit echt bestond, en dat die mensen op televisie eigenlijk doen alsof ze acteurs zijn om de kinderen te verrassen.

Ze gooide me vervolgens schamper voor de voeten: ‘Dus jij wil beweren dat het hele land doet alsof er iemand op de boot naar Nederland komt en dat al die mensen op televisie acteurs zijn?’ Schoorvoetend kon ik niet anders dan ja zeggen. Ik heb me geloof ik nog nooit zo ongemakkelijk gevoeld, want als je het zo stelt… Tja. Echt boos was ze niet, zeker niet toen ik vertelde dat ze nu bij de grote kinderen hoorde, maar ze bleef het wel vreemd vinden dat mensen zoveel moeite doen om een sprookje tot leven te wekken.

Dus ik kan later geen Piet worden?

Toevallig vroeg Rose een tijdje geleden nog waar je Piet kon worden. ‘Op de Pietenschool natuurlijk,’ antwoordde May – die momenteel helemaal in de ban is van Het Pietendiploma (een Sinterklaasserie op Videoland over de meiden van KADO die hun diploma nog moeten halen). Ik liet het maar zo, want ze nam genoegen met het antwoord en wist meteen wat zij wilde worden als ze later groot was.

Toch begon het langzaam aan me te knagen. Ze zit in groep 5 en hoewel het grootste deel van de klas vorig jaar nog geloofde, kan ik me voorstellen dat meerdere ouders het geheim inmiddels hebben verklapt. Het leek me onhandig als ze straks van een klasgenoot hoort dat hij niet bestaat en tegelijkertijd wilde ik het ook niet middenin alle Sintstress moeten vertellen. Zo kwam het dat we laatst, tijdens een onverwacht moment met zijn tweetjes, het gesprek aangingen.

Ik begon heel verantwoord, vond ik zelf, aan de legende van Sint. Dat hij ooit bestond, maar het stokje doorgaf. Alleen gaandeweg besefte ik dat ik nu alsnog het beeld in stand hield van een bestaande Sinterklaas en dat helpt natuurlijk niet mee. Gelukkig reageerde ze relaxed op mijn verhaal en dus besloot ik verder te vertellen. Over de acteurs en de cadeaus. “Ah, ik snap hem!” onderbrak ze mijn relaas, “Sinterklaas geeft natuurlijk geld aan de ouders zodat die het kunnen kopen.”

Nou goed, dat heb ik toen ook maar gelijk genuanceerd en erbij verteld dat alleen oudere kinderen en volwassenen het geheim kennen – of ze het nog even voor zich wil houden tegenover haar zusje. Ondanks dat ze acuut op springen stond, heeft ze dat vooralsnog wel gedaan. Het enige waar ze nu wel van baalt is dat ze geen echte Piet kan worden als ze later groot is.

Handige boeken over het geheim van Sinterklaas

Vind je het lastig om het gesprek te openen? Dan kan je ook een boek kopen over Sint en aan de hand daarvan beginnen te vertellen.

En nu? Blijf je Sinterklaas vieren?

Dit hangt gedeeltelijk af van je kinderen. Geloven jongere kinderen of neefjes/nichtjes nog in Sinterklaas? Dan kan je voorlopig het feest nog blijven vieren zoals je gewend bent. Op latere leeftijd kunnen deze alternatieven voor Pakjesavond bovendien erg leuk zijn. Anderen kiezen ervoor om het helemaal niet meer te vieren en doen alleen nog aan Kerst. Het is maar net wat jij leuk vindt.

Vanaf welke leeftijd wil jij je kinderen het grote geheim van Sinterklaas vertellen? Of wanneer koos je ervoor om dit te doen? En weet je nog hoe je zelf reageerde toen je hoorde dat hij eigenlijk niet bestaat: was je verontwaardigd of kwam het niet als verrassing? Laat het ons weten in de reacties.

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Afbeeldingen bij dit artikel ©hans.slegers – Shutterstock

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Een gedachte over “Hoe vertel je het geheim van Sinterklaas aan je kind?”"

  1. Wat een nuttige en informatieve post over het delen van geheimen tijdens Sinterklaas! Ik waardeer de handige tips en suggesties die je deelt. Het is altijd een uitdaging om geheimen te bewaren, vooral tijdens dit feestelijke seizoen. Jouw advies zal zeker van pas komen en helpt ons om het mysterie en de magie van Sinterklaas levend te houden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven