Arianne (alias) mailde of ze haar verhaal mocht delen. De relatie met haar eerste echte vriendje drukte namelijk een flinke stempel op haar leven. Zelfs nu ze bijna vijftien jaar verder is, vindt ze het soms nog lastig om de kritische gedachten die haar tweeënhalf jaar beheersten los te laten. Om anderen te waarschuwen, besloot ze te gaan schrijven. “Al is er maar één lezer die zich herkent in mijn verhaal, die te maken heeft met dit soort gedrag, dan hoop ik dat ik haar kan inspireren om op te stappen.” Bij deze. In de week van de mentale gezondheid op De Mamagids hoort ook de nasleep van een slechte relatie, dus besloot ik haar, ondanks alles, hoopvolle verhaal te plaatsen.
“Zou je dat wel nemen?”
Vertwijfeld keek ik naar het koekje in mijn handen. Alsof de vraag niet rot genoeg was, deed hij er nog een schepje bovenop door te benadrukken dat mijn vriendinnen een stuk dunner waren. En dat als ik nog een paar kilo aankwam, hij me niet meer zou moeten. Ik besloot op dieet te gaan, sloeg mijn lunch af en toe over en verloor wat gewicht. Niet dat ik het nodig had met mijn zestig kilo, maar hij vond van wel.
Hij was mijn allereerste echte vriendje; laten we hem Bas noemen. Ik kwam uit een warm nest en hoewel mijn ouders gescheiden zijn, gingen ze altijd respectvol met elkaar om. In een goede relatie, zo leerden ze me, ben je eerlijk tegen elkaar en probeer je elkaar te helpen. Daardoor dacht ik in eerste instantie dat Bas zijn opmerkingen maakte vanuit een soort opbouwende kritiek. Hij begon heel subtiel, maar werd steeds directer en onaardiger – zoals bovenstaand voorbeeld. Wat eerst leek op een soort bezorgdheid, veranderde uiteindelijk in de meest verdrietige relatie die ik ooit met iemand heb gehad.
Bas ging intussen zijn eigen gang. Hij hield nauwelijks rekening met mijn gevoelens, terwijl hij dat andersom wel verwachtte. Als ik bijvoorbeeld uitging met vriendinnen, controleerde hij me vrijwel continu. Nam ik niet op, dan belde hij net zolang tot ik dat wel deed en schold me uit voor alles dat los en vast zat. Wanneer ik thuis bleef, moest ik het niet wagen om contact op te nemen want hij had ‘geen zin in gezeik’.
Nu ik het typ, denk ik ook: waarom bleef ik bij hem? Mijn onderbuikgevoel schreeuwde al vrij vroeg dat het niet helemaal goed zat, maar toch kon ik geen afscheid nemen. Sterker nog, hij was in mijn hoofd gekropen en had me ervan overtuigd dat ik nooit meer iemand anders zou kunnen krijgen. Ik was immers dom, onaardig, zijn vrienden vonden me een verschrikkelijk wijf – nou ja, eigenlijk iedereen die hij kende. Bovendien was ik te dik. Het grootste deel van onze relatie bestond eruit dat ik probeerde hem tevreden te houden, want dan was hij eigenlijk op zijn leukst.
Vriendinnen gaven het op, gaandeweg. Ik begon me voor hem en onze relatie te schamen, praatte er liever niet te veel over. Het vereenzaamt je in zekere zin ook natuurlijk: de buitenwereld vindt dat je weg moet gaan, oordeelt non-verbaal en geeft het ergens op om je te helpen. Dat voelde voor mij toen als een bevestiging: inderdaad, niemand vond me aardig. Zelf ga je over alle denkbare grenzen die je hebt, je schaamt je om dat hardop te moeten toegeven en voelt je kwetsbaarder dan ooit. Hij pakte me op mijn zwakste punt: mijn onzekerheid.
Pas toen ik verliefd raakte op iemand anders en via hem nieuwe vrienden maakte, merkte ik dat dit soort lelijk gedrag helemaal niet normaal is en langzaam maar zeker besefte ik dat ik dit niet verdiende. Hoe naïef dit ook klinkt. Ik kreeg complimentjes van anderen, kreeg aandacht tijdens het uitgaan met vriendinnen… Hoewel het nooit iets is geworden met die ene jongen, is hij mijn reddende engel geweest. Ik pikte steeds minder tot ik klaar was uit de relatie te stappen. De deur sloeg dicht en is nooit meer opengegaan, al kostte het behoorlijk wat tijd voor ik het had verwerkt.
De laatste jaren ben ik me gaan verdiepen in narcisme, hoovering en gaslighting. Nu ben ik allesbehalve een psycholoog en wil geen officiële stempel drukken op de situatie, maar veel van dat gedrag herken ik wel in hem. Met name het proberen me terug te zuigen in de relatie. Dan was ik eindelijk op het punt dat ik dacht er een punt achter te moeten zetten, maar dan zette hij een charme-offensief in en kon ik het toch niet over mijn hart verkrijgen. Hij deed het immers ook niet expres.
Inmiddels ben ik realistisch genoeg om een paar dingen te zien. Allereerst dat hij misschien niet expres mijn hart brak, maar dat dit helemaal niet relevant is. Ja, hij zal een slechte jeugd hebben gehad. Maar iedereen maakt dingen mee, terwijl lang niet iedereen zich om die reden als een eikel gaat gedragen. Mijn empathische vermogen maakte me lange tijd blind voor het feit dat hij zelf verantwoordelijk was voor de keuzes die hij destijds maakte.
Daarnaast is er nog het punt dat ik hem de kans gaf zover te gaan. Hij gedroeg zich verschrikkelijk, maar ík heb nooit een grens getrokken. Het voelt fijn om nu mijn eigen verantwoordelijkheid te pakken en mezelf niet langer te zien als volledig slachtoffer. Waarom? Omdat je dan in een soortgelijke situatie andere keuzes kunt maken. Jij hebt namelijk altijd de keus: neem ik genoegen met dit gedrag? Is dit gezond? Of wil ik het anders?
Na hem kreeg ik bijvoorbeeld een vriendje dat zich ook vreemd begon te gedragen en probeerde mij te kleineren, tussen de regels door. Ik maakte meteen korte metten en verbrak de relatie. Dat voelde zo lekker. Ik weet dat ik mezelf daarmee een paar jaar aan leed heb bespaard; mannen die je zo’n gevoel geven, zijn het niet waard. Die moeten eerst aan zichzelf gaan werken voor ze liefde kunnen geven aan een ander. Daar kan en wil ik hem niet bij helpen.
Bovendien is het onzin als iemand zegt dat je nooit meer een ander kunt krijgen.
Een man zegt zoiets alleen maar uit angst dat je bij hem weggaat. Natuurlijk kan je wel iemand anders krijgen. Iemand die je onvoorwaardelijke liefde geeft, gelijkwaardigheid nastreeft en het belangrijk vindt om jou te stimuleren het beste uit jezelf te halen. Deze persoon is dat duidelijk niet. Daar wil ik nog aan toevoegen dat je altijd nog beter single kunt blijven voor de rest van je leven, dan dat je je leven lang moet vastzitten aan een egocentrische klootzak die jou probeert te controleren.
Spijt heb ik op zich niet van deze donkere periode in mijn leven. Kennelijk moest ik een pittige les leren. Ik heb hem dan ook vergeven. Ik denk dat iedereen handelt vanuit zijn eigen kunnen. Sommige mensen zijn in hun jonge jaren zodanig gekwetst dat ze dat ook bij anderen doen. Dat begrip neemt, als gezegd, alleen niet weg dat zij dit probleem zelf mogen oplossen. Dat ga ik niet voor hen doen. Een relatie hoort evenwichtig, vol vertrouwen, gelijkwaardig en onvoorwaardelijk te zijn. Is het dat niet, dan houdt het voor mij op.
Dank je wel voor het delen van je verhaal, lieve Arianne. Wat fijn dat je er tegenwoordig met zoveel veerkracht op kunt terugkijken en je les eruit trekt. Ik hoop dat je verhaal iemand die het nodig heeft nieuwe inzichten geeft en de kracht om uit een slechte relatie te stappen. Er is licht aan het eind van de tunnel, hoe donker die nu ook lijkt. Heb jij misschien ook iets soortgelijks meegemaakt? Vind je het fijn om je verhaal te delen of een reactie te geven om Ariannes verhaal? Laat dan een (anonieme) reactie achter in de comments.
Liefs, Merel
Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Uitgelichte afbeelding ©fizkes – Shutterstock