Hoe ga je om met het consternatiebureau?

Het consultatiebureau staat ook wel bekend onder de minder vrolijke naam ‘consternatiebureau’: soms kom je hier namelijk met meer zorgen vandaan dan de bedoeling is. Je kind groeit niet volgens de curve, wordt doorverwezen vanwege vermeende oogproblemen of praat nog onvoldoende. Terwijl jouw moederlijke intuïtie zegt dat het wel meevalt, wordt je rotsvaste vertrouwen daarin behoorlijk aan het wankelen gebracht. Hoe ga je nu om met een consternatiebureau? In dit artikel vind je handige tips!

Van leven in stammen tot het CB

Vroeger leefden mensen meer in stamverband. Grootouders en je eigen ouders, ooms, tantes, neven, nichten en je zussen en broers hielpen bij de opvoeding. Een consultatiebureau was niet nodig, omdat je samen het werk deed. Ouders zagen zelf wel of een kind achterliep in de groei of ander gedrag vertoonde dan ze kenden vanuit het leven in de stam. Dat we tegenwoordig een orgaan verkiezen om te beoordelen hoe jouw kind het doet, zonder dat ze hem dagelijks meemaken, is dan ook op zijn minst een wonderlijke ontwikkeling te noemen.

Niet dat ik lijnrecht tegenover het consultatiebureau sta overigens. We leven nu eenmaal in een individualistische samenleving waarbij de zorgtaken vanuit naaste familieleden vaak beperkt is. Bovendien denk ik dat het op zich niet erg is wanneer een professional meekijkt hoe het bij jullie en met je kindje gaat. Alleen geloof ik ook dat niet iedereen geschikt is voor dit werk. De rigide verpleegkundige die de curve als heilig middel beschouwt, bijvoorbeeld. Of de arts die eigenlijk meer van wetenschap dan van de menselijke kant van dit werk houdt. Vanuit dat laatste is de term ‘consternatiebureau’ ontstaan. Omdat ze soms meer zorg opleveren dan bieden.

Waarom consternatiebureau?

De reden dat het consultatiebureau regelmatig gekscherend ‘consternatiebureau’ wordt genoemd, is dat de adviserende rol nog te vaak een bekritiserende houding blijkt in de praktijk. Ouders komen soms onterecht bezorgder thuis dan ze erheen gingen, terwijl er niets aan de hand was. Puur omdat het kind niet meewerkte tijdens een testje of niet exact voldoet aan het gemiddelde. Laat staan wat er gebeurt als je kind afwijkt van de curve. Volgens mij schiet je dan je doel voorbij als organisatie.

Is elk consultatiebureau een consternatiebureau? Nee, zeker niet. Over het algemeen kunnen de meeste medewerkers de regels en voorschriften prima toepassen, hebben ze handige tips en zijn ze dol op baby’s en jonge kinderen. Het imago als streng instituut waar je baby letterlijk én figuurlijk langs de meetlat wordt gelegd, klopt dan niet altijd. Toch voelt het vaak alsof je op audiëntie moet en dat elke mogelijke ouderlijke misstap wordt gerapporteerd. Tijd voor wat tips: hoe ga je als ouder om met het CB als dat vooral ergernis opwekt?

wat doen met het consternatiebureau oplossingen tips
©Trendsetter Images – Shutterstock

Hoe ga je om met het consternatiebureau?

Durf ook kritisch naar jezelf te kijken

Wanneer je net een kindje hebt gekregen, is het ouderschap misschien best spannend. Doe je het wel goed? Waarom lijken die andere moeders het wel allemaal door te hebben? Is het erg als je maar iets doet? Zou je niet elke dag 24/7 moeten genieten? Een advies of zelfs kritiek krijgen op het consultatiebureau kan dan volledig verkeerd vallen. Daarom is het goed om in je achterhoofd te houden dat de medewerkers hun gesprekken met jou doorgaans goed bedoelen. Bovendien kan het toch fijn zijn dat de gezondheid van je jonge kind in de gaten wordt gehouden, zeker als er al enige twijfel speelt bij jullie over de ontwikkeling.

Houd het kort

Je weet zelf wel of je een ‘normaal’ gezin hebt waarin op zich weinig spannends gebeurt. Als je langer borstvoeding geeft, kiest voor co-sleepen tot de kinderen zes jaar oud zijn of andere keuzes maakt die volgens jou bijdragen aan een gelukkiger leven van je kind, hoef je dat allemaal niet uit de doeken te doen. Het zijn zaken die doorgaans geen nadelig effect kunnen hebben op de ontwikkeling. Bij het consultatiebureau leg je alleen zaken neer waar je je echt zorgen om maakt. Betreft het iets medisch? Bewaar je vragen dan voor de arts of ga even langs je eigen huisarts. Voor dit soort zaken is het immers belangrijk dat jij je ook veilig voelt bij de geboden zorg.

Vragenlijsten die je moet invullen zijn vooral bedoeld om een beeld te vormen van je kind op de langere termijn. Als hij op jongere leeftijd al weinig woorden gebruikt of kenmerken van selectief mutisme vertoont – om maar even iets te noemen – dan kunnen ze die informatie gebruiken tijdens het onderzoek. Dit verkort een zorgtraject. De lijsten zijn echt niet bedoeld om jou het gevoel te geven dat je door één of andere molen wordt gehaald.

Houd voor ogen dat je een advies krijgt

En, een tikje cruijffiaans, een advies is een advies. Daarmee mag jij doen wat je wil. Past het bij jullie? Dan kan je het toepassen. Vind je het niets, dan laat je het los. Uiteraard is dit makkelijker gezegd dan gedaan, maar vaak kan het al schelen in je beleving.

Belle: ‘De arts van het consultatiebureau keek me met een opgetrokken wenkbrauw aan. “Nog steeds borstvoeding? Je mag inmiddels ook de fles gaan geven hoor, dan slaapt ze misschien wel door.” Even twijfelde ik. Een halfjaar was toch helemaal nog niet zo lang? En het is toch natuurlijk? Uiteindelijk liet ik haar advies los. Het slaapritme van onze dochter bleef geloof ik nog minstens twaalf maanden lang problematisch, maar ik ben blij dat ik mijn eigen koers heb gevaren. Achteraf blijf ik het alleen wel vreemd vinden dat een medewerker van het consultatiebureau zo weinig kennis heeft van borstvoeding.’

Soms is het de wisselwerking tussen twee mensen

Je kan niet met iedereen door één deur. Dat geldt voor de moeders op school, collega’s op je werk en anderen bij je sportclub. Zo kan dezelfde persoon het verschil maken tussen een consultatie- en een consternatiebureau. Waar jij misschien ontzettend leuk kan opschieten met persoon A, vindt de ander haar een verschrikking en wordt ze alleen maar onzeker na een gesprek op het CB. Kijk dus ook kritisch of dat bij jullie misschien het geval zou kunnen zijn.

Marloes: ‘Helemaal enthousiast vertelde ik mijn beste vriendin over het consultatiebureau. Ze maakte zich wat zorgen na de intake, maar ik stelde haar gerust. De verpleegkundige op donderdag is echt een leuk mens, misschien kon ze daarnaartoe? Niet veel later kwamen we erachter dat we over dezelfde persoon spraken. Waar ik vol lof ben, voelde zij zich onzeker en zelfs bekritiseerd over haar ouderschap. Dat maakte voor mij wel weer duidelijk dat het soms echt een kwestie is van of het onderling klikt.’

Spreek bepaalde zaken onderling uit

Houd in je achterhoofd dat de ander ook maar een mens is. Misschien heeft ze haar dag niet, omdat er in de thuissituatie meer speelt of helemaal niet door dat haar opmerkingen zo hard binnenkomen bij jou. Door een open gesprek aan te gaan, kan je vertellen dat je erg onzeker wordt van de ander en daardoor gaat twijfelen aan je ouderschap. Grote kans dat het hierna verbetert! En zo niet? Dan ga je door naar de volgende tip.

Wissel van dag

Wil je wel graag naar het consultatiebureau, maar kan je echt niet met een bepaalde medewerker door één deur? Kijk dan in hoeverre het mogelijk is om van dag te wisselen. Misschien is het op maandag of woensdag een stuk gezelliger.

Leonieke: ‘Het was mijn allereerste keer op het CB. Buiten vroor het en ik wilde voorkomen dat Lux het koud zou krijgen, dus nam de kinderwagen mee naar binnen. “Kinderwagens horen buiten,” snerpte de vrouw achter de balie met een stem of ik dat had moeten weten. “En graag een beetje snel, het wordt hier anders zo vol.” Verbluft wandelde ik terug met mijn wagen en nam mijn zoontje mee terug. En het was geen incident, ze deed vaker zo kort door de bocht. Misschien laf, maar tegenwoordig plan ik mijn afspraken zo dat ik haar niet meer hoef te zien.’

Beperk je tot de vaccinaties

Hierbij gaan we er voor het gemak vanuit dat je je kindje wil laten vaccineren. Kom je er echt niet uit, ook niet na het wisselen van dag? Dan kan je beslissen om een stap terug te zetten en te stoppen met het consultatiebureau. Misschien voelt dat in eerste instantie best eng, maar je zal merken dat het ook rust kan geven. Zeker als je ertegenaan loopt dat de medewerkers van het CB je het gevoel geven een slechte moeder te zijn of als je je er om andere redenen niet meer thuis voelt.

Het consultatiebureau is niet verplicht; je kunt met medische zaken ook naar een huisarts en je beperken tot de vaccinaties. Mis je het meten en wegen niet? Nee, hoogstens voor je eigen groeiboekje en om later te kunnen laten zien aan je zoon of dochter. Over het algemeen valt het wel op als je kind sterk afwijkt en veel zwaarder, magerder, langer of veel korter is dan leeftijdsgenoten. Dan kun je altijd aan de bel trekken en vragen of de huisarts of een medewerker van het consultatiebureau even met je meekijkt. Ook is het mogelijk om het kinderdagverblijf te machtigen contact op te nemen met de GGD als ze iets opvallends zien in de ontwikkeling.

Wat zou beter kunnen op het consternatiebureau?

Er zijn talloze verhalen bekend van moeders die naar het CB gingen en te horen kregen dat hun kind niet voldeed aan de curve. Te zwaar, te licht, te lang, te kort – en allemaal moesten ze daar wat mee. En wat te denken van de ogentest met drie jaar en negen maanden? Waar de gemiddelde volwassene de sleutel niet van de kerk kan onderscheiden, moet een kind van die leeftijd het wel doen? De plaatjes zijn al jarenlang hetzelfde – en dus al even lang slecht te duiden. Toch worden kinderen vanwege die test doorgestuurd naar de oogarts.

Het vervelende is dat je je hierdoor toch zorgen gaat maken. Je eigen waarnemingsvermogen (je ziet dat je kind volgens zijn eigen lijntje groeit en naar verwachting, omdat jij en je man allebei niet lang zijn) wordt op de proef gesteld en zelfs verworpen vanwege een paar cijfers. En natuurlijk, cijfers zijn niet onbelangrijk, maar je eigen blik op de situatie als ouder ook niet. Het consultatiebureau zou vooral een plek moeten zijn waar je ouders iets leert in plaats van bekritiseert.

Verder zou het fijn zijn wanneer er meer kennis komt over verschillende opvoedmethodes. Dit lijkt nog altijd iets achter te blijven, terwijl dit juist heel handig zou kunnen zijn. Van positief opvoeden tot de zin en onzin van de time-out – iets dat nog altijd wordt geadviseerd, ondanks dat er inmiddels bewezen andere methoden zijn die wellicht zinvoller zijn.

ervaring met het consternatiebureau
©fizkes -Shutterstock

Ervaringen van andere moeders met het consternatiebureau

  • Charlotte kreeg onterecht een doorverwijzing naar de oogarts en moest regelmatig horen dat haar zoon te weinig woog (terwijl die toch echt hele dagen door eet)
  • Bregje hoort op het CB dat haar zoon te dik is en haar man opnieuw verliefd
  • Marlies geeft borstvoeding en krijgt hiervoor weinig steun

Ervaring: ons verhaal: we stopten met het CB

Wij stopten bij ons vijfde kind kort na de intake met de adviesgesprekken.

Eigenlijk vond ik tot dat moment het CB wel gezellig. Ik kon goed opschieten met de wijkverpleegkundige en leerde de meeste medewerkers door de jaren heen kennen. Ook die stugge vrouw aan de balie, die eigenlijk heel gezellig bleek. Gezeur over de curve hadden we niet, dat scheelt allicht.

Maar na de geboorte van Sean voelde het anders. Misschien is het de nasleep van maanden in het ziekenhuis zitten (tijdens de zwangerschap) en horen dat je kind achterloopt in de groei, ik leg de oorzaak van mijn gevoel niet per se bij het bureau. De verpleegkundige ging met pensioen en we kregen een vervanging: een lief, maar jong meisje – ogenschijnlijk zonder de ervaring die ik zocht.

De controle met vier maanden was voor mij de druppel. Ro kwam thuis met de mededeling dat ik nog eens moest: ‘Hij volgde het lampje niet goed, dus dat willen ze nog eens controleren.’ Lekker dan. Kon ik wéér vrij gaan nemen voor iets waarvan ik het nut niet inzag: thuis volgde hij namelijk van alles met zijn ogen. De enige reden waarom de test niet doorging, was dat ons zoontje keihard huilde, omdat hij wakker werd gemaakt. Tja.

Voor mij heeft het CB geen toegevoegde waarde meer, als ik eerlijk ben. Met alle respect, ik verwacht een medewerker die doortastend genoeg is om te beseffen dat zo’n moment geen halszaak is en dat daar geen tussentijdse afspraak voor gemaakt hoeft te worden – zeker niet als de ouders aangeven dat ze het idee hebben dat hun kind prima kan zien. Ze is niet onaardig, maar naar mijn zin te onervaren en ik heb besloten dat ik vanaf nu vaar op mijn eigen gevoel. Soms is dat heel spannend, maar tegelijkertijd geeft het wel rust.

Consternatiebureau wil ik het nog steeds niet noemen, maar kort na de intake van het consultatiebureau hebben we de controles dus wel stopgezet. Alleen de vaccinaties halen we nog wel komende jaren, en aansluitend de schoolarts in groep 2 en groep 7 als volgende controlemomenten.

Ik ben benieuwd naar jullie ervaring. Heb je een fijn consultatiebureau? Ervaar je het juist als een consternatiebureau? Of kan je goed omgaan met de eventuele kritische opmerkingen?

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Prostock-studio – Shutterstock

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (40) is alleenstaande moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven