Hoe belangrijk is de Cito-score in groep 7 en 8 echt?

In groep 6 en 7 nemen scholen entreetoetsen af (vaak gemaakt door Cito) af om de score daarvan mee te nemen bij het voorlopig schooladvies. Vervolgens volgt de eindtoets in groep 8, waarna het uiteindelijke schooladvies volgt. Daardoor is het voor veel ouders en kinderen een groot moment: hier wordt je toekomst bepaald. Toch? Maar wat zegt zo’n Cito-score nu precies over je kind? En hoe belangrijk is de uitslag van deze toets eigenlijk? In dit artikel gaan we hier dieper op in.

Van Cito-toets tot voorlopig schooladvies

Op sommige scholen toetsen ze vanaf de kleuters of groep 3 met Cito, elders kiezen ze voor drie belangrijke meetmomenten: in groep 6, 7 en 8. Voor het tot stand komen van het schooladvies zijn deze drie jaren hoe dan ook het belangrijkst. Mede aan de hand van deze uitslagen zal worden gekeken naar het vervolgonderwijs en waar jouw kind het best tot zijn recht zal komen.

Waarom is Cito zo’n belangrijk meetmoment?

De Cito-toets (of een soortgelijke eindtoets) is een belangrijke toets. Behalve dat hij namelijk iets kan zeggen over de leerling zelf en welk vervolgonderwijs waarschijnlijk het meest passend is, zegt het ook iets over de school of klas. De Cito-score telt bovendien mee voor het oordeel dat de Inspectie van het Onderwijs geeft:

  • Hoe doet de basisschool het ten opzichte van het landelijke gemiddelde?
  • Waar scoort de klas als geheel goed op en welke vaardigheden verdienen nog wat extra aandacht?
  • Is er een verbetering in de score nadat de school een nieuwe lesmethode heeft gekozen?
  • Komt tijdens de Cito naar voren wat kinderen tijdens de methodetoetsen laten zien?

Of je nu wel of geen voorstander bent van het toetsen van kinderen op deze manier, Cito biedt scholen een onafhankelijk instrument waarmee ze algemene cijfers krijgen die iets zeggen over de school als geheel.

(Te) veel druk op leerlingen

De eindtoets van Cito in groep 8 wordt al jaren omgeven met een bepaald soort spanning. Hoewel de ene school hier duidelijk soepeler mee omgaat en de andere meer nadruk legt op prestatie, blijft het toch vaak een moment waarvan veel af lijkt te hangen. Een gevolg daarvan kan zijn dat je kind zenuwachtig wordt en gaat onderpresteren. Op die manier is Cito dus niet langer een goede weergave van de capaciteiten van je kind.

Een voorbeeld hiervan is het tempolezen, dat oorspronkelijk bedoeld is om te meten op welke manier kinderen losse woorden lezen en een tekst aanpakken. Wanneer je kind hier echter gevoelig voor is, kan hij dichtklappen of juist minutieus woorden uitspellen om het maar goed te doen. Er komt dan van het daadwerkelijke toetsen weinig meer terecht. Om die reden vragen we ons dan ook af: hoe belangrijk is Cito en/of mag deze basisschooltoets zijn voor het schooladvies?

is cito belangrijk voor eindadvies
©Africa Studio

In hoeverre is de Cito-score bepalend voor het voorlopig advies?

Voor we kijken naar in welke mate de score van de Cito-toets bepalend is of mag zijn voor het voorlopig advies, is het goed om eerst eens te bekijken wat de score nu eigenlijk zegt. Dat is namelijk nog niet zo eenduidig:

  • Een goede score kan betekenen dat je kind makkelijk leert en sterk is op het gebied van zowel taal als rekenen. Het is een bevestiging van wat hij of zij in de klas laat zien.
  • Een goede score bij Cito kan ook betekenen dat je kind de antwoorden goed heeft gegokt. Iets dat bij bijvoorbeeld de IEP en sommige andere eindtoetsen minder makkelijk voorkomt, omdat die toetsen (soms naast gesloten vragen) ook gebruik maakt van open vragen.
  • Een slechte score kan betekenen dat je kind moeite heeft met rekenen en/of taal. Dit is dan vaak ook al door de leerkracht gezien en benoemd tijdens tienminutengesprekken.
  • Een slechte score kan echter ook betekenen dat je kind last heeft van faalangst, blokkeert en daardoor verkeerde antwoorden geeft.
  • Een slechte score kan betekenen dat je kind een rotdag heeft of niet lekker is.
  • Een slechte score kan ook betekenen dat je kind erg begaafd is en in staat is meerdere antwoorden op een logische manier uit te leggen. Doordat het daardoor lastiger wordt het juiste antwoord te kiezen, kiest hij soms verkeerd.

In welke situatie kan je de Cito-score direct doortrekken naar het (voorlopig) advies?

Alleen wanneer je kind scoort naar verwachting is er niets aan de hand: je hoeft er dan niet twee keer over na te denken. Het voorlopig en definitieve advies zullen dan geen verrassing zijn en bevestigen wat de leerkracht ook in de klas zag. Het wordt pas een probleem als een van de andere situaties van toepassing is.

Alle andere mogelijkheden hierboven leiden namelijk tot onduidelijkheid. Want in hoeverre moet je veel waarde hechten aan die score als het uiteindelijk geen juiste weergave is van hoe je kind het normaalgesproken doet op school? Een toets die slechts jaarlijks wordt afgenomen zegt immers minder over je kind dan hoe hij het hele jaar door presteert.

Motivatie

Los van de Cito-toets is er nog een factor die van belang is als het gaat om het uiteindelijke advies: de motivatie van je kind. Denk bijvoorbeeld aan de leerling die op zich redelijk makkelijk kan lezen en dit ook laat zien tijdens de eindtoets. Met een beetje doorwerken zou je kind prima op het atheneum passen, maar daar heeft ze geen zin in. Haar maak je niet gelukkiger door het Cito-advies te volgen. In deze situatie is het dus denkbaar dat je als ouders en leerkrachten samen tot de conclusie komt dat een havo-advies meer geschikt is.

Cito zou niet volledig bepalend mogen zijn

Iedere school heeft zijn eigen aanpak, maar voorop zou mogen staan dat een slechte(re) Cito-score nooit volledig bepalend hoort te zijn. Er kunnen zoveel oorzaken zijn waardoor het minder ging of waardoor je kind gebaat is bij een minder theoretische vervolgopleiding.

De algemene werkhouding in de klas en de cijfers van de methodetoetsen (die horen bij de lesstof op school) zeggen veel meer over je kind. Houd dit ook in je achterhoofd wanneer je op school gaat praten over het advies. Vraag eventueel door naar het algemene beeld van je kind tijdens de afgelopen zes jaar en probeer de Cito zelf ook te zien voor wat het is: een eenmalig meetmoment.

welke factoren spelen rol voor bepalen eindadvies cito
©Dmytro Zinkevych

Kind kan goed leren, maar presteert slecht tijdens de Cito. Wat nu?

Het kan zijn dat je kind zijn dag niet heeft. Konijn is gisteravond overleden, jullie hadden vanmorgen knetterende ruzie of de prepuberale hormonen spelen op en hij is knetterchagrijnig. Gevolg is dat hij helemaal geen zin heeft om zich te concentreren op de Cito-toets, of dit simpelweg niet kan, en de uitslag vertelt jullie dat hij beter naar praktijkonderwijs kan.

Laat voorop staan dat die uitslag fijn is als je kind meer een doener is: dan is praktijkgericht onderwijs perfect voor hem. Maar leert je kind normaalgesproken graag, dan kan deze uitslag een tegenvaller zijn. Moet je nu bang zijn voor een ander advies?

Nee. Gelukkig kijken meesters en juffen vooral naar je algehele werk- en leerhouding in de afgelopen jaren. Als je kind inmiddels al zes jaar lang laat zien dat hij een studiebol is die past op het gymnasium is het vrijwel uitgesloten dat hij alsnog op het vmbo terechtkomt. Dat past niet bij hem en een goede leerkracht onderkent dit meteen.

Zo krijg je een passend schooladvies in groep 8

Laat Cito los

Laten we alsjeblieft niet te veel waarde hechten aan die Cito-toets zelf. Het is slechts een getalletje. En ja, in het algemeen zegt het absoluut wel wat voor de school of het niveau van de klas, maar verder? Bijlessen voor Cito hebben dan ook helemaal geen zin. Want dat je een trucje kunt leren om tijdens de toets beter te presteren, betekent niet dat je daadwerkelijk bepaald inzicht hebt.

Zowel de leerkrachten als jullie, als ouders, willen toch dat de middelbare school straks past bij je kind? Probeer daarom niet te veel waarde te hechten aan een eventuele slechte Cito-score, want het zegt lang niet alles.

Bijlessen voor Cito
Bedrijven die bijlessen aanbieden voor de Cito wijzen erop dat je soms een verschil ziet tussen resultaten voor de methodetoetsen en voor de Cito. Dat heeft volgens hen te maken met leren voor de korte termijn (methodetoetsen) tegenover de lange termijn (Cito), waarbij de kennis zou zijn weggezakt. Toch moet je niet vergeten dat de toetsen op het voortgezet onderwijs net zo goed grotendeels gericht zijn op leren voor de korte termijn. Laat je dus niet verleiden door verkooppraatjes.

Wil je je kind helpen? Kijk dan naar de oorzaak voor de onderprestatie tijdens de situatie en vraag hulp op school. Misschien kennen zij wel een goede coach voor faalangstbegeleiding en help je je kind op die manier naar een passende Cito-score en meer eenduidigheid voor het eindadvies.

Waar wordt je kind het gelukkigst?

Helemaal voorspellen hoe de toekomst loopt, kan natuurlijk niemand, maar probeer zo goed mogelijk in te schatten waar je kind het meest tot zijn recht komt. Is dat een praktische opleiding waarbij hij lekker met zijn handen bezig kan zijn? Iets kunstzinnigs of juist sportief? Of houdt je kind van leren en is hij op zijn plek in een meer theoretische klas?

Door ergens het woord ‘score’ op te plakken en te praten over niveaus lijkt het alsof je het zo goed mogelijk zou moeten doen. Dat kan een beetje vertroebelen waar het nu eigenlijk echt allemaal om gaat: je kind. Waar hij of zij het meest tot zijn recht komt, is de beste plek voor je kind. Een hogere of latere score is dus niet beter of slechter. Het zou boven alles een goede weergave moeten zijn van welke onderwijsvorm het beste past op de middelbare school.

Liever instromen op onderwijs dat past

Niks is zo lastig dan starten in een onderwijsvorm die niet bij je past. Als iets te ingewikkeld of te gemakkelijk is voor je kind, slaat verveling toe of raakt je kind in elk geval gedemotiveerd. Verdergaan op een passende vorm van onderwijs is daarna dan vaak mosterd na de maaltijd: daar hebben ze meestal geen zin meer in. En natuurlijk, soms blijkt gaandeweg dat het advies anders had gekund omdat ze zich anders ontwikkelen op de middelbare school dan je verwachtte. Maar met deze insteek kom je samen het verst.

gelukkige kinderen op school door passend eindadvies
©Inside Creative House

Probeer niet te pushen

Iets dat je helaas toch regelmatig in het basisonderwijs ziet, is dat ouders geen genoegen nemen met de uitslag. Hun kind hoort op het vwo thuis, heeft intellectuele uitdaging nodig en zou bovendien de volgende rechter moeten worden – net als zijn opa, moeder en oudere broer.

In dit soort gevallen is het hoog tijd om de cyclus eens te doorbreken. Misschien wordt je zoon al moe als hij eraan denkt. Laat hem dan lekker iets doen wat wel bij hem past. Doe je dat niet, dan bestaat de kans dat hij zich uiteindelijk dubbel zo hard gaat afzetten tegen jullie of dat hij al in de brugklas langs de psycholoog moet omdat hij maar niet kan voldoen aan de exorbitante eisen van zijn ouders.

Kijk vooral naar je kind

Stel dat je kind een lagere Cito-score heeft gehaald in groep 7, wat doe je dan? Wanneer de score past bij het leervermogen van je kind, dan is er niets aan de hand. Of je gemakkelijk leert zegt immers niets over je creativiteit of technisch inzicht. Misschien is je zoon of dochter slecht in rekenen, maar zet hij fantastische creaties in elkaar. Dat valt niet te meten met een Cito toch?

Focus je op positieve zaken

Misschien viel de Cito-score voor jouw gevoel tegen en is dat even een domper op de feestvreugde. Maar vergeet niet dat het maar een toets is. Zoals je zelf ongetwijfeld allang weet, barst je kind van de kwaliteiten. Wie weet kan ze prachtig schilderen, is ze dol op sporten, vindt ze het heerlijk om te zorgen voor anderen of weet ze de grootste chagrijn nog zand in de woestijn te verkopen.

Het Nederlandse schoolsysteem is erop gericht om kinderen af te leveren die gemiddeld gezien redelijk tot goed zijn in algemene vakken. Maar jouw kind is niet gemiddeld en zal dat ook nooit worden. Door je tomeloze vertrouwen uit te spreken, zal ze zelf ook geen onzekerheid voelen over een eventueel mindere Cito-toets. Dankzij jullie weet ze dat ze er wel komt, linksom of rechtsom, op een manier die bij haar past. En dat is het mooiste dat je een kind kan geven, toch?

Lees ook in dit kader dit artikel over het nadeel van (te) prestatiegericht onderwijs voor kinderen

Luister goed naar de leerkrachten

Ja, er zijn uitzonderingen. Kinderen die in de klas zitten, wat timide zijn en compleet over het hoofd worden gezien, waardoor ze geen passend advies krijgen bijvoorbeeld. Maar over het algemeen mag je ervanuit gaan dat leerkrachten het beste voor hebben met je kind. Ze stellen zo’n eindadvies niet lukraak samen. Ze nemen hier allerlei factoren in mee:

  • Prestatie tijdens de methodetoetsen
  • Motivatie
  • Karakter

Gedurende de hele basisschoolperiode monitoren de leerkrachten het gedrag en de kwaliteiten van je kind. Hun mening en inzichten zeggen dus absoluut iets tijdens de verschillende adviesgesprekken.

En gaan ze toch meer uit van de Cito-score dan wenselijk is in het geval van je kind? Dan is het echt prima om de leerkracht van je kind erop te wijzen dat deze score niet bedoeld is als absoluut meetinstrument voor de prestaties van je kind, zeker niet als de normale cijfers een ander beeld laten zien. Maar tot dat moment mag je er vanuit gaan dat jullie allebei het beste voor je kind willen.

Conclusie: hoe belangrijk is de Cito-score?

Het is een prettig, onafhankelijk meetinstrument dat in het grootste deel van de gevallen een juiste indicatie geeft van wat je kind kan. In die zin is het dus handig. Bovendien haalt de school er waardevolle informatie uit en kan de juf of meester van je kind hier wellicht ook mee aan de slag.

Bij een verrassende score hoef je er echter niet al te veel waarde aan te hechten. Het blijft een momentopname en, zoals met alle momentopnames, dan kan er weleens iets misgaan. Geen man overboord! Uiteindelijk heeft je kind zich op de basisschool acht jaar lang kunnen laten zien en een beeld mogen achterlaten, waarop het eindadvies voor het grootste deel gebaseerd zal worden. Veel belangrijker is dat jullie kijken naar een onderwijsvorm dat past bij je kind. Of dat nu meer praktisch is of theoretisch; een gelukkig kind ontplooit zijn eigen talenten. Op welke manier dan ook.

Hoe kijk jij hiernaar: vind je de Cito-score belangrijk? Of kijk/keek je liever naar je kind en zijn eigen capaciteiten?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Gorodenkoff – Shutterstock

Redactie

De Mamagids is hét online handboek voor moeders die fouten durven maken. Vol handige tips voor als je het even niet weet, herkenbare verhalen en ervaringen van lezeressen. Omdat je nooit de enige bent!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven