Herstellen van een burn-out? Inclusief ervaring

De burn-out is een opkomend verschijnsel. Waar vroeger weleens iemand overspannen uitviel, heeft inmiddels 1 op de 4 werknemers last van, hevigere, burn-outklachten. Daarbij is de leeftijd verschoven van middelbaar naar jong (18-34 jaar), zo blijkt uit onderzoek van TNO (2023). Ook Rachel ‘De Huismuts’ Silawetti, deelde afgelopen jaar op haar social media accounts dat ze opgebrand is geraakt en hoe ze hiervan probeert te herstellen. In dit artikel gaan we in op dat laatste. Want hoe herstel je van een burn-out? Kan je er eigenlijk wel volledig overheen komen? Daarbij laat ik ook Saira aan het woord die uit eigen ervaring spreekt over wat een burn-out met je doet. Een uitgebreid artikel over grenzen, zelfzorg en een moeizaam herstel.

Burn-out: de cijfers

Het eerdergenoemde onderzoek van TNO keek naar burn-outklachten bij jonge werknemers van 18-34 jaar oud. Met name hoogopgeleide vrouwen raken uitgeput, zo bleek uit de cijfers. Verder zijn het onderwijs en de zorg branches waar relatief meer mensen kampen met een burn-out of burn-outverschijnselen.

Waardoor ontstaat een burn-out?

In datzelfde onderzoek wordt gesproken over belangrijke oorzaken:

  • Verhoogde prestatiedrang ten opzichte van vroeger
  • Onzekerheden in het leven (klimaatcrisis, nieuwsberichten die gevoelens van onrust aanwakkeren)
  • Financiële onzekerheid
  • Combinatie van werk en gezin
  • Onzekere woningmarkt
  • Slechter zelfbeeld

De reden dat jonge vrouwen hier relatief veel last van hebben, is dat zij naast hun werk ook vaak het leeuwendeel van de gezinsbeslommeringen op hun bordje krijgen. ‘Het was vroeger eenvoudiger,’ meent Thérèse van Amelsvoort, psychiater en hoogleraar Transitiepsychiatrie aan Maastricht University. Ze doelt daarmee op het feit dat jongeren tegenwoordig meer voor elkaar moeten boksen dan vroeger.

Herstellen van een burn-out

Zoek je online naar de herstelperiode die past bij een burn-out, dan kom je (met de juiste begeleiding) cijfers van 3-6 maanden tegen. Dat lijkt enigszins hoopvol: een halfjaartje en je zou weer op de been zijn. Toch is het allemaal zo simpel nog niet. De fysieke klachten kunnen misschien verdwijnen, maar ingesleten gewoonten afleren, is behoorlijk pittig. Zeker als je hier al veel langer last van hebt. Daarom is het nodig hierbij professionele hulp in te schakelen. Je hoeft het niet alleen te doen. Iemand die ervaring heeft met het begeleiden van burn-outklachten weet goed hoe je jouw valkuilen kunt omzeilen en leert je hier gezonder mee om te gaan.

Welke valkuilen kom je tegen na een burn-out?

  • Veel mensen die een burn-out hebben gehad, zijn erg loyaal en betrokken. Daarbij overschrijden ze hun eigen grenzen ten gunste van een ander. Denk aan doorwerken als je eigenlijk allang naar huis had gekund.
  • Situaties waarin je verantwoordelijkheidsgevoel wordt aangesproken. Denk aan het moment waarop je erg moe bent, maar ze op school een hulpouder nodig hebben. Hoewel je eigenlijk zou moeten slapen, ga je toch mee, omdat je de kinderen niet teleur wil stellen.
  • Perfectionisme is ook een eigenschap die kan leiden tot een burn-out. Je wil het graag goed doen en daarom ga je over je eigen grenzen heen. Goed is nog niet goed genoeg.

Hoewel je na een burn-out sneller de lastige situaties herkent, kan het nog steeds moeilijk zijn om je nieuwe kennis toe te passen in de praktijk. Zeker wanneer bepaalde overtuigingen uit je jeugd voortkomen: niet opgeven, schouders eronder en alles geven.

Word je weer de oude na een burn-out?

Hopelijk niet. De manier waarop je voorheen je leven inrichtte, is de oorzaak van de burn-out. Tijdens een goed herstel ontwikkel je nieuwe gewoonten waardoor je in elk geval de kans op terugval verkleint.

Hoe groot is de kans op terugval?

Precieze cijfers zijn er niet, maar gesproken wordt over ongeveer 20-30%. Dat is best een fiks aantal. Daarnaast is het spannend om te herstellen, omdat de angst voor een terugval lange tijd onderhuids aanwezig blijft. Je zult echt opnieuw moeten leren om je (mentale) veerkracht en inzicht te vertrouwen. Waar je verhoudingsgewijs lichamelijk relatief snel herstelt, duurt dit traject dan ook vaak veel langer.

Mijn ervaring met burn-out en het leren begrijpen van mijn eigen handleiding 

Saira voelde op een zware dag, zes jaar geleden dat het niet meer ging. Wat volgde was een lang herstel. Ze besloot gaandeweg van de nood een deugd te maken en opende een Instagramaccount over meer zelfliefde, over haar burn-out en haar worsteling met balans. Hieronder vertelt ze openhartig over een zoektocht naar zichzelf.

Van jezelf houden. Wat is dat eigenlijk? Ik wist het niet. Totdat ik een burn-out kreeg in 2018. In die moeilijke periode kwam ik erachter dat ik vooral jarenlang niet genoeg liefde voor mezelf had. Ik ging te vaak over mijn grenzen, doordat ik niet goed luisterde naar mijn lichamelijke en mentale behoeften. En omdat ik mijn eigen grenzen niet goed kende en voelde, kon ik deze ook niet bij een ander aangeven. Het resultaat: ik ging keihard uit balans. 

Een eigen handleiding

Tijdens de burn-out was het duidelijk dat ik niet door kon gaan zoals ik deed. Ik had als het goed ware een eigen handleiding voor mezelf gecreëerd die voor mij niet werkte. Ik moest dus veranderen. Van mijn grenzeloosheid naar liefdevolle grenzen voor mezelf stellen. Ook moest ik mijn trauma’s durven ‘aanraken’. Hierbij ook hulp durven aannemen. In mijn geval in de vorm van praten met vrienden, familie, een coach, de praktijkondersteuner en een psychotherapeut. Beetje bij beetje mezelf kwetsbaar opstellen werd belangrijk om sterker te worden. Ik ging meer vanuit zelfliefde handelen en dit leek wel een nieuwe skill van mij te worden. Ik werd steeds beter in goed voor mezelf zorgen. Over dit proces blog ik ook op mijn insta @gezonder_met_zelfliefde.

Mezelf mogen zijn van mezelf 

Dit proces ging uiteraard niet zonder slag of stoot. Ik kon soms niet accepteren dat ik tegen mijn fysieke en mentale grenzen liep. En stopte vaak genoeg nog mijn eigen behoeften weg ten behoeve van een ander. Daardoor verloor ik ook weer energie. Het volle accepteren van wie ik ben, was en is nog steeds een proces. Maar het is het waard. Want als ik mezelf accepteer, kan ik mijn leven ook beter inrichten en afstemmen op wat ik nodig heb. 

Leven vanuit zelfliefde is nu zeer belangrijk  voor mij. In de praktijk betekent dat nu bijvoorbeeld dat ik beter communiceer over waar ik behoefte aan heb, in de basis gezond eet en mijn nachtrust meer respecteer. Meer luisteren naar mijn hart en buikgevoel. Het gaat erom dat ik mij gehoord voel, door mijzelf. Het zijn allemaal dingen die passen in mijn ‘nieuwe handleiding’.

Zonder mezelf heb ik niets 

Doordat ik bewust bezig blijf met luisteren naar mezelf, leer ik ook steeds meer over mezelf en mijn behoeften. Een beetje alsof ik steeds meer puzzelstukjes vind van mijn eigen puzzel. Zo heb ik ruimte gemaakt in mijn leven om te mediteren. Ik kan daardoor rustiger met mezelf omgaan. 

En nog steeds moet ik bewust mijn grenzen blijven bewaken, dat hoort er nu bij. De moed en de moeite nemen om voor mezelf op te komen. Niet altijd makkelijk, wel hard nodig. Ik sta daarmee namelijk in voor het grootste goed dat ik heb: mezelf. Want zonder mezelf, heb ik niets. 

Drie tips vanuit mijn ervaring 

Dit is mijn ervaring. Uiteraard is ieder mens anders. Dus een burn-out kan ook iedereen anders ervaren. Het gaat er denk ik om dat je voelt wat goed is voor jou. Om dit bij jezelf uit te vinden. Hiervoor geef ik drie tips: 

1. Check regelmatig bij jezelf in. Doe dit door jezelf af te vragen hoe je je voelt en waar je behoefte aan hebt.

2. Durf je balans (terug) te pakken: het komt voor dat je jezelf even opzij moet zetten voor iets of iemand. De kunst is om vervolgens wel daarna weer aan jezelf te denken, zodat je zelf niet uit balans raakt. Dit is zeker een uitdaging als je gewend bent om anderen te pleasen. En alles altijd heel goed wilt doen.

3. Praat positief tegen jezelf. Dat maakt uit! Geef jezelf hardop of innerlijk schouderklopjes als je ergens trots op bent. Of zeg gewoon dat je ergens blij om bent. 

Heb jij te maken gehad met een burn-out en fijne tips voor lezers? Wil je graag iets kwijt over dit onderwerp? Of heb je door dit artikel meer begrip gekregen voor mensen die moeten herstellen van een burn-out? Ik lees het graag in jullie reacties.

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Uitgelichte afbeelding Fizkes – Shutterstock

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *