Wanneer je kind op de basisschool of middelbare school huiswerk meekrijgt, wil je misschien graag helpen als ouders. Maar is dat verstandig? Waar moet je op letten en wat moet je eigenlijk zien te voorkomen? In dit artikel zetten we alle handige tips op een rijtje waarmee jij je kind kunt begeleiden bij het maken van zijn huiswerk.
Helpen bij het huiswerk op de basisschool
Op de basisschool krijgen kinderen doorgaans nog niet zoveel huiswerk mee naar huis, al is dit ook afhankelijk van het type onderwijs waarvoor je kiest. Wat ze vaak wel (eens) meekrijgen?
- Spreekbeurten en boekbesprekingen
- Oefenstof om te leren voor een schriftelijke overhoring
- Maakwerk
In principe relatief makkelijk huiswerk om te begeleiden, maar ook op de basisschool kan je in de valkuil trappen dat je te veel uit handen neemt. Het doel van huiswerk op de basisschool is om je kind te leren omgaan met een kleine verplichting. Ze moeten zelf leren plannen, uitvoeren en oefenen. Wanneer je je daar als ouder te veel mee bemoeit, is er eigenlijk maar één les die ze hieruit meenemen: dat jij het voor ze oplost.
Helpen bij huiswerk op de middelbare school
Eenmaal op de middelbare school neemt de hoeveelheid huiswerk in rap tempo toe. Van elke middag vrij zijn en tijd hebben om lekker naar buiten te gaan, moet je kind nu ineens vier vakken voorbereiden voor morgen. Dat is best een overgang. Daarbij kunnen ze op deze leeftijd nog niet heel goed plannen, dus ben je als ouder misschien geneigd ernaast te gaan zitten en hen te leren hoe je zoiets aanpakt. Tot op zekere hoogte kan het werken, zeker als je vanuit je eigen vakgebied getraind bent in het begeleiden van huiswerk. Zo niet? Dan is hulp bieden bij het huiswerk van je kinderen eigenlijk niet zo slim.
Waarom helpen bij het huiswerk eigenlijk niet slim is
Uit onderzoek bleek dat ouders die intensief helpen bij het huiswerk verrassend genoeg zorgen voor lagere cijfers. Ongeacht de opleiding, afkomst, geslacht of leeftijd van de ouders. Dat heeft meerdere oorzaken:
- Ouders hebben vaak te weinig kennis van de verschillende vakken om goed te kunnen helpen.
- Het levert stress op.
Daarbij kan het ook voor school een verkeerd signaal afgeven. Als je heel betrokken bent bij het huiswerk van je kind(eren) en het misschien zelfs soms gedeeltelijk voor hen maakt of voorkauwt, is het voor de leerkracht veel lastiger om te beoordelen of je kind het daadwerkelijk begrijpt. Hierdoor kunnen ze op school niet tijdig ingrijpen.
Het is dan ook beter om je kind te laten presteren op zijn eigen niveau. Misschien haalt hij daardoor af en toe onvoldoendes, maar op die manier kunnen ze hem wel beter helpen. De leraar ziet namelijk precies waar je kind minder goed in is en kan hem daarin extra begeleiden.
Lisette: ‘Ik merk vooral bij Nederlands een verschilletje: ik ben nogal talig en schrijf graag (zacht uitgedrukt) en de zoon vindt 3 korte zinnen wel genoeg, dat ik mezelf echt terug moet fluiten. Heb de neiging om zelf dan maar een verslag te gaan schrijven maar dat is natuurlijk niet echt de bedoeling…’
Wat kan je wél doen om het huiswerk van je kind te begeleiden?
Laat je kind leidend zijn
Welk zaken wil je kind van je leren? Laat de hulpvraag vooral vanuit je kind komen. De een heeft sowieso geen behoefte om geholpen te worden bij het maken van zijn huiswerk, een ander loopt al snel vast en komt niet verder.
Leer hem of haar hoe je het maken van huiswerk aanpakt
De specifieke vakken hoef je niet te beheersen, maar je kan je kind wel helpen bij het leren maken van een planning (mits hij hierom vraagt). Ook hierin is het belangrijk dat je niet te veel bemoeit en voornamelijk handvatten aanreikt. Stel dus vooral veel vragen:
- Welke vakken zijn het belangrijkst? Wanneer zou je die het best kunnen plannen?
- Heb je toetsen? Hoe wil je die gaan voorbereiden?
- Wat lijkt jou verstandig?
Hun antwoorden hoeven niet goed te zijn of aan te sluiten op jouw denkbeelden over de planning. Het is vooral belangrijk dat ze zelf leren nadenken over het huiswerk en hoe ze dit moeten aanpakken. Na een week kan je dan evalueren wat goed ging en wat hij in het vervolg kan aanpassen.
Stel samen regels op
Nu is het goed om te beseffen dat niet ieder kind meteen na schooltijd productief is. Hij heeft al een lange schooldag achter de rug en dan kan het soms helpen om eerst even een uurtje te gaan voetballen op straat. Bekijk samen wat voor jullie werkt en pas de regels rondom huiswerk hierop aan. Vaak zie je dat pubers prima in staat zijn verstandige beslissingen te maken als je hen de kans geeft. Voorbeelden van regels:
- Je maakt je huiswerk op bepaalde tijden. Je kan ook een huiswerkvrije dag afspreken.
- Je houdt je bureau netjes.
- Smartphone gaat weg als je bezig bent met huiswerk.
- We controleren je niet, zolang je je aan de regels houdt en je huiswerk op tijd maakt.
Sophie: ‘Het kan helpen om als ouder een quiz te maken van de stof die je kind moet leren, maar andersom werkt het ook. Als je kind zelf een vragenlijst moet maken voor jou als ouder of voor een klasgenoot, leren ze het belangrijkste in de tekst te vinden, samenvatten en de stof die ze moeten leren. Om dit te doen moeten ze immers goed lezen en het juiste antwoord erbij moeten benoemen!’
Kauw de antwooren niet voor
Het doel van huiswerk is dat je kind zelf leert omgaan met bepaalde vakken. Wanneer je kind vastloopt, is het niet erg om hem een zetje in de juiste richting te geven. Wel is het verstandig om in de gaten te houden of hij uit gemakzucht slechter leest (omdat jij het toch wel oplost), verwacht dat jij de hele som of vraag voor hem gaat uitkauwen en of hij het antwoord niet op een andere manier kan vinden.
Zo is het natuurlijk makkelijk als je ouders sterk zijn in Engels en je hen alles laat vertalen. Maar als je niks hoeft op te zoeken in een woordenboek, leer je uiteindelijk vrij weinig. Ook weten kinderen snel genoeg dat ze helemaal niets hoeven uit te voeren als hun ouders ze alles uit handen nemen. Voorkom die situatie en laat ze een beetje los. Van aanmodderen (tot op zekere hoogte uiteraard) leer je vaak heel veel.
Maak tijd voor de huiswerkbegeleiding
Even snel tussendoor of helpen bij het huiswerk als je eigenlijk helemaal geen energie hebt? Dat werkt niet. Spreek dus met je kind af dat hij vooraf aangeeft dat hij graag hulp zou krijgen bij een bepaald vak en voor welke datum. Ook kan je vragen of hij specifiek wil benoemen wat hij wil weten. Dan kan je er zelf tijd voor inruimen en je erop voorbereiden. Dit werkt een stuk prettiger (en effectiever) dan als je een rotdag achter de rug hebt en met knallende hoofdpijn op de bank zit. In die laatste situatie is een ruzie zo geboren; plan je het moment dan kan je veel gerichter aan de slag.
Zoek samen naar een oplossing of schakel hulp in
Misschien vind je kind het heel lastig om hoofd- en bijzaken te onderscheiden. Vooral wanneer er sprake is van ADD/ADHD kan dit een knelpunt zijn op de middelbare school. Ook andere zaken kunnen zorgen voor vastlopen, zoals slecht zijn in plannen of een chaotische manier van werken.
Als je hier zelf ervaring mee hebt, scheelt het soms wanneer je jouw eigen werkwijze uitlegt. In andere gevallen kan het nodig zijn om externe hulp in te schakelen. Uiteindelijk heeft de ander ervoor geleerd en kan hij of zij je kind vaak beter begeleiden.
Dit laatste is ook slim als je geen kaas gegeten hebt van bepaalde vakken. Laat het dan voor wat het is en zoek een goede bijlesdocent of vraag het een bekende die hier meer van weet.
Mary: ‘Vanaf het moment dat mijn zoon voor het eerst thuiskwam met een stapeltje huiswerk, zag ik het zitten. Ik zou hem hier wel bij gaan begeleiden, superleuk! Maar al snel ontstonden ergernissen. Hij was voor mijn gevoel onvoldoende gemotiveerd, deed zijn best niet en vond het allemaal wel best dat ik het grote werk uitvoerde. Tot ik het zat was. Ik besloot er helemaal mee te stoppen en hem zelf te laten rommelen. Doodeng trouwens, want ik miste de controle, maar met succes: hij haalde al snel betere cijfers, omdat hij nu de noodzaak voelde om te gaan werken. Ik heb hier zo van geleerd. Bij mijn dochter pak ik het daarom gelijk anders aan.’
Wat moet je zien te voorkomen als huiswerkbegeleider?
Het volledige huiswerk van je kind maken
Als gezegd leren ze hier helemaal niks van. Je kan alles uitkauwen, maar de volgende keer weten ze dan nog steeds niet wat ze moeten doen.
Als ouders is het vooral belangrijk dat je de juiste omstandigheden schept voor je kind:
- Een rustige plek om huiswerk te maken
- Een goede planning die werkt
- Duidelijke regels
- Niet te veel prestatiedruk
- De stimulans om je best te doen: als je kind beseft wat het nut is van leren werken (doorzettingsvermogen, zelfvertrouwen, overgaan en op latere leeftijd een fijne baan), zal hij sneller bereid zijn om door te werken
Meer dan dat kan je niet doen.
Ruzie met je kind
Ruzie maken over huiswerk heeft vaak weinig nut. Je kan je kind natuurlijk altijd aan jullie huisregels houden, maar verder is het ook een kwestie van laten gaan. Heeft je zoon of dochter na veertig keer herhalen nog steeds die Franse woordjes niet onder de knie? Probeer je ergernis los te laten en kijk of er geen andere weg naar Rome leidt. Deze manier van overhoren werkt blijkbaar minder goed voor je kind; misschien zijn flitskaarten een idee of een online programma als Kahoot.
Continu de druk op het huiswerk leggen
Wanneer het maken van huiswerk een speerpunt wordt in jullie ruzies, kan het goed zijn de boel los te laten. Bedenk ook wat het ergste is wat kan gebeuren. Misschien blijft je kind een keertje zitten? Dan leert hij daar toch alleen maar van? Door continu bovenop het huiswerk te zitten als ouder, verpest je de sfeer in huis en stimuleer je mogelijk dat hij zijn kont tegen de krib gooit. Zolang je bijspringt wanneer je puber dat nodig heeft en hem verder het vertrouwen schenkt dat hij het prima kan, is de kans veel groter dat hij daadwerkelijk aan de slag gaat.
Kortom, het begeleiden van het huiswerk van je kind is zeker niet altijd verstandig. Ook is het belangrijk dat je hen niet te veel werk uit handen neemt, omdat ze er anders niets van leren. We zijn benieuwd hoe jullie hiermee omgaan. Laat je je zoon of dochter vooral zelf aan de slag gaan met zijn huiswerk? Of vind je het toch wel fijn om erbij betrokken te zijn? We lezen het graag in de reacties! Ook als je nog aanvullende tips hebt!
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
Afbeelding, Jack Frog – Shutterstock
Wees de eerste om reactie te geven