Je kind een jaartje extra in groep 2 laten zitten: is dat verstandig? Of kan hij beter meegaan met leeftijdsgenoten en trekt het verschil vanzelf wel bij? In dit artikel vertellen we je wat precies de voor- en nadelen zijn van een jaartje langer kleuteren en hoe je de juiste keus kunt maken.
Waarom/wanneer een jaar extra kleuteren?
Om te beginnen maken we een onderscheid tussen vroege leerlingen (geboren tussen oktober en januari) en late leerlingen (geboren van januari tot en met maart). Ben je geboren voor oktober, dan ga je in groep 2 doorgaans zonder twijfel door naar groep 3. Bij vroege leerlingen wordt standaard extra gekeken naar hun cognitieve ontwikkeling en of ze sociaal-emotioneel toe zijn aan een overgang naar groep 3. Afhankelijk daarvan maakt school, in overleg met de ouders, een keus: door of een jaartje extra kleuteren? Late leerlingen gaan alleen bij uitzondering naar groep 3, als blijkt dat ze op cognitief en sociaal-emotioneel vlak toe zijn aan die stap. Zij slaan hiermee een klas over.
Onderzoek naar je kleuter
Het kan best spannend zijn als je voor de keus komt te staan of je kind langer bij de kleuters moet blijven of al door kan naar groep 3. Om meerdere redenen:
- Als je kind een vroege leerling is (en dus jarig is tussen oktober en januari) dan gaat hij of zij ook op zijn elfde naar de middelbare school en met 15, 16 of 17 al naar het vervolgonderwijs.
- Het verschil tussen de jongste en oudste leerling kan een jaar schelen.
- Of je kind op zijn plek zit in groep 3 kun je niet altijd van tevoren voorspellen, maar bij de kleuters blijven kan betekenen dat ze in een nieuwe klas terechtkomen.
Blijven zitten bij de kleuters?
Vroeger spraken we nog weleens van kinderen die waren blijven zitten bij de kleuters. Tegenwoordig spreken we van een verlengde kleutertijd. In bepaalde gevallen kan je kind (letterlijk) wat meer speelruimte nodig hebben, terwijl blijven zitten echt betekent dat je kind de stof van een bepaalde groep nog niet beheerst.
Wie bepaalt of een kindje extra moet kleuteren?
Een jaar langer bij de kleuters is vaak een gezamenlijke beslissing van leerkrachten en de ouders.
Aan de ene kant houdt school je kind goed in de gaten. Is hij al toe aan doorstroming naar groep 3? Of vertoont hij nog veel speels gedrag en is er weinig interesse in cijfers en letters? Ieder kind volgt daarin zijn eigen tempo: sommige kinderen gaan sneller op motorisch vlak, anderen zijn al vroeg dol op (beginnend) lezen. In hoeverre dit voor jullie kind geldt, is iets dat je in nader overleg zal moeten bepalen.
Wel is het goed om in je achterhoofd te houden dat het soms lastig is bij de overgang te bepalen of het écht te vroeg is voor groep 3. Het kan namelijk ook zo zijn dat je kind na een paar weken of maanden toch helemaal op zijn plek zit. Dat maakt de keus voor wel of niet overgaan in groep 2 een extra lastige. Zelfs zo lastig dat je in een enkel geval pas na een paar maanden in het nieuwe schooljaar kunt beoordelen of je de juiste keus hebt gemaakt. Daarom delen we hieronder een aantal zaken waar je goed op kunt letten en die je hopelijk helpen bij het maken van deze keus.
Wat is het voordeel van een verlengde kleutertijd?
Je kind is niet de jongste van de klas
Zeker als je kind een wat timide karakter heeft, kan het behoorlijk overweldigend zijn om op je elfde te starten in de brugklas of op je vijftiende, zestiende of zeventiende in het vervolgonderwijs. Je bent altijd de jongste van de klas en dat kan best lastig zijn als je niet sterk genoeg in je schoenen staat. Ook voor ouders om je kind los te laten: hoewel dit aspect natuurlijk nooit de doorslag mag geven in jullie uiteindelijke besluit, kan dat een extra zorg zijn. Bij een verlengde kleutertijd is je kind waarschijnlijk de oudste. Het is de overweging waard: soms is dit net het zetje dat je zoon of dochter nodig heeft op het gebied van zelfvertrouwen.
Voorkomt faalangst en ontwikkelingsachterstand
Als je een gevoelig kind hebt dat ook gevoelens van faalangst vertoont, dan kan dat hem parten spelen bij een te vroege overgang naar groep 3. Vaak speelt deze faalangst al langere tijd en heb je hierover al eens gesproken met de leerkrachten. Een verlengde kleutertijd kán een oplossing zijn om deze gevoelens te doen verminderen: over een jaar is je dochter of zoon immers alweer verder in zijn motoriek en cognitieve ontwikkeling en ervaart dan wellicht een minder groot verschil ten opzichte van klasgenoten.
Daarnaast kan je een ontwikkelingsachterstand voorkomen door iets langer te kleuteren. Wanneer je kind duidelijk nog niet toe is aan groep 3 heeft het weinig zin om het echt te forceren. Hiervoor geldt hetzelfde als voor eventuele faalangst: ook dit zal niet onverwachts zijn en zie je vaak wel aankomen. Het is belangrijk om als ouders en vanuit school op één lijn te komen, zodat jullie samen de beste (en meest passende) vorm van onderwijs kunnen bieden aan je kind.
Een jaar extra kleuteren kan lucht geven
Er moet al zoveel in het leven van jonge kinderen. Nu is dat meestal niet zo’n probleem, want het ‘gemiddelde’ kind weet hier flexibel mee om te gaan. Bij sommige kinderen geeft het echter wat meer lucht. Als ze bijvoorbeeld niet toe zijn aan groep 3 (wat toch echt een flinke overgang is ten opzichte van groep 2) en toch al vrij jong zijn (geboren na oktober) kan het voor het kind zelf fijner zijn om nog een jaartje extra te doen. Voor groep 3 gaat dit immers makkelijker dan daarna.
Verschil tussen school en thuis
Soms kan het zo zijn dat je kind zich thuis daadwerkelijk anders gedraagt dan op school. Het is verstandig om hier tijdig over in gesprek te gaan met de leerkrachten en uit te zoeken waardoor dit verschil wordt veroorzaakt. Daarbij kan het ook goed zijn om dan het sociaal-emotionele gedeelte nauwkeuriger te bekijken: misschien kan je kind cognitief mee naar groep 3, maar is op dat vlak nog veel onzekerheid. Heeft je kind er baat bij om door te stromen?
Kijk wat je kind al kan
In dit artikel van RTL Nieuws staat een handig lijstje dat je als ouders kunt volgen, gegeven door orthopedagoog Sieneke Goorhuis-Brouwer. Denk aan zaken als:
- Beheerst je kind grove (rennen) en fijne motoriek (een pen hanteren)?
- Kan je kind zich ongeveer een kwartier op een taakje concentreren?
- Is je kind trots op zichzelf?
- Is de beheersing van de Nederlandse taal voldoende?
Naar haar mening is een jaar extra kleuteren soms juist prettig voor een kind, omdat de druk dan minder hoog ligt voor haar of hem.
Wil je meer inhoudelijke informatie over of je kind toe is aan groep 3? Dan is dit artikel heel handig om te lezen.
Groep 2/3 als oplossing?
Sommige scholen ondervangen het probleem van vroege leerlingen door een combinatiegroep 2/3 te hanteren. Hierbij kunnen kinderen vanzelf aanhaken op het leerniveau van groep 3. Wat je dan vaak ziet, is dat de kinderen die normaal een jaar extra waren blijven kleuteren, de achterstand vanzelf inhalen en gewoon mee kunnen naar groep 4. Ze lopen daardoor geen jaar vertraging op. Of deze oplossing kan worden aangeboden, verschilt per school. Niet overal is namelijk de ruimte (een extra lokaal) en mankracht om dit uit te voeren.
Heb jij (of heeft je kind) ervaring met een jaartje extra kleuteren? Vond je het een logische keus of nog best lastig? Deel je verhaal als je dat fijn vindt met ons in de reacties.
Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
©Sharomka, schoolkinderen, Shutterstock
