Tussen onze oudste en jongste twee dochters zit een redelijk groot leeftijdsverschil: 7 en 8 jaar. De baby die we verwachten zal ook weer vijf en zes jaar schelen. Kortom, we hebben hier wel ervaring met een groter leeftijdsverschil dan de ideale vier jaar. Maar hoe is dat nu echt? In dit artikel vertel ik je alles over onze ervaring en wat de voordelen en nadelen van deze situatie zijn.
Groot leeftijdsverschil
Was het gepland?
Een vraag die we regelmatig kregen toen ik zwanger bleek van Rose (nu bijna 6 jaar oud)? Of ze wel gepland was. Nu vind ik dat eigenlijk een redelijk impertinente vraag, want in hoeverre kan je je kind daadwerkelijk plannen? Maar goed, om antwoord te geven: ze kwam eigenlijk op een moment dat ik niet verwacht had ooit nog kinderen te mogen krijgen, ook omdat ik June tijdens mijn vorige relatie had gekregen. Waar sommige mensen misschien heel bewust kiezen voor een leeftijdsverschil van minimaal vier jaar, denk ik dat in de meeste gevallen het tegenovergestelde gebeurt. Soms gebeurt het zo.
Hoe is het om twee kinderen te hebben die zeven jaar in leeftijd verschillen?
Eerlijk gezegd zag ik daar vooraf best wel tegenop. Zouden ze niet compleet langs elkaar heen gaan leven? Zou June het überhaupt nog leuk vinden om haar plek als enig kind op die leeftijd af te staan aan een (al dan niet huilend) babyzusje? Nou ja, zo waren er nog honderdduizend vragen die ik me afstelde en in de praktijk bleken mee te vallen. Daarom de voordelen en nadelen van een bovengemiddeld leeftijdsverschil tussen je kinderen.
Voordelen van een groot leeftijdsverschil
Kinderen hebben altijd energie, ook als jij het niet hebt
Natuurlijk, doordat ik snel weer zwanger raakte na Rose voelde ik me tijdens haar eerste jaar vooral heel vaak vermoeid. We speelden wel en ik probeerde van alles met haar te blijven doen, zolang het fysiek lukte, maar soms kon ik niet veel meer dan op de bank zitten. June en haar vriendinnetjes daarentegen wel. Die vonden het heerlijk! Dan kwamen ze uit school en speelden spelletjes met haar, knuffelden heel veel en zorgden ervoor dat ze niks tekort kwam.
Oudere kinderen kunnen makkelijker helpen
Even eerlijk, zou jij je kind van twee of drie haar babyzusje in bad laten doen? Een kind van zeven of acht kan je daarin toch iets makkelijker loslaten. Die zijn iets verantwoordelijker, luisteren beter naar je en volgen je aanwijzingen goed op. En dat is wel zo prettig. Op latere leeftijd kunnen ze bovendien ook een keertje oppassen op hun broertjes of zusjes.
Een ouder kind vergt minder zorg
Door dat grotere leeftijdsverschil kan je je zorg meer richten op het jongste kind, die je nu het hardst nodig heeft. De oudste hoef je niet meer te begeleiden bij simpele dingen als aankleden, boterham smeren en tandenpoetsen. Dat geeft iets meer lucht en rust dan wanneer je als een soort octopus twee kinderen tegelijkertijd helpt.
De opvoeding is lekker afwisselend
Zelf vond ik het heel leuk dat ik met onze oudste weer heel andere dingen kon doen dan de jongste. Bijvoorbeeld samen een maskertje opdoen om lekker te ontspannen. Of nagels lakken, kletsen, lunchen buiten de deur of zelfs een roadtrip maken. Met de kleintjes kon ik heerlijk tutten en dagenlang kroelen of spelletjes spelen. Een groot leeftijdsverschil tussen je kinderen maakt het dus in die zin echt heel leuk.
Door het grote leeftijdsverschil is er minder ruzie
Natuurlijk vinden ze elkaar weleens irritant – daar zijn het zussen voor. Maar ze zitten niet op elkaars lip omdat ze per se hetzelfde speelgoed willen hebben. En ze krijgen geen knallende ruzie over Bumba of Nijntje. Je oudste kan iets makkelijker schakelen en de discussie loslaten, waar je dat met een kleiner leeftijdsverschil niet zo hebt.
Je oudste geeft het goede voorbeeld
Zo merken we hier dat de jongste twee erg tegen hun oudere zus opkijken. Die is hun grote voorbeeld. Dus als er iets gebeurt, zullen ze ook sneller luisteren als hun zus het zegt.
Nadelen van een groot leeftijdsverschil
Als ze meer schelen, bemoeit de oudste zich ook sneller met je opvoeding
Dat heeft gedeeltelijk natuurlijk ook te maken met het feit dat je kinderen net te veel schelen om ze op eenzelfde manier op te voeden. De oudste is zelfstandiger en daar ga je toch anders mee om. Omdat ze af en toe op haar zusjes past, is ze in andere situaties ook geneigd zich overal tegenaan te bemoeien. Wel begrijpelijk trouwens, maar dat is best weleens lastig. Vooral omdat jij de ouder bent en zij die plek niet moeten willen innemen. De oplossing is om hier regelmatig over te praten.
Ze zitten echt in een andere fase van hun leven
Inmiddels gaat onze oudste dochter binnenkort naar de derde klas van de middelbare school. De jongste twee gaan naar groep 3 en 2. Daar zit natuurlijk nogal een verschil tussen. Ze kunnen onderling niet over dezelfde dingen praten en missen daardoor een bepaalde aansluiting. Nu heeft June nooit anders gekend en gelukkig ook nichtjes die meer in haar eigen leeftijd zitten, dat scheelt. Maar soms vind ik dat weleens jammer voor haar.
Wat ook speelt is dat je nadat je allang uit de luiers en gebroken nachten bent, toch ineens weer van voor af aan begint. Je bent zelf ouder en soms iets minder fit. Het is een fase die je eigenlijk al achter je had gelaten en je zal daarom ook meer vrijheden moeten ‘opgeven’. Zelf vond ik dat eigenlijk geen probleem, maar ik hoorde geregeld van anderen in mijn omgeving dat ze er niet meer aan moesten denken.
Je moet er sterk voor waken dat je de oudste niet te veel verantwoordelijkheid geeft
Een nadeel van zo’n groot leeftijdsverschil is dat ze in een compleet andere fase van hun ontwikkeling zitten. Vergeleken met je baby lijkt de oudste alweer lichtjaren verder. Waar je dan voor moet waken is dat je je oudste kind niet meer verantwoordelijkheden geeft dan hij aankan. Per slot van rekening blijft het ook nog steeds een schoolkind dat behoefte heeft aan zorg en liefde. Je kan dit oplossen door er regelmatig over te praten. Vraag eens hoe ze zich voelen. Wat ze vinden van de situatie en of er misschien dingen zijn die beter zouden kunnen.
Eén op één aandacht blijft belangrijk
Uiteindelijk was je oudste heel lang enig kind. Die plek is nu weg en de aandacht moet voor het eerst sinds jaren worden gedeeld met een kleintje. Dat kan best weleens frictie of jaloezie opleveren. Dat ondervang je door af en toe bewust één op één tijd met elkaar door te brengen. Zo merkt je oudste kind dat de liefde voor hem of haar niet minder is geworden.
Het verkeerde voorbeeld
Het voordeel van het feit dat onze jongste twee naar hun oudere zus opkijken, is ook soms een nadeel. Ze zien haar als voorbeeld en doen haar na. Staat zij dus ineens in handstand tegen de muur of doet ze een onbezonnen trucje, dan kan je op je vingers natellen dat er niet veel later twee jonge zusjes precies hetzelfde doen. Dit kan ook op andere momenten spelen. Of dat ze ook tot laat willen opblijven en ineens woorden zeggen die jij ze niet hebt geleerd.
Huiswerk is lastiger met jongere kinderen in huis
Zeker als je kind pas later een broertje of zusje krijgt. Dan zitten ze vaak net of bijna in de huiswerk-fase. Om te moeten leren met een huilend kindje in de kamer naast je, kan best pittig zijn. En wat dacht je van de gebroken nachten? Daarom kan het wel schelen als je af en toe je oudste laat logeren bij opa en oma: voor de exclusieve aandacht én de (nacht)rust.
Het kan lastig zijn duidelijk te maken dat voor iedereen andere regels gelden
Terwijl je oudste meent dat voor haar andere regels golden dan nu voor haar zusjes, en die zusjes het maar raar vinden dat de oudste veel meer mag dan zij, kan je dankzij dat grote leeftijdsverschil regelmatig in pedagogische discussies verzanden. Vermoeiend. Ons beste advies? Zo snel mogelijk korte metten maken. Jullie zijn de ouders en beslissen het. Of dat nu eerlijk voelt of niet.
Conclusie: is een groot leeftijdsverschil aan te raden?
We weten allemaal dat je kinderen doorgaans niet kan plannen. Dus of het aan te raden is? Dat is natuurlijk eigenlijk de verkeerde vraagstelling. Is het leuk? Ja, ik vind van wel. Ik heb er nooit spijt van gehad en vind het hartstikke gezellig in huis. Je merkt wel dat er een groot leeftijdsverschil is, maar het is geen echte issue. Dat ligt ook aan de karakters van onze meisjes denk ik. Zo kan ik me voorstellen dat een oudere broer en jonger zusje misschien toch minder met elkaar hebben.
Daarnaast helpt het als je de kinderen stimuleert één gezin te vormen. Wij zijn een samengesteld gezin dus dan speelt dat denk ik sowieso nog meer. Daarbij leggen we niet de nadruk op leeftijd(sverschil), maar op de band die ons verbindt. Liefde is het belangrijkste, samen met eerlijkheid. Als June even geen zin heeft in haar zusjes, dan is daar ruimte voor. Maar wil ze met één van de twee tutten op haar kamer of iets leuks doen, zoals een rondje fietsen/skaten, mag dat ook. En misschien ligt daar het geheim ook wel in?
Hoeveel jaar schelen jullie kinderen? Lijkt een groot leeftijdsverschil je wel wat? Of juist helemaal niet?
Ik lees nergens over hoe het voor de kinderen in kwestie is. Denk je echt dat het leuk is om uiteindelijk als enigste kind te zijn omdat oudere broers en zussen al uit huis zijn? Of basisschool en middelbare school? Zeer egoïstisch om een kind te krijgen met zo’n leeftijdsverschil omdat jij het zo leuk vindt.
Goede vraag wel: hoe het voor een kind is? Maar echt een antwoord geven, kan niemand: dat weet je simpelweg niet van tevoren. Of er nu onderling weinig of veel leeftijdsverschil zit tussen broers en zussen, met de een klikken ze beter dan met de ander. Daarbij zal het ene kind dus ook minder moeite hebben met het ‘als laatste overblijven’ dan de ander. Sommige kinderen vinden het juist heerlijk dat ze alle aandacht krijgen, terwijl een ander zich inderdaad eenzaam zal voelen. Als ouder kan je alleen maar je best doen om te zorgen dat ze het hoe dan ook allemaal naar hun zin hebben thuis, aan liefde niet te kort komen.
Als je over egoïsme spreekt, kan je natuurlijk stellen dat het krijgen van een kind natuurlijk per definitie een egoïstische keuze is. Dat maakt hem echter niet automatisch verkeerd. Bovendien heb je het ook niet altijd voor het zeggen of en wanneer je nog een kindje krijgt. In sommige gevallen ben je dolblij en gezegend dat het je nog gegund is. Ik hoop alleen oprecht voor je dat je nooit op het punt komt je dit (verdriet) begrijpt.
Ik vind dit best een onbeschofte opmerking. Je hebt het namelijk niet altijd voor het kiezen om kinderen dicht achter elkaar te nemen. Denk eens na voor je er wat uit gooit. En alle kinderen worden volwassen en dan is het verschil in jaren niet meer te zien.
Ik reageer op Jane Doe, sorry!
Het is inderdaad een pijnlijke, onhandige opmerking; kinderen krijgen is voor veel mensen allesbehalve vanzelfsprekend. En wat je zegt, klopt ook: op volwassen leeftijd vallen verschillen vanzelf weg en dan heb je met die zus van vijftien jaar ouder misschien nog wel de beste band. Zoiets is toch meer karaktergebonden dan dat het direct samenhangt met een leeftijdsverschil 🙂
Hoe loopt dat af bij zeer grote leeftijdsverschillen? Het zou misschien interessant zijn een statistiek te publiceren van de overlevingskans van alle kinderen zodat niemand zich hier nog aan bezondigt.
Overlevingskans van alle kinderen? Bezondigt? Geen idee waarom je zo kort door de bocht reageert. Volgens mij is het aan een ieder persoonlijk om te besluiten of ze een kind willen proberen te krijgen en wanneer. Ik denk dat je zelf misschien ook best weet dat het leven niet te plannen valt en dat je soms intens dankbaar bent als je een nieuwe kans krijgt op geluk.
Mocht je het naar mij persoonlijk bedoelen, ik ben 37 jaar op dit moment. Dat is een leeftijd waarop sommige moeders voor het eerst zwanger raken – waar volgens mij niks mis mee is. Betekent dit dat moeders vanaf een bepaalde leeftijd geen kinderen meer mogen krijgen en dat je na de 35 (?) maar tabellen met overlevingskansen onder de neus van vrouwen moet gaan duwen?