Gender disappointment: hoe ga je daarmee om?

Balen dat je een zoontje krijgt terwijl je zo graag een dochter wilde, jezelf een jongensmoeder voelen maar toch drie meisjes – op genderdisappointment (of geslachtsteleurstelling in het Nederlands) ligt een taboe. Veel ouders houden hun gevoelens dan ook voor zichzelf. Maar ongeacht wat de buitenwereld ervan vindt, kan het erg verdrietig zijn als je baby niet het geslacht krijgt wat je vooraf hoopte en heeft het echt tijd nodig voor je dat een plekje kan geven. Hoe het precies zit met gender disappointment en waarom er meer erkenning voor zou mogen zijn? Je leest er hieronder alles over, van uitleg tot embryoselectie.

Wat is gender disappointment?

Onder gender disappointment(*) verstaan we de teleurstelling (in mindere of meerdere mate) die ontstaat zodra ouders het geslacht van hun kindje ontdekken. In de meeste gevallen gaat dit gelukkig snel weer over, maar soms kan gender disappointment grotere vormen aannemen. Deze ouders blijven de hele zwangerschap verdrietig en hebben echt hulp nodig om het allemaal een plekje te geven.

(*) Hoewel gender misschien niet de juiste benaming is (het gaat om het geslacht bij geboorte, niet het gender waarmee je kind zich later wil identificeren), is het alternatief ‘sex disappointment’ ook geen optie.

Er is veel kritiek op geslachtsteleurstelling, zoals we dit in het Nederlands noemen. We leven in een maakbare wereld en het kan daardoor soms extra lastig te verkroppen zijn als het geslacht van je kindje dat niet blijkt. Toch is dit fenomeen van alle tijden. Aan je gevoelens kan je op zich weinig veranderen: die zijn er nu eenmaal. Het is echter aan jou hoe je er vervolgens mee omgaat.

Waarom krijg je kinderen als je zo’n duidelijke voorkeur hebt?

Als ik diep van binnen kijk, wekte de term gender disappointment vaak een gevoel van ergernis bij me op. Met name omdat mijn rauwe gedachte was: wees blij dat je überhaupt een kindje mag krijgen! Dat heeft natuurlijk alles te maken met mijn eigen pijn. Het verlies van Nova relativeerde alles zodanig, dat je daarna tijdelijk weinig begrip hebt voor mensen die ook maar durven te klagen over zwanger zijn, gebroken nachten en laat staan teleurstelling over het geslacht van je kindje.

Inmiddels zijn we wat jaren verder en besef ik dat ik in mijn veroordeling vooral keek naar mijn eigen verlies en weinig ruimte bood aan de kern van gender disappointment. De teleurstelling rondom het geslacht van een kindje heeft namelijk niets te maken met de baby zelf. Het draait slechts om het balen of zelfs diep verdriet dat je geen dochter of zoontje krijgt, terwijl je dat zo enorm graag had gewild. En dat mag. Zelfs als het een first world problem is. Verdriet mag niet langs een meetlat worden gelegd, dat blijft subjectief.

Kinderen krijgen draait om een droom van je eigen kleintje in je armen. Het mogen snuffelen aan de zachte haartjes op haar hoofdje, ontdekken hoe zijn karakter is, de reis die je maakt van het onzekere en slapeloze begin tot aan het moment dat je eigen kind jou ooit een kleinkind zal schenken. In die droom fantaseer je vaak ook over details, en daar hoort een geslacht bij. Het kan nu eenmaal tegenvallen als de werkelijkheid niet overeenkomt met jouw dromen vooraf en dat mag. Over het algemeen komt dat uiteindelijk vanzelf weer goed op het moment dat je kindje, met welk geslacht dan ook, heerlijk pruttelend in je armen ligt.

Heb je last van geslachtsteleurstelling en vind je het fijn erkenning te krijgen of ervaringsverhalen te lezen van andere moeders? Op deze website vind je verhalen, tips en informatie. Schroom ook niet om je verhaal te delen met de verloskundige of een goede vriendin van wie je weet dat ze begrip zal tonen voor jouw pijn.

Last van gender disappointment? Dit kan je doen

Praat over je gevoel met iemand die je kunt vertrouwen

Wanneer het verdriet meer inhoudt dan ‘een dagje balen’, is het slim om te praten met een deskundige. Misschien heeft je verloskundige gerichte adviezen en helpt het je al enorm om het eindelijk te kunnen bespreken. Merk je dat ook dat niet helpt? Dan zou je kunnen denken aan gerichte therapie om te ontdekken waar je verdriet vandaan komt en hoe je daarmee kan leren omgaan.

Heb compassie voor jezelf

Je voelt niet expres deze teleurstelling, toch? Beoordeel jezelf er dan ook niet naar. Door jezelf op een zachtere manier te benaderen, kan je de situatie in elk geval iets makkelijker accepteren. Je voelt teleurstelling. Niet over je kindje persoonlijk, maar over het beeld dat je had van de toekomst dat in contrast staat tot de huidige werkelijkheid.

Probeer te achterhalen wat de reden is

Wanneer je weet waar een bepaald gevoel vandaan komt, kan je er soms ook beter mee omgaan. Misschien had je een bepaald beeld van een ideaal gezin door wat je ouders je in je jeugd meegaven, of was je altijd een stoer meisje en moet je niet denken aan dat gedoe met poppen. Durf ook open te staan voor een oplossing. Want dat jij als jong meisje stoerder was en graag in bomen klom, kan net zo makkelijk genetisch worden doorgegeven als de kleur van je haar. Zo niet, dan kan je daar ook enorm van leren en zelfs ontdekken dat meisjes die van poppen houden nog steeds leuk zijn 😉 Kortom, het krijgen van een ander geslacht dan je hoopte kan ook je wereldbeeld meer kleur geven.

Koop iets moois voor je kindje

Los van de teleurstelling zit er nog altijd een kindje in je buik dat ook jouw liefde verdient. Probeer de het verdriet los te zien van haar of zijn persoontje en koop iets moois voor in het babykamertje, een lieve knuffel of kleding. Mogelijk helpt het je om meer te concentreren op wat het allerbelangrijkste is en minder op het geslacht; liefde gaat immers verder dan dat. Verder kan het laten maken van een 4D echo ook helpen. Je kindje krijgt een gezicht, wordt tastbaarder en daarmee koppel je de teleurstelling over het geslacht in elk geval los van haar of hem.

Som voor jezelf de voordelen op

Wat soms kan helpen, is kijken naar de voordelen van het geslacht dat je baby’tje wel heeft. Weliswaar zal dit met name werken voor gevallen van gender disappointment die minder diep gaan, maar het kan helpen. Zo hoef je met een meisje misschien minder snel om 8 uur ’s ochtends al langs te lijn te blauwbekken en zal je, even gechargeerd, bij jongens over het algemeen niet om half 8 ’s ochtends de strijd aan hoeven gaan omdat dat ene shirt niet bij die broek past. Probeer er, kortom, met een andere blik naar te kijken en mogelijk gaat er weer een nieuwe wereld voor je open.

Embryoselectie als oplossing?

Sommige ouders willen zo graag een kindje van een bepaald geslacht dat ze pleiten voor embryoselectie. Waar ik me kan voorstellen dat die optie wordt geboden aan ouders waarvan één van beide geslachten drager is van een bepaald gen, hoop ik dat we als mensheid nooit op het punt komen dat we ouders lukraak de kans bieden om te kiezen voor een bepaald geslacht. In mijn ogen is dit ethisch niet verantwoord.

Hoe groot mijn begrip inmiddels ook is voor gender disappointment in algemene zin, ik word misselijk bij het idee dat we dit ooit zouden gaan toestaan. Uiteindelijk is een deel van de wereld nu eenmaal niet maakbaar en daarmee moeten leren omgaan, hoort bij het leven. Ik heb begrip de gevoelens van geslachtsteleurstelling, maar niet voor mensen die hier daadwerkelijk iets mee zouden willen doen (in de vorm van een abortus of embryoselectie).

Veel gestelde vraag: jullie wilden zeker een jongen?

We hebben vier dochters en een zoon. Die zoon kwam nadat wij zijn dertien maanden oudere zus helaas verloren tijdens de zwangerschap. Mensen die ons verhaal kennen, zullen niet zo snel grapjes maken over de geslachten van onze kinderen en weten dat we allang blij zijn dat hij de zwangerschap overleefde. Buitenstaanders stellen ons echter best vaak de vraag of we speciaal zijn doorgegaan voor een jongen.

In ons geval geldt dat niet. Ik ben volgens mij best een meisjesmoeder. Toen de verloskundige in de laatste zwangerschap liet vallen dat ‘ze’ met haar hoofdje beneden lag – iets wat ze zelf onbewust gewoon weleens doet, bleek bij navraag – maakte het geslacht me dus weinig uit. Nog een meisje had ik helemaal prima gevonden. Dat we uiteindelijk toch Sean kregen, voelde echter toch als een kers op de taart waarvan ik niet wist dat hij bestond.

Wat ik met ons verhaal wil aangeven is dat ik dus in eerdere gevallen ook enige voorkeur had voor meisjes. Omdat we die kregen, voelde het alleen nooit als een teleurstelling, meer als een bevestiging van mijn (voor)gevoel. Daarom denk ik eigenlijk dat de voorkeur voor een geslacht veel vaker voorkomt dan we lijken toe te geven als het gaat over gender disappointment. Wat je er daarna echter mee doet, is een tweede. Ik kan me niet voorstellen dat ik in zak en as had gezeten met een jongetje; als een ander dat wel ervaart, lijkt me dat heel verdrietig.

Hoe denk jij hierover? Heb jij misschien in enige mate last gehad van teleurstelling toen het geslacht duidelijk werd bij de echo of na de geboorte? Of vind je het pijnlijk om te lezen over gender disappointment? Praat mee in de reacties!

Ondanks dat we absoluut begrijpen dat deze discussie en dit onderwerp voor sommige (wens)moeders een heftig gevoel kan oproepen, willen we iedereen vragen zijn reactie respectvol te houden. Je loopt nu eenmaal niet in andermans schoenen en kunt niet bepalen wat hij of zij mag voelen.

Liefs, Merel

Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Afbeeldingen bij dit artikel ©Ilona Kozhevnikova – Shutterstock