Mijn kind wil geen verplichte kusjes geven, wat nu?

Een kind verplicht een kusje laten geven als er visite is – het lijkt allemaal onschuldig, maar is het dat ook? Het liefst zie je misschien de wederzijdse liefde, zoals op de foto hierboven. Maar wat nu als je zoon of dochter helemaal geen kus wil geven aan oma of opa? In dit artikel vind je handige tips hoe je daarmee kunt omgaan, vertel ik over onze visie op verplichte kusjes en waarom het aangeven van grenzen zo ontzettend belangrijk is. Zeker bij jonge kinderen.  

“Ik wil geen kusjes meer geven aan …”

Onze dochter is helemaal klaar met kussen

We zitten in de auto wanneer één van onze dochters met ferme stem en in haar eigen woorden te kennen geeft dat ze helemaal klaar is met de verplichte kusjes. Het zit zo: een familielid dat ze weinig zien, vraagt daarom op een dwingende en directe manier. Dat vindt ze onprettig, ook omdat ze haar helemaal niet zo goed kent. ‘Ik wil het niet, maar dan zegt ze dat het moet mama,’ vervolgt ze haar verhaal.

Eerlijk gezegd schrik ik hiervan. Hoe kan je een kind nu op die manier dwingen tot iets wat ze helemaal niet willen? Natuurlijk begrijp ik dat je het als familielid misschien prettig vind om een kleinkind of (achter)nichtje te kroelen en een kus te geven, maar dat maakt het nog geen verplichting! Hoe rot die afwijzing misschien ook voelt, het is niet aan jou om al op deze jonge leeftijd een grens te overschrijven.

Verplicht kusje geven? Nee, dat hoeft niet

Gelukkig staan mijn man en ik hier exact hetzelfde in. Het is een groot recht om je grenzen te mogen aangeven op het gebied van je eigen lichaam. Of het nu tegenover je zussen is, je ouders, opa en oma of anderen die iets van je willen. Je kunt prima op een respectvolle manier laten weten dat je ergens niet van gediend bent, zoals in dit geval verplichte kusjes. Als je daar geen zin in hebt, dan hoeft dat niet.

Misschien zijn er mensen die hier een ander gevoel bij hebben, maar die wil ik dan graag uitnodigen om dit door te trekken naar de toekomst. Als je kind nu niet leert om haar grenzen aan te geven tegen ongewenste aanrakingen – van welke aard dan ook – hoe verwacht je dan dat ze op latere leeftijd wel nee kunnen of durven zeggen?

Nee durven zeggen begint vandaag al. Ook tegenover zoiets als een ogenschijnlijk onschuldig verplicht kusje.

Grenzen aangeven is belangrijk voor kinderen

Wanneer beginnen we met grensoverschrijdend gedrag?

Met grensoverschrijdend gedrag bedoel ik hier een manier van handelen waar het kind zich onprettig bij voelt: verplicht op schoot zitten, kusjes moeten geven of knuffelen.

Waar je misschien denkt aan de peuter- of kleuterleeftijd, is het goed om te beseffen dat we eigenlijk vanaf de babytijd al bepaalde dingen doen die je kan bestempelen als grensoverschrijdend. Denk bijvoorbeeld aan het doorgeven van een pasgeboren baby tijdens een verjaardag – ook aan verre familieleden die je zelf nauwelijks kent. Of eten blijven geven, terwijl je kind duidelijk te kennen geeft dat hij vol zit.

Waarom is het zo belangrijk dat je kind nu al duidelijk kan maken wat hij niet wil?

Als je je kind niet al op jonge leeftijd leert hoe hij dat ene verplichte kusje aan oma of tante kan weigeren, geef je de boodschap mee dat je je eigen grenzen niet hoeft te respecteren als een ander iets van je wil.

Kleine sprong richting de toekomst. Je dochter ligt op bed met haar vriendje, hij frunnikt wat aan de bovenste knoop van haar broek, maar eigenlijk weet ze nog helemaal niet zo zeker of ze verder wil gaan dan zoenen. Wanneer ze aangeeft te twijfelen, zegt hij: ‘Ah joh, het is hartstikke fijn. Kom, niet zo moeilijk doen!’ En voor je het weet, voelt zij zich ongemakkelijk, overschrijdt ze haar eigen grenzen en schaamt zich achteraf omdat ze niet voor haar eigen rechten op kwam.

Dat klinkt misschien als twee verschillende werelden, want ‘het is maar oma’ en ‘het is maar een kusje’. Maar voor die jongen is het ook ‘maar’ een beetje voelen en verdergaan. Terwijl het voor je dochter een vervelende ervaring is – in beide gevallen.

Het is voor kinderen goed om te weten waar grenzen liggen

Iemand begroeten kan op verschillende manieren. Je kan die ene goede bekende spontaan om de hals vliegen en overladen met kussen. Maar als je je daar eigenlijk niet prettig bij voelt, dan is een hand ook prima. Het is belangrijk dat je kind leert om daarin zijn eigen afweging te maken. Niemand gedag zeggen is niet netjes, dus daarin kan je wel aangeven dat het moet gebeuren. Maar op welke manier? Dat is geheel aan je zoon of dochter.

Oplossingen als je kind geen kusje wil geven?

Leer je kinderen duidelijk aangeven wat ze wel en niet willen

Er zijn verschillende manieren om je kind ‘nee’ te laten zeggen:

  • Oefen door middel van een rollenspel met het duidelijk verwoorden van je grenzen
  • Leg uit hoe je kunt zeggen wat je wel en niet fijn vindt
  • Vertel ook hoe ze kunnen reageren op aandringende familieleden die zeggen: ‘Ah joh, één kusje maar!’ of ‘Je moet me een kusje geven want dat hoort.’

Even terug naar ons verhaal. Terwijl we in de auto zaten, vertelde ik onze dochter dat ze hardop mocht zeggen dat ze dit familielid geen kus wilde geven. ‘Nee, ik wil dat niet.’ En daar heeft de ander zich maar aan te houden. We oefenden een paar keer in de vorm van een rollenspel, zodat ze meer zekerheid voelde bij het uitspreken van deze woorden. Verder beloofde ik dat wij als ouders deze persoon hier zelf ook nog eens op zullen aanspreken.

We verschillen nog altijd in opvatting met deze betreffende persoon, gedeeltelijk voortkomend uit een generatiekloof. De ‘nee’ van een jonger kind is voor haar minder waard dan van een volwassene. Zij groeide op met het beeld dat je uit respect ouderen hoort te begroeten met een kus. Aan die denkwijze kunnen we helaas niks veranderen, wel aan de grenzen die wij openlijk stellen namens onze dochter. Of ze daar nu beledigd door raakt of niet, het belang van onze kinderen staat voorop.

Maak alternatieve afspraken met je kind

Als je kind geen verplichte kusjes wil geven, hoe vindt hij het zelf fijn om mensen te begroeten? Misschien is een knuffel een prettig alternatief? En anders is het ook altijd prima om mensen gewoon een hand te geven. Kijk wat voor jullie goed voelt en dat past bij jullie opvattingen.

Wij vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat onze meiden bij binnenkomst op een verjaardag even een rondje maken en iedereen netjes een hand geven. Voor ons hoort het bij de normen en waarden die we willen meegeven, ter voorbereiding ook van het latere leven. Onder het mom van jong geleerd is oud gedaan, kunnen ze daar nu maar gelijk mee oefenen.

Oefen op verschillende momenten met je kind in het zeggen van nee

Voor kinderen is het maar lastig: zo’n volwassene die zijn of haar zin probeert door te drukken en qua leeftijd en grootte overwicht heeft. Daarom kan het schelen om het met ze te oefenen. Doe alsof je een opdringerig, vervelend familielid bent en een kusje wil afdwingen. Als je een beetje gek doet en acteert, kan je samen veel lol hebben. Tegelijkertijd oefen je wel in het aangeven van wat je prettig vindt als klein kind. Voor je het weet is het een automatisme. Dan komen ze bij oma, tante, oom of wie dan ook, en hoor je ze – precies zoals geoefend – kordaat zeggen: ‘Nee, dat wil ik niet. En dat hoeft ook niet van papa en mama.’

Wat als je kind jou ook niet meer wil kussen?

Fijne bijkomstigheid van ons oefenen, was dat Rose en May mij ook niet meer wilden kussen. ‘Nee, dat wil ik niet. En dat hoeft niet van papa en mama.’ Tja, het waren mijn eigen woorden maar ik moest toch even slikken, omdat ik ze heel graag wilde overladen met kusjes. Daarbij had ik stiekem toch de neiging het alsnog te doen.

Om niet gelijk de hele opvoedkundige les met één kus om zeep te helpen, kon ik niet anders dan erin meegaan. Meteen een goede les voor mezelf. Ik vroeg of een knuffel wel goed was (en gelukkig kon dat nog wel), waarna ze gingen slapen. Ondanks dat het dus toch lastig was, wilde ik de belangrijkste boodschap in stand houden: het feit dat iemand van je houdt, maakt niet dat hij je mag aanraken of kussen omdat hij of zij het wil.

Moeten jouw kinderen de visite kussen of knuffelen als ze hen zien? En zit er bijvoorbeeld voor jouw gevoel nog verschil tussen oma (die ze wekelijks zien) en die ene verre achterneef die ze niet kennen?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven