Hoewel bloedarmoede geen directe bijwerking is van het koperspiraal, kan je spiraaltje wel bloedarmoede veroorzaken. Hoe dat zit? In dit artikel deel ik mijn persoonlijke ervaring: van de keus voor een koperspiraal tot het moment dat de huisarts ijzertkort constateerde. Ook geef ik handige tips om een tekort aan ijzer (enigszins) tegen te gaan en waarom ik uiteindelijk besloot mijn spiraaltje te laten verwijderen.
Disclaimer: ik ben geen arts. Noch heb ik een medische vooropleiding. Dit artikel is puur bedoeld als ervaring. Dat ik deze klachten kreeg, betekent niet dat jij of een ander hier last van hoeft te krijgen: ieder lichaam reageert anders op een koperspiraaltje. Maar het kan dus wel.
Van koperspiraal tot bloedarmoede: hoe zit dat precies?
Officieel is bloedarmoede geen directe bijwerking van het koperspiraal. Sterker nog, het zou nauwelijks bijwerkingen kennen. Alleen in het begin heeft dit spiraaltje mogelijk invloed op je menstruatiecyclus: iets pijnlijker, mogelijk heftiger en het kan iets langer duren. Dat klinkt positief. Maar is het dat ook
Niet altijd dus. Als je inderdaad slechts enkele maanden last hebt van je koperspiraal is het daarna een prima oplossing. Maar in een aantal gevallen, zoals dat van mij, blijven de menstruaties heviger:
- Meer bloedverlies, zeker tijdens de heftigste dagen (ik moest ieder uur mijn maandverband verschonen; tampons durfde ik al niet meer, want dan lekte ik binnen een halfuur door)
- Duurt langer dan normaal (richting de 8-9 dagen)
- Pijnlijker (ter vergelijking: waar ik normaal gesproken nog redelijk functioneer tijdens de menstruatie, lag ik nu soms met pijn op bed)
Doordat sommige vrouwen veel meer bloed verliezen dan tijdens een ‘gezonde’ menstruatie, kan je te maken krijgen met bloedarmoede: een tekort aan rode bloedcellen. Tegen de tijd dat ik me liet testen, zo’n zeven maanden na plaatsing, was mijn Hb-gehalte nog maar 5,7. Ter vergelijking: een gezonde vrouw heeft een Hb-gehalte van 7,2.
Daarbij weet ik inmiddels (update 2020) dat sinds mijn spiraal is verwijderd, ik nooit meer te maken kreeg met bloedarmoede. Tussendoor bleef ik echter kwakkelen. Er is dus, in mijn geval, een onlosmakelijk verband tussen het koperspiraaltje en mijn lage Hb-gehalte.
Waarom een koperspiraal en geen Mirena?
Ik denk dat de meeste vrouwen een koperspiraal laten zetten om dezelfde reden als ik. Mijn lijf reageert overgevoelig op hormonen. Zo heb ik de Implanon gehad inclusief drie maanden lang doorbraakbloedingen. In het Mirena spiraal zit ongeveer dezelfde hoeveelheid hormonen. Omdat ik zulke klachten kreeg van de Implanon, raadde de huisarts een spiraaltje met hormonen af.
Wat overblijft? Condooms, koperspiraal of sterilisatie. Die eerste optie levert vooral gedoe op, voor de laatste stap is het momenteel nog te vroeg. Dus het koperspiraal bleef over. Om die reden liet ik hem vijf maanden na de geboorte van onze jongste dochter plaatsen.
Hoe merk je dat je last hebt van bloedarmoede?
Onderstaande symptomen kunnen wijzen op bloedarmoede, veroorzaakt door het koperspiraal en de zware menstruatie die daarmee voor sommige vrouwen samenhangt
- Vermoeidheid
- Trillen/duizeligheid
- Hoofdpijn
- Haaruitval
- Kortademigheid en hartkloppingen
- Transpireren
- Slap gevoel
Vermoeidheid
Het verraderlijke van vermoeidheid is dat je de oorzaak snel in andere zaken zoekt. Denk aan de drukte van je gezin. Of de combinatie van je baan met thuis. Maar op een gegeven moment kan je er niet om heen. Met ernstige(re) bloedarmoede wordt je vermoeidheid allesomvattend. Je kan zomaar overdag in slaap vallen op de bank of in de vroege avonduurtjes.
Trillen/duizeligheid
Op een gegeven moment voelde ik regelmatig een soort trillerigheid in mijn handen. Ook bij het opstaan, ’s ochtends vroeg, bleef mijn hoofd langer duizelen dan normaal. Je onderschat de klachten misschien, maar dit zijn typische symptomen die passen bij je bloedarmoede.
Hoofdpijn
Opnieuw een klacht die je gemakkelijk afdoet als gevolg van de drukte op dat moment. Hoofdpijn die hoort bij bloedarmoede is echter van de hardnekkige soort. Het is geen uitzondering als je een paar keer per week naar de paracetamol grijpt om de dag door te komen.
Haaruitval
Iets dat je misschien minder snel zal koppelen aan de gevolgen van je koperspiraal is haaruitval. Het is vergelijkbaar met de periode na je bevalling. Tijdens het borstelen blijft er meer haar dan normaal achter, je kan plukjes haar uit je staart trekken. Voor je vreest dat dit een nieuw ouderdomskwaaltje is, is het verstandig om toch je Hb-gehalte eens te laten testen. Het zou namelijk zomaar kunnen komen door bloedarmoede.
Kortademigheid en hartkloppingen
Ik rende de trap op. Bovenaan stond ik uit te hijgen en mijn hart klopte sneller dan gemiddeld. Serieus: 33 jaar oud en nu al zoveel moeite met traplopen? Ben ik dan echt zoveel te zwaar? Ik nam me voor om vanaf nu alleen nog maar fruit en groente tot me te nemen, het roer moest drastisch om. Tot ik dus ontdekte dat het samenhangt met ijzertekort. Niet meteen de beste motivatie als je van nature al niet zo sportief bent, maar fijn dat het een logische oorzaak had.
Transpireren
Echt, ik weet alle klachten aan compleet andere dingen. Dat ik de laatste tijd iets vaker zweette dan normaal (ter verduidelijking: ik zweet doorgaans niet snel), lag vast aan het ouder worden. Bevreesd vroeg ik me af of het geen opvliegers waren. Ging natuurlijk perfect hand in hand met die steeds dunner wordende coupe. Maar ‘gelukkig’, ook dit hoort tot de klachten.
Slap gevoel
Het slappe gevoel is eigenlijk een optelsom van alles dat hierboven staat. Van de hoofdpijn en vermoeidheid tot de zorgen om een vervroegde overgang 😉 Bloedarmoede kan bovendien, ook door de vermoeidheid, een wat gedeprimeerd gevoel opleveren. Zeker als je de oorzaak niet kent. Je merkt aan alles in je lijf dat het niet zo goed gaat, maar kan je vinger er niet op leggen.
Herken je bovenstaande symptomen? Laat dan voor de zekerheid je Hb-gehalte eens controleren door de huisarts.
Wat kan je doen om de gevolgen van ijzertekort na je koperspiraal te verminderen?
- Eet veel groene groenten. Popeye goot niet voor niets blikjes spinazie in zijn pijp! Andere ijzerrijke voeding: leverworst, gekookt eitje, spinazie, noten, kip, verschillende fruitsoorten, appelstroop uit blik, volkoren brood, rood vlees (zoals biefstuk)
- Drink of gebruik vitamine C tijdens het innemen van ijzerrijk voedsel of supplementen. Dit bevordert de lichamelijke opname van ijzer.
- Beperk zuivel: calcium heeft namelijk de tegenovergestelde eigenschap van vitamine C en beperkt juist de opname van ijzer door het lichaam.
- Drink dagelijks Floradix of Roosvicee Ferro.
- Slik ijzertabletten (op voorschrift van de huisarts) om je Hb-gehalte weer op peil te krijgen.
- Rust nemen tijdens je menstruatie helpt ook. Door op bed te gaan liggen tijdens de zwaarste dagen, verminder je het bloedverlies. En doordat je minder hevig menstrueert, heb je ook minder kans en last van bloedarmoede. Het is niet heel praktisch, maar scheelt wel.
Wat zijn de mentale gevolgen van bloedarmoede door het koperspiraal?
Het gekke is dat je zou verwachten dat je vooral fysieke klachten krijgt. Denk aan duizeligheid, hoofdpijn, vermoeidheid en haaruitval. Maar mentaal geeft zo’n koperspiraal je ook een flinke klap.
- Doordat je zo snel doorlekt, ga je op de hevige dagen het liefst de deur niet uit. Je moet er niet aan denken dat je net boodschappen doet en je voelt dat je doorlekt. Het is echt een verschrikkelijk rotgevoel. Vooral omdat je jezelf zo hulpeloos voelt.
- Iets dat ik zelf nooit zou hebben gekoppeld aan het koperspiraal, maar wat wel een veelgehoorde klacht is: je kan last krijgen van angststoornissen, stemmingswisselingen, je voelt je ontzettend hulpeloos en hebt in eerste instantie geen idee waar het vandaan komt. Pas toen andere vrouwen hun verhaal vertelden, wist ik dat deze zaken samenhingen met mijn koperspiraal. Ook omdat het grootste deel van die klachten verdween na het verwijderen.
Of ik de enige ben met klachten door het koperspiraal?
Nee, daar kan ik heel eenduidig over zijn. Dit artikel verscheen namelijk eerst op mijn blog Lotus Writings. Daarop kwam veel herkenning over de klachten. Een greep uit de reacties.
Zo schrijft Manon: “Ik heb precies hetzelfde gehad met de koperspiraal. Maar bij mij ging het helaas nog een stuk verder met de klachten. Naast bloedarmoede (wat me behoorlijk uitgeput maakte) had ik ook ineens een vertraagd werkende schildklier, last van extreme angstaanvallen, opgeblazen gevoel, spierspanningen, uitvallen lichaamsdelen, schokken in lichaam, hoofdpijn, hevige bloedingen, lusteloosheid, extreem koude voeten en handen, migraine, tinittus, pfff wat nog meer… Ik heb mijn koperspiraal bijna 3 jaar gehad. Ik heb het meerdere keren laten nakijken, en alles zat goed volgens de gynacoloog. De dokter zei ook dat al deze klachten er niet vandaan kunnen komen. […] De koperspiraal heb ik er eind oktober 2017 uit laten halen. En ben nu net begonnen met een aantal supplementen om het overschot aan koper uit mijn lichaam te krijgen. Toen ik de koperspiraal liet verwijderen voelde ik gelijk een opluchting. En mentaal voel ik me dus ook stukken beter.”
En Naomi: “Ik ervaar op dit moment precies hetzelfde als wat jij ervaart! Veel last gehad van de heftige menstruatiebloedingen, angstaanvallen waar je u tegen zegt, moeheid, rugpijn wat uitstraalde naar mijn benen en noem maar op.. Ik heb een paar dagen geleden daarom ook de koperspiraal laten verwijderen en voelde mij gelijk een stuk beter.”
Het koperspiraal kan hevige menstruaties veroorzaken – ook na de gebruikelijke eerste paar maanden. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan met alle gevolgen vandien. Door de bovenstaande tips toe te passen en op tijd de symptomen te herkennen, kan je tijdig ingrijpen en het ijzertekort beperken. Meerdere vrouwen kennen deze ervaring (inclusief nog talloze andere vage klachten die pas verdwenen toen zij hun spiraaltje weer lieten verwijderen). Hoewel bovenstaande zeker niet alle vrouwen met een koperspiraal treft, staat deze ervaring niet op zichzelf. Wil je je verhaal delen? Of heb je misschien nog recente tips op het gebied van niet-hormonale anticonceptie? Laat dan zeker even een reactie achter en praat mee.
Naast condoom, koperspiraal en sterilisatie is er nog een voorbehoedsmiddel zonder hormoon, wat erg in onmin en in de vergetelheid is geraakt: het pessarium. Ik heb het jarenlang gebruikt en naar volle tevredenheid. Bijkomend voordeel is dat je heel erg thuis raakt in je eigen lijf, ook fijn.
Wow dit is bizar, ik ben ook 33 jaar en heb inmiddels 3 jaar deze spiraal 4/5 maanden na zwangerschap van onze jongste maar heb vanmorgen de knoop doorgehakt, de spiraal moet eruit! Ik ben iedere maand weer een week compleet uit de running voel me lang daarna slap en duizelig en kortademig. Had vandaag zelf de huisarts maar gebeld en een test voor HB geëist. Ik ben het ZO zat, zo vaak al aan de bel getrokken en het enige wat je hoort is; dit is iets wat erbij kan horen, langdurige menstruatie en meer bloedverlies. Maar de oplossing of de uitwerking op het lichaam daarvan vind ik daadwerkelijk mega onderbelicht! Dank voor dit stuk, dit is precies mijn verhaal en sterkt mijn keuze om hem te laten verwijderen! Mirena spiraal heb ik hiervoor gehad en was ook geen succes, gevoelens werden hier vlak van en kreeg ontzettende acne…. Dus nu nog even goed nadenken over een andere vorm van anti-conceptie…
Bedankt voor het delen van jullie ervaringen. 3,5 jaar geleden heb ik mijn spiraal laten plaatsen. Mijn twijfels om mijn spiraal te houden worden ook steeds groter. Ik heb regelmatig last van krampen/steken in mijn buik. Daarnaast heb ik ook veel last van vermoeidheid. Of dat hieraan ligt is moeilijk te zeggen, aangezien ik twee kids heb van 6&9 jaar en daarnaast werk. Het is natuurlijk makkelijk om dat als oorzaak aan te wijzen. Ik ben nu 32 jaar en schuif ook bepaalde klachten op het ouder worden, maar is dit wel terecht? Ik voel me als persoon echt veranderd, minder energiek, sneller geïrriteerd, zwakker.. Misschien is het een goed idee om morgen ook eens mijn bloed te laten nakijken.. als daar niets uitkomst, denk ik dat ik hem wel ga verwijderen. Al is het maar om te kijken of dat iets veranderd.
Goed dat je in elk geval naar je bloedwaarden laat kijken. Mijn eigen ervaring is dat de vage buikpijnklachten verdwenen na het verwijderen van mijn spiraal. Ook de mentale klachten. Nu zal dat wel voor iedereen anders zijn hoor, dus ik durf geen directe uitspraken te doen over jouw situatie, maar als ik naar mezelf kijk was het de beste beslissing ooit om hem eruit te laten halen.
Succes met het bloedprikken, hoop dat je meer duidelijkheid voor jezelf krijgt en (als je hem laat verwijderen) van je klachten af bent!
Liefs
Ik ben benieuwd naar de suplementen die een van de geciteerde vrouwen heeft gebruikt om het ovetschot aan koper af te voeren. Mijn spiraal is zojuist verwijderd. Na 3 jaar. Inderdaad ook last van angst, tintelingen en soms schokken in mijn lijf. Belachelijk veel bloedverlies stemmisnwisselingem, PMS.
Maar hij is eruit nu!! Jeej!
Ben heel erg benieuwd naar het effect!
Als ik het me goed herinner was dat zink. Misschien kan je eens informeren bij iemand die meer kennis heeft van (natuurlijke) supplementen? Vervelend zeg, dat je ook zoveel klachten hebt ervaren. Bizar ook wel he? Hoop dat je je snel beter voelt, weet nog dat t bij mij redelijk snel anders werd gelukkig.
Liefs
Merel
Deze klachten zijn zo herkenbaar! Ik loop al een jaar rond met continu ontstekingen in mijn lichaam. Ik heb regelmatig paniekaanvallen en een piep in mijn oren …. Deze ellende begon na het zetten van die achterlijke koper spiraal. Ik heb een hoofdpijn waar je u tegen zegt ……. Bij mij is de grens bereikt. Morgen laat ik dat kreng er uit halen. Dit is geen kwaliteit van leven! Het is echt een verschrikking die spiraal !!!!!
O wat erg zeg! Die paniekaanvallen herken ik ook. En ze kunnen zeggen wat ze willen, maar alle reacties op dit artikel en dat over het verwijderen van je spiraaltje zeggen volgens mij genoeg. Je bent niet de enige helaas.
Sterkte, hopelijk voel je je vlug weer de oude.
Liefs,
Merel
Herkenbaar! Sinds 1,5 jaar ook een koperspiraal. Rond de eisprong veel klachten, zoals steken in m’n buik, sombere gevoelens. De week voor de menstruatie, inmiddels vaker, veel last van piekeren en angstaanvallen. Ik heb hypothyroïdie en slik sinds 2 maanden iets meer medicijn, omdat m’n schildklierwerking iets achteruit is gegaan. Helaas heb ik nu ook bloedarmoede door ijzertekort. Mijn menstruatie is na de spiraal verergert, deze duurt nu 1 week en is hevig. Dinsdag gaat de spiraal eruit, ik ben benieuwd hoe het voelt :).
Pingback: Men-Struatie. De GROTE ontkenning | Review -
Pingback: Anticonceptie na de bevalling: alle mogelijkheden -