Apart slapen funest voor je relatie? Niet altijd!

Wanneer ik vertel dat Ro en ik sinds Seans geboorte eigenlijk geen nacht meer het echtelijk bed hebben gedeeld, zie je toehoorders vaak schrikken. Het begin van het einde? In ons geval niet. We sliepen en slapen vaker apart door omstandigheden. Mits je motivatie zuiver blijft, is er zeker geen reden om de echtscheiding aan te vragen. Sterker nog, apart slapen kan juist een echtelijke crisis voorkomen. Omdat er een enorm taboe op ligt, besloot ik te duiken in de wondere wereld van SAT (Sleeping Apart Together). Wat zijn de voordelen en waarom werkt het in bepaalde relaties?

Sleeping Apart Together: wat houdt dat in?

De geschiedenis van het samen slapen

Door de jaren heen is het samen slapen nogal aan culturele veranderingen onderhevig geweest. Zo was het voor de oude Romeinen en in de Middeleeuwen helemaal niet zo gebruikelijk om samen met je partner het bed in te duiken. Ja, voor een stomende sessie mocht het wel, maar daarna zocht iedereen zijn eigen plek weer op. Hier tegenover staat de oermens die het liefst met de hele familie bij elkaar lag.

Dat we tegenwoordig de nacht gezamenlijk in de echtelijke sponde zouden moeten doorbrengen, is dus ook maar een opvatting die we aannemen. Het leuke van maatschappelijke opvattingen is tegelijkertijd dat je prima kunt kiezen om ze los te laten wanneer het niet bij je past. Zo ook samen slapen: het hoeft niet.

Taboe op apart slapen

Als je stiekem het liefst in je eentje ligt, als Patrick Zeester of compleet overdwars, spreek je dat in Nederland toch niet zo snel uit. Mensen zouden eens kunnen denken dat je in een huwelijkscrisis verkeert. En daarom liggen we naast elkaar. Starend naar het plafond vanwege een snurkende (e)ega, knarsetanden of iemand die woest alle kanten opdraait in zijn dromen. Dat kan echt anders. Er is niets mee om te kiezen voor apart slapen als jullie je daar beter bij voelen. Je bent geen verantwoording verschuldigd aan een ander; per slot van rekening kan het je relatie redden als je kiest voor jezelf en niemand passief-agressief hoeft te stompen in het holst van de nacht.

SAT

Sleeping Apart Together is een paradoxale term, maar betekent dat je er samen voor kiest om apart te gaan slapen. Het kan de overweging waard zijn, zeker als je slaapproblemen ondervindt aan het samen slapen. Het betekent helemaal niet dat je relatie uit balans is, onderschrijft ook onafhankelijk slaapexpert Neil Stanley (86).

Hoe je weet of dit iets is voor jullie? Je zou de volgende zaken kunnen overwegen:

• Ga af en toe een nachtje apart liggen: het hoeft niet elke dag, maar kan soms wel prettig zijn. Bijvoorbeeld als jij of je partner laat thuis is en de ander niet wil wekken. Of wanneer je merkt dat de ander heel hard snurkt en jij kan de slaap niet meer vatten.
• Bespreek samen waarom je graag (af en toe) apart wil slapen en praat ook goed over de gevoelens die dit bij jullie teweeg brengt. Juist om te voorkomen dat iemand zich eenzaam of gekwetst voelt.
• Verlies de intimiteit niet uit het oog en besteed extra aandacht aan de ander. Praat verder regelmatig of het nog goed voelt voor jullie allebei.
• Merk je dat jullie kinderen nog regelmatig uit bed komen ’s nachts? Het kan dan schelen als je tijdelijk kiest om met je kind te slapen, zodat jullie allemaal een volledige nachtrust krijgen.

De voordelen van apart slapen

De ander kan je niet uit je slaap houden

Wakker liggen door een oorzaak waar je geen vat op hebt, is behoorlijk irritant. Of het nu een luid snurkende partner is, keiharde regen op het dak of de buurman verderop die een feestje geeft – je wil het liefst gewoon rustig slapen; daarvoor lig je immers in bed.

Nu kan je weinig invloed uitoefenen op je buurman of de weersomstandigheden, maar als het snurken je structureel wakker houdt, is apart slapen soms de beste oplossing. Geen tijdsdruk om tussen de snoeiharde por tussen zijn ribben en de volgende snurksessie in slaap te moeten vallen, geen plafondstaarsessies meer omdat je maar niet in slaap komt door het lawaai – gewoon stilte en rust.

Ruimte om je eigen bedritueel te volgen

Als je partner graag vroeg onder de wol duikt en jij wil nog even lezen met het licht aan, kan dat botsen. Slaap je allebei in je eigen bed dan kan je hierin je eigen ritme volgen. Soms is dat juist prettig, zeker als jij een avondmens bent en je partner ’s ochtends op zijn of haar best. Alleen kan je lezen zolang je wil, nog even een spelletje spelen op je telefoon of een meditatie volgen, zonder dat een ander daar last van heeft.

Alle plek voor jezelf

Even eerlijk, na een lange dag waarin je veel zorgde voor de kinderen, het huishouden en 101 andere dingen, is het soms heerlijk om juist even alle ruimte voor jezelf te hebben. Zo breed liggen als je wil (en je bed toelaat), alle dekens voor jezelf en de elektrische deken aangooien als je daar gelukkig van wordt. Niemand die er last van heeft!

Veel minder kans op slaaptekort

Juist omdat je in je eentje slaapt en daarbij je eigen slaapritme volgt, heb je geen last van een ander die snurkt, knarst, kletst of woelt. Ook is er niemand die ’s ochtends vroeg een filmpje gaat zitten kijken en daarbij het geluid vergat uit te zetten [overigens geen eigen ervaring, maar wel waargebeurd]. Je slaapt in je eentje, kortom, beter dan als je samen slaapt.

De nadelen?

Door samen te slapen voel je je veilig

Dit stamt natuurlijk uit de tijd dat we in grotten overnachtten en elkaar behoedden voor de aanval van een beer. In elkaars gezelschap waan je je veiliger dan alleen. In die zin mis je dit voordeel wel als je in aparte kamers gaat slapen.

Samen slapen is goed voor de intimiteit

Nog even knuffelen en een kus voor het slapengaan, seks, tegen elkaar aankruipen – in je eentje kom je als volwassene niet verder dan slapen met een knuffel. Ga je in een andere kamer slapen dan zal je dus iets actiever moeten werken aan de intimiteit die je zou ervaren als je in hetzelfde bed sliep. Uiteraard is het allemaal zeker geen onmogelijkheid, maar wel goed om actief aandacht aan te besteden.

Wanneer is apart slapen beter voor je relatie?

Wanneer je merkt dat samen slapen echt funest is voor je nachtrust, je boordevol ergernis naar het snurken van je partner luistert, iemand het liefst uit bed zou duwen om hem maar stil te krijgen en misschien zelfs ergere fantasieën begint te ontwikkelen, is het in elk geval verstandig om het gesprek aan te gaan. Jouw ergernis en gebrek aan nachtrust mag geen oorzaak worden voor echtelijke ruzies.

Maar om aan de andere kant de woorden van dr. Neil Stanley nog even aan te halen: apart slapen is geen probleem, een tekort aan intimiteit is dat wel. Als je dus apart wil gaan slapen van elkaar, zorg dan in elk geval dat je investeert in de intimiteit. Kus elkaar iets vaker overdag, knuffel, verras elkaar, houd je seksleven op peil en fluister iets liefs in zijn of haar oor in het voorbij gaan. Door die twee zaken in balans te houden, kan apart slapen een boost zijn voor je relatie.

Wil jij ook apart gaan slapen?

Er zijn een aantal dingen waar je actief aan kunt werken als je graag apart wil slapen:

1. Bespreek met de ander dat je heel graag (wat vaker) alleen zou liggen. Sta open voor de gevoelens van je partner en durf eerlijk te vertellen dat je het lastig vindt om zo vaak wakker te liggen.
2. Creëer een tweede slaapplek. Dat kan een andere kamer zijn, op een luchtbed of een normaal bed en zelfs de bank – maar net waar plek voor is bij jullie thuis. Probeer het eens een tijdje uit om te zien hoe jullie het beiden ervaren en evalueer dan. Wat gaat goed? Zijn er verbeterpunten?
3. Onthoud dat jouw manier anders mag zijn dan die van anderen. Het is jullie relatie, op jullie voorwaarden. Met apart slapen doe je niemand kwaad, dus het is echt niet gek als je hiervoor kiest. Zeker als je merkt dat jullie relatie ervan opknapt door allebei ’s avonds een ander bed op te zoeken.
4. Blijf praten over jullie gevoelens. Als iemand zich afgewezen voelt, kan dat een reden zijn om in elk geval nog eens door te spreken hoe dat gevoel kan worden weggenomen. En misschien is het tijdelijk; wil je over een tijdje juist weer samen slapen. Alles kan, zolang je het maar met elkaar deelt.
5. Blijf ook investeren in de onderlinge intimiteit, om bovengenoemde redenen.

Ik begrijp best dat dit onderwerp nog vaak een taboe is. Vertellen dat je liever apart ligt, ondanks dat je blij bent met je relatie, is niet iets wat we er zomaar uitgooien op een verjaardag. Dat hoeft natuurlijk ook niet. Mocht je toch iets kwijt willen, bijvoorbeeld delen hoe jullie dit doen en of je juist opknapt van het apart slapen (of juist samen slapen), voel je dan vrij te reageren.

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Lia Koltyrina – Shutterstock