Wil je starten met het geven van zakgeld aan je kind? Je bent niet de enige: 7 op de 10 ouders geven hun kinderen een wekelijks bedrag waarmee ze kunnen leren omgaan met geld. Maar hoe pak je dat nu precies aan? Wat is normaal om te geven? Vanaf welke leeftijd begin je met zakgeld en kies je voor kleingeld of is het handig om het zakgeld over te maken? In dit artikel vind je alles dat je wil weten!
Waarom geef je zakgeld?
Om op een volwassen leeftijd goed te kunnen omgaan met een vast inkomen (en het niet te verkwisten aan die enorme televisie, waarna je de rest van de maand aan de geeuwhonger ligt of verstrikt raakt in een netwerk van schulden), kan zakgeld al vanaf jonge leeftijd een belangrijk leermiddel zijn. Als je wekelijks een bepaald bedrag geeft aan je kind (vanaf 6-7 jaar) dan ontdekt hij spelenderwijs hoe het omgaan met geld werkt. Daarbij gaat het niet om de hoogte van het bedrag, maar voornamelijk om de lessen die ze kunnen leren:
- Het belang van sparen
- Hoe je met geld moet omgaan
- Wat de waarde is van geld
- Budgetteren
Zakgeld: vanaf welke leeftijd?
Laat voorop staan: het is een vrije keus om te starten met zakgeld. Je kan de keus om ermee te beginnen laten afhangen van het karakter van je kind, de een heeft hier al sneller behoefte aan dan de ander. Daarbij kan je nog een paar zaken meenemen in je overweging:
- Leren ze op school al rekenen met geld? In dat geval kan zakgeld een mooie aanvulling zijn op het rekenonderwijs. Ze leren daarmee niet alleen de sommen beter begrijpen, maar ook de waarde van het geld kennen.
- Vraagt je kind erom? Dan kan je ook serieus nadenken over zakgeld. Heeft hij het nodig of voelt het nog wat vroeg om ermee te beginnen?
Vaak wordt 6 jaar, mede omdat ze dan daadwerkelijk geld kunnen herkennen en ermee kunnen rekenen, aangehouden als een mooie leeftijd om voor het eerst zakgeld te gaan geven.
Wanneer geef je het zakgeld?
Je kunt kiezen voor zakgeld op wekelijkse basis, maandelijks of onregelmatig. Die eerste optie komt het meest voor. Daarmee krijgen ze namelijk regelmatig een nieuwe aanvulling op hun spaarpot en is het minder abstract dan wanneer je het maandelijks krijgt. Vaak zie je wel een verandering wanneer je kind ouder wordt. In de puberteit geven ouders zak- en kleedgeld juist liever maandelijks. Op onregelmatige basis kan verwarrend zijn voor je kind. Ze krijgen daarmee ook niet de ervaring die je toch over het algemeen hoopt te bereiken met het geven van geld.
Wat is een normaal bedrag om te geven als zakgeld?
Kijk in eerste instantie vooral naar je eigen financiële situatie: wat kan je missen? Daarnaast is het handig om in je achterhoofd te houden dat je kind leert omgaan met geld. Wanneer ze wekelijks of maandelijks een fiks bedrag ontvangen, kunnen ze onmogelijk de les oppikken dat je soms lang moet sparen voor iets dat je heel graag wil en dan leren ze, op termijn, ook niet hoe je moet budgetteren. Voor een gezonde relatie met geld is het dus ook aan te raden geen exorbitante bedragen te geven, maar gewoon een kleinigheidje.
Uit onderzoek van het Nibud (2018) blijkt dat kinderen in de basisschoolleeftijd tussen de € 1,00 (6-7 jaar) en € 3,00 (12 jaar) per week ontvangen. Dat komt in de praktijk neer op een gemiddelde stijging van ongeveer € 0,50 met elke verjaardag.
Geef je kleingeld of maak je het over?
Een lastig dilemma waar we tegenwoordig tegenaan lopen: geef je het zakgeld contact of maak je een bepaald bedrag over? Per slot van rekening betalen we bijna nergens meer met cash geld en is het verleidelijk om alles automatisch te laten overboeken. Toch zitten er belangrijke voordelen aan het zien van contant geld.
Zo is geld dat je door je handen kunt laten gaan en wat je kunt tellen concreter dan digitaal. Je kan fysiek uittellen of je al genoeg hebt gespaard voor die ene mooie pop, voetbal of de make-up die je graag wil hebben. Daarbij gaat het uitgeven van digitaal geld vaak gedachtelozer dan als je het door je handen laat gaan en ziet wat overblijft.
Overigens komt er in de toekomst mogelijk een nieuwe vorm van geld bij: de digitale euro. Hierdoor bestaat de mogelijkheid dat het contant geld uiteindelijk vervangen wordt door de digitale variant.
Tips voor als je liever contant zakgeld overmaakt:
- Zorg voor een voorraad van 10 euromunten in je portemonnee
- Op het moment dat je kind € 10,00 in zijn spaarpot heeft, kan je dit wisselen met een briefje van 10
- Vervolgens doe je ditzelfde wanneer hij bij € 20,00 is beland etc.
- Koop een spaarpot of mooie portemonnee waarin ze hun geld goed kunnen bewaren
5 zakgeldfouten die je wil voorkomen
Valkuil 1: zakgeld op? Dan vullen we het toch aan!
Natuurlijk zijn die puppyogen zielig en is het sneu wanneer je kind geen geld meer heeft, maar wel dolgraag die ene stickers wil kopen of dat cadeautje voor haar neef. En wat is nu € 2,50 voor… Toch is het goed voor kinderen om te ervaren hoe het voelt wanneer het zakgeld op is. De les die je daarmee leert, helpt je in het vervolg namelijk om verstandigere keuzes te maken.
Valkuil 2: de kinderen leren niet sparen van hun zakgeld
Willen ze dolgraag een grote LEGO achtbaan of spelletje voor de Nintendo Switch? Dan kunnen kinderen daarvoor sparen. Niet alleen zien ze dan hoelang het kan duren voor je eindelijk bij je eindbedrag bent, ook leer je daarmee heel goed de waarde van geld inzien. Je kunt nu eenmaal niet alles ineens krijgen. Door elke week (een deel van) je zakgeld opzij te zeten, merk je hoeveel moeite het kan kosten om iets moois te kunnen kopen. Soms kiezen ze dan zelf om hun spaardoel te wijzigen, een andere keer zijn ze extra zuinig op wat ze kopen. Om die reden is het ook beter om de pot als ouders niet altijd aan te vullen.
Valkuil 3: onduidelijke afspraken maken
De ene keer moeten ze het cadeautje voor het kinderfeest van Y. zelf betalen, de andere keer geef jij hier geld voor. Het helpt om vooraf duidelijk af te spreken waarvoor hun zakgeld bedoeld is: zelf winkelen, snoep halen, wel/geen cadeaus voor kinderfeestjes, extraatjes voor een ander op eigen initiatief.
Valkuil 4: de ene week wel zakgeld, de andere week niet
Als gezegd kan het veel verwarring scheppen als je de ene week wel zakgeld geeft en het de week erop vergeet. Probeer jezelf te herinneren met een telefonisch alarm en zorg dat je voldoende contant geld in je portemonnee hebt zitten.
Valkuil 5: overal bovenop zitten
Om echt te kunnen leren, moet je soms een fout maken. Natuurlijk is het ook belangrijk dat je laat zien hoe jullie financiële keuzes maken en dat je aanstipt waarom sparen erg slim is, maar als ze per se een miskoop willen doen kan het (tot op zekere hoogte natuurlijk) ook eens goed zijn de andere kant op te kijken. Ze leren de les snel genoeg en zullen dan in de toekomst een andere keus maken.
Klusjes doen om zakgeld te verdienen?
Sommige ouders spreken met hun kind af dat ze zakgeld kunnen verdienen met klusjes – eigenlijk zoals een heitje voor een karweitje. Of dat voor jullie werkt, is persoonlijk. Experts raden het vaak af, maar vanaf een bepaalde leeftijd kan je het ook weer zien als een vorm van ‘leren werken’. Aan jullie de keus of dit bij jullie levensvisie past.
Hoe help je je kind bij het sparen en uitgeven?
Los van het feit dat het maken van een fout op zijn tijd niet erg is, help je je kind ook door haar te leren hoe je met geld moet omgaan en op welke manier je een spaardoel stelt. Op latere leeftijd kan daar ook een bepaalde vorm van budgetteren bijkomen, bijvoorbeeld wanneer ze kleedgeld krijgen of een telefoonabonnement moeten gaan betalen.
- Laat eens zien hoe jullie je geldzaken regelen of vertel erover
- Stel samen een overzicht op van vaste lasten en inkomsten; filosofeer met je kind wat je bijvoorbeeld kan doen als je lasten hoger worden dan de inkomsten
- Schrijf samen een spaardoel op: wat wil hij hebben, hoelang duurt het om dat te bereiken?
- Bespreek het geven van geld aan goede doelen: hoe staat je kind hierin?
En wat moet je doen met opa’s en oma’s die zakgeld geven?
Misschien heb je een heel plan bedacht: jouw kind moet leren sparen van zijn zakgeld, leren omgaan met teleurstellingen en lessen trekken uit miskopen. Maar dan komen je (schoon)ouders voorbij die alles oplappen met een tientje tussendoor en heb je het gevoel dat al jouw belangrijke lessen volledig teniet worden gedaan. Wat nu?
Maak goede afspraken met elkaar
- Leg uit waarom je zakgeld geeft en welke motivatie je daarmee hebt
- Geef aan dat je het hartstikke lief vindt dat ze af en toe een extraatje willen geven, maar vraag ook of ze dat geld dan aan kunnen overmaken voor de spaarrekening van je kind
- Beperk eventueel het aantal extraatjes tot rapporten, zwemdiploma’s en andere mijlpalen
Uiteindelijk is het jullie opvoeding en maken jullie de keuzes rondom het zakgeld niet voor niets. Hoe lief de bedoelingen ook zijn van opa en oma, je zit er niet altijd op te wachten. Blijf daarom altijd zoeken naar een gulden middenweg waarin alle partijen zich kunnen vinden, waarbij alle neuzen dezelfde kant op staan.
Geef jij (al) zakgeld aan je kind? Vanaf welke leeftijd starten jullie? En welke zaken moeten ze zelf betalen?
Liefs, Merel
Schrijf je nu in voor de wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je me al op Instagram?
Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.
©Rido – Shutterstock
